Stres Kırığı Nedir? Stres Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?
Merak edilen sorulardan birisi de stres kırığı nedir. Bu sorunun cevabını ve stres kırığı nasıl tedavi edilir sorularının cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz. Uzun zaman boyunca hareketsiz kalma sonucunda bir anda başlanan spor stres kırığına neden olmaktadır. Hareketsiz yaşamdan sonra birden başlanan egzersizler buna neden olmaktadır.
Stres kırığı kendini ağrı ve ağrının artması ile belli eder. Hastanın ağrı şikayetinin dinlenince azalması beklenir. Eğer kısa zaman içinde çekilen röntgende görülmezse tedavi de gecikmiş ve hastalık göz ardı edilmiş olacaktır. Stres kırığı olan kişilerin bu dönemde spora başlamasına dikkat edilmelidir.
Günlük yaşantımızda genel olarak masa başı işlerde çalışarak hareketsiz bir hayat geçiriyoruz. Fazla kilolardan kurtulup daha sağlıklı bir yaşam için belli kurallara uyarak spor yapmak çok önemlidir. Fakat spor yaparken ısınmaya ve yaptığınız sporun çeşidine dikkat etmelisiniz.
Stres Kırığı Uzun Yürüyüşler Yapan Kişilerde Daha Çok Görülür
Stres kırığı daha çok yürüyüşlerinde uzun yol kat edenlerde, koşu yapanlarda ve spor yapanlarda özellikle ayak taraklarında, bacak kaval kemiklerinde görülmektedir.
Stres Kırığı Nedir?
Stres kırığı daha çok kemiğe orta ve şiddetli yüklenmelerden dolayı oluşan çatlaklardan meydana gelmektedir. Stres kırığının ani yüklenmelerle orta veya yüksek enerjiyle ortaya çıkan çeşidi genelde sporcularda görülmektedir. Bu tür kırıklar kadınlarda daha çok görülmektedir. Stres kırıklarında kemik uçlarında herhangi bir değişiklik yani kayma genellikle olmaz.
Stres Kırığında Çevresel Faktörler de Etkili
Stres kırığının oluşmasında çevresel ve hastanın dikkat etmesi gereken etkenlerde vardır. Stres kırığındaki çevresel faktörlerden bazıları spor yapılan zemin, aktivite tipi ve yoğunluğu, antreman sıklığı, kullanılan donanım, kişinin beslenme şeklidir. Stres kırığını etkileyen diğer faktörler de hastanın fizyolojik yapısı, yaşı, cinsiyeti, kemik kalitesi, osteoporoz olup olmamasıdır. Ve ayak yapısındaki bozukluklar, alt ekstremitede dizilim kusurları ve özellikle kadınlarda hormonal bozukluklar da stres kırığının oluşumunda önemli yer tutmaktadır.
Stres Kırığı Henüz Başındayken Röntgende Görülmüyor
Stres kırığı olan hastaların şikâyetleri dinlenme ile azaldığı için röntgende de erken dönemde görülmemektedir. Ve ağrının yanında şişme de olabilmektedir. Erken tanı için röntgen değil MR çekilmesi daha güvenilirdir. MR işlemi ile kemiğin içindeki ödem ve yumuşak dokudaki şişlikler görülebilmektedir.
Daha önceden kolaylıkla yaptığınız bir hareketi yaparken bile zorluk çekiyorsanız ve ağrı, şişlik sorunlarınız da varsa stres kırığınız olabilir. Stres kırığı daha çok sporcularda ve yanlış ayakkabı tercih edilen kadınlarda görülmektedir.
Stres Kırığı Nedir?
Stres kırığı sporcu hastalığı olarak da bilinmektedir. Stres kırığı uzun süre hareketsizlikten sonra birden kontrolsüz spor yapılması ile meydana gelebilir. Adının aksine stres kırıkları psikolojik bir sebepten kaynaklanmamaktadır. Stres kırıkları, vücuttaki kemik dokusunun sürekli ve kuvvetinin üzerinde bükülmesi ile meydana gelmektedir.
Stres kırığı hem kadınlar hem de erkeklerde görülmektedir. Önceden kolayca yaptığınız bir hareketi yapmakta zorlanıyorsanız stres kırığı olduğunu düşünebilirsiniz. Mesela yürürken ağrı, olabilmektedir. Ve kadınlarda yanlış ayakkabı seçiminden de olabilmektedir. Kadınlarda stres kırığı oluşmasının bir başka önemli nedeni de ileri yaşlarda ortaya çıkan osteoporoz sorununun kadınlarda daha fazla görülmesidir.
En çok ayak tarak kemiğinde görülüyor
Stres kırığı daha çok ayakta meydana gelebilir. Ayaktaki ağrı ve geçmeyen şişlikler bundan dolayı olabilir. Uzun süre ayakta durması gereken kişilerin ve spor yapan kişilerin uygun ayakkabı tercih etmeleri gerekmektedir. Topuklu ayakkabı ile ayakta çok zaman geçiren kadınların kemik sağlığı da tehdit altındadır.
Stres kırığı yinelenen küçük yaralanmalar sonucunda kemikteki yorgunluğa bağlı olarak meydana gelir. Ve kırıklar daha çok ayak tarak kemiklerinde görülmektedir. Buradaki kırılma bir anda değil zaman içinde gelişecektir. Zamanla küçük incinmelerin birikmesi ile kemikte zayıf bir nokta bulur ve bu noktada bir çatlak oluşturarak başlar. Ayak tarak kemiğinde çok görülür ve ayak bileği, kaval kemiğinde de görülebilmektedir.
Stres Kırığı İki Çeşittir
Kemiğin kaldırabileceği belli bir yük vardır. Kaldırabileceğinden daha fazla yük yüklenirse stres kırığı meydana gelebilir. Çok uzun yürüyüşler sonucunda stres kırığı meydana gelebilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken belli bir ağırlığa programlanmış kemiğin olması gerekenden çok fazla bir ağırlığa maruz kalması kemiğin bütünlüğünü bozmaktadır. Diğer yani ikinci tip stres kırığında kemiğin yapısı bozuktur. Kemik normal olmadığı için de basit bir dış etken ya da zorlama ile bile stres kırığını tetikleyebilir.
Stres Kırığı Belirtileri Nelerdir?
- Stres kırığı varsa ağrı yavaş yavaş artar ve dinlenince geçer,
- İlerlemiş durumda ise dinlenme ile de geçmeyebilir,
- Kırığın olan yere dokununca hassasiyet gelişebilir,
- Stres kırığı olan bölgede şişlik görülür,
- Ayak bileğinde stres kırığı varsa ayak bileği ve çevresinde şişlik görülür,
- Stres kırığı olan yerde morarmalar meydana gelebilir.
Stres Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?
Eğer stres kırığı olduğundan şüpheleniyorsanız kesinlikle dinlenmelisiniz. Spor ya da yürüyüş yapılan aktiviteyi durdurmalısınız. Ve ayağınızda hassasiyet olan yere gün içinde buz uygulanmalı ve ağrı oluşmasına neden olacak aktivitelerden uzak durulmalıdır. Doktora giderseniz doktorunuzun verdiği ağrıyı azaltacak ve şişliği alacak ilaçları kullanmamalısınız. Doktorunuz gerekli görürse alçıya alınabilir. Eğer hasta cerrahi yöntemin dışındaki uygulamalara cevap vermiyorsa cerrahi yöntemler de uygulanabilir.
Stres Kırığı Olanlar Nelere Dikkat Edilmeli?
- Stres kırığı olan kişilerde kemik sağlığı çok önemlidir. Bu yüzden kalsiyum ve D vitamini yönünden zengin yiyecekler tüketilmelidir,
- Spor için uygun bir spor ayakkabı tercih edilmesi önemlidir,
- Spora yeni başlıyorsanız birden başlamamalı tempoyu yavaş yavaş arttırmalısınız,
- Spora başlamadan önce ısınma hareketleri yapmak çok önemlidir,
- Stres kırığı olmaması için yüzme ve bisiklet sürme gibi egzersizlere ağırlık verilmelidir.
Tedavi Hastanın Durumuna Göre Farklılaşıyor
Stres kırığının tedavisi de hastanın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Çoğunlukla ameliyata gerek kalmadan tedavi edilebilmektedir. Fakat bazen tedaviden sonuç alamayan kişiler için cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Tedavide ilk olarak kısa bir süre immobilizasyon uygulanır. Sonrasında da stres kırığı derecesine göre breys veya alçı ile yapılmaktadır. Stres kırığı olan bölgeye soğuk uygulama da kemikteki ödemin azalmasında etkilidir. Bazı durumlarda ağızdan D vitamini ve kalsiyum takviyesi yapılır. İleri derecede kemikte ödem olan hastalara alçı tedavisi uygulanır. Bununla birlikte oral bifosfanat tedavisi de verilebilir.
D Vitamininden Zengin Beslenin
Stres kırığından korunmak için kemiklerinizin güçlü olması gerekmektedir. Kalsiyum ve D vitamini açısından zengin yiyecekler tüketilmelidir. Stres kırığından korunmak için düzenli beslenmek de son derece önemlidir. Spor için uygun spor ayakkabı ve donanımlara sahip olunmalıdır. Koşu yapacaksanız hız, mesafe ve süre dereceli olarak arttırılmalıdır. Ve spora başlamadan önce ısınma hareketleri mutlaka yapılmalıdır. Spor yaptıktan sonra dinlendiğinizde de ağrılarınızda azalmıyorsa kesinlikle bir ortopedi uzmanına başvurmalısınız.
Bu yazımızda sizlere stres kırığı nedir, tedavisi nasıl yapılır, stres kırığı neden meydana gelir ve önlemek için neler yapmak gerekir sorularını cevapladık. Sağlığınız için geçmeyen ağrı ve bunun yanında şişlik varsa doktora gitmenizi tavsiye ederiz.
Stres Kırığı Nedir yazımızı beğendiyseniz bir diğer sağlık konulu yazımız olan Hamilelik Çatlakları ve Lekeleri Nasıl Geçer? yazımız da sizler için faydalı olacaktır. Hepinize sağlıklı günler dileriz.
