Diyabetik Ayak Enfeksiyonu Nedir?
Diyabet yani şeker hastalığı olan kişilerde diyabetik ayak enfeksiyonu görülebilmektedir. Diyabetik ayak enfeksiyonu nedir, nasıl tedavi edilir sorularının cevaplarına birlikte göz atalım. Şeker hastalığı insülin hormonundaki eksikliğe bağlı olarak kan şekerinin yüksek olmasıdır. Ülkemizde 14 kişiden birinde şeker hastalığı görünmektedir. Şekerin göz, böbrekler, damar tutulumu, duyu hissinin kaybolması gibi olumsuz sonuçları olabilmektedir. Şeker hastalığı sonucunda diyabetik ayak enfeksiyonu da gelişebilmektedir. Şeker hastalarının yaraları geç iyileşmektedir vücutları da enfeksiyona yatkın olduğu için bu hastalık ortaya çıkabilmektedir.
Diyabet hastalarının 7-8’inde diyabetik ayak enfeksiyonu görülmektedir. Kazalar sonucunda meydana gelmeyen ancak ayak bacak kayıpları ile sonlanan ameliyatların çoğu diyabetik ayak enfeksiyonundan kaynaklanmaktadır. Bu hastalık tek başına bile ciddi bir sorundur.
Diyabetik Ayak Gelişimi Açısından Kimler Risk Altındadır?
Diyabet hastalarının büyük bir kısmında ayaklarında yara oluşmaktadır. Bu yaralar iyi tedavi edilmezse ayağın kesilmesine bile neden olabilir. Erken teşhis ve iyi bir bakımla kötü sonuçlardan kaçınılabilir. Bundan dolayı diyabet hastalarının kontrollerden sık sık geçmesi gerekir. Diyabetik ayak gelişmesi yönünden daha fazla risk taşıyan bu hastalar;
- Kan şekeri sürekli yüksek olan kişiler
- Daha önce ayaklarında yara açılmış olan kişiler
- Ayaklarında his kaybı yaşayanlar
- Şeker hastalığından dolayı böbreklerinde hasar olanlar
- Şeker hastalığına bağlı görme bozukluğu ve kaybı olan kişiler
- Damar tıkanıklığı gibi hastalıkları meydana gelenler
- Ayak bileğini zor hareket ettiren kişiler
- Ayaklarında şekil bozukluğu olanlar
- Ayaklarında kuruluk ve çatlaklar olan kişiler
- Ayaklarına yeterli bakımı göstermeyen kişiler
- Ayak temizliğine özen göstermeyen kişiler
- Sigara kullanan kişiler
- Fazla kilolu şişman kişiler
- 65 yaşın üzerinde olan kişiler
- Ayak ve tırnaklarında mantar enfeksiyonu olan kişiler
- Yanlış ayakkabı tercih eden ve çıplak ayakla dolaşan kişiler
Diyabetik Ayak Nasıl Tedavi Edilir?
Şeker hastalarında uzun dönemde sinir, damar yapıları ve bağışıklık sistemi üzerine olumsuz etkiler görülebilir. Bu da ayaklarda şekil bozukluğu ve yara oluşma riskinde artış olmasına sebep olabilir. Şeker hastalarının hastaneye yatma sebeplerinden birisi de ayakta oluşan nedenlerdir. Bu yaraların tedavisi haftalar hatta aylar sürebilmektedir.
İlginizi Çekebilir: Soya Filizinin Sağlığa Faydaları
Şeker hastalarında oluşan yaranın iyileşmesi için yara ayakta ise üzerine baskı uygulanması ortopedik sorunlar yaratabileceği için gerekmesi halinde hastanın ayağı alçıya alınabilir. Bu alçı ile basıncı ayağın bir bölgesinden alıp her yerine eşit olarak dağıtılması sağlanır. Şeker hastalarının büyük bir kısmına damar tıkanıklığı ve dolaşımda bozukluk görülebilir. Böyle bir durumda yara bölgesine kan akımı azaltılarak yaranın iyileşmesi engellenir. Bundan dolayı damarlardaki tıkanıklık uygun bir yöntem ile açılmalıdır. Kullanılan tedavi yöntemlerinden birisi de Hiperbarik oksijen (HBO)’dir. Hiperbarik oksijen tedavisinde ile hastaya yüksek basınçlarda oksijen solutularak yara bölgesindeki oksijen eksikliği giderilecektir. Bu yöntemde bağışıklık sistemi hücrelerinin etkileri iyileştirilir. Yara iyileşmesini sağlayan hücrelerin etkinlikleri arttırılır yaralar bu şekilde kolayca iyileşir.
Diyabetik ayak tedavi için kullanılan bir diğer yöntem de büyüme faktörleridir. Bu tedavi yöntemi diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda daha çok görülmektedir. Ve ileriki dönemlerde kök hücre tedavisi ile diyabetik ayak yaraları gibi iyileşmeyen yaraların tedavi edilecektir. Bu yöntem şuan da araştırılma aşamasındadır.
Diyabetik Ayak Enfeksiyonundan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Diyabetik ayak enfeksiyonundan korunmak için öncelikle kan şekeri seviyenizin normal düzeylerde olması gerekmektedir. Kan şekerinizin kontrolünü sık sık yaptırmalı düzensizlik olması durumunda doktorunuza başvurmalısınız.
Risk altında olan hastalar ayaklarını kontrol etmeli ve his kaybı gibi belirtiler yaşamaları durumunda doktora başvurmalıdır. Uygun ayak bakımı yapılmalı temel olarak ayakların cildinin korunması, tırnak bakımına dikkat edilmeli, ayağınıza uygun ayakkabı seçilmelidir.
Ayaklarınızı her gün ılık su ve sabunla yıkamanız oldukça önemlidir. Özellikle parmak aralarınızı yumuşak bir havlu ile kurulamalısınız. Kurulama esnasında kanama ve iltihap varsa bunları görebilmek için açık renkli hatta beyaz bir havlu tercih etmelisiniz. Cildinizin kuruyup çatlamaması için nemli kalması için yumuşatıcı, nemlendirici bir vücut losyonu ya da ayak kremi kullanmalısınız. Kremi parmak aralarınızın dışında kalan tüm ayağınıza sürebilirsiniz. Parmak aralarınızın kuru kalmasına dikkat etmelisiniz.
Ayak tırnaklarınızı keserken dikkatli olmalısınız. Ve tırnaklarınızı çok kısa değil düz bir şekilde kesmelisiniz. Ve kestikten sonra tırnaklarınızı törpüleyiniz. Eğer görme sorununuz varsa yakınlarınızdan yardım alarak ayak bakımınızı düzenli bir şekilde yaptırınız. Düzenli bir şekilde bakımı yapılan temiz ayaklara sahip olan kişilerde bu enfeksiyon daha az görülmektedir. Ama ayak bakımınız için kullandığınız malzemeler steril değilse enfeksiyon kapma riskiniz yükseleceği için enfeksiyon kapma riskiniz daha yüksek olacaktır. Bilinçsizce yapılan pedikür sonucunda da enfeksiyon riski vardır. Kullandığınız manikür ve pedikür setinizi kullanmanız için en doğrusu olacaktır.
Ayaklarınızı her gün kontrol ederek renk değişikliği, kızarıklık, kesik, su toplaması gibi değişikliklerin olup olmadığına bakmalısınız.
Giydiğiniz çorabın lastiksiz ya da çok sıkmayacak bir lastiğe sahip olduğuna dikkat etmelisiniz. Çorabınızı günlük olarak değiştirmeli ve pamuklu olanları tercih etmelisiniz.
Yazımızda sizler için diyabetik ayak enfeksiyonu nedir, neden olur ve korunmak için neler yapılmalıdır konularını ele aldık. Diyabetik ayak enfeksiyonu oluşmaması için ele aldığımız maddelere dikkat etmelisiniz. Sağlıklı bir yaşam için beslenmenize ve hayat şeklinize dikkat etmelisiniz. Sağlıklı ve mutlu günler dileriz.
Ayakkabılarınızı giymeden önce içinde yabancı cisim ve böcek olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Ve kullandığınız ayakkabının da rahat, yumuşak, yuvarlak burunlu, lastik tabanlı ayakkabılardan olmasına dikkat etmelisiniz. Ve çorap giymeden ayakkabı giymemelisiniz. Ayağınızı rahatsız edecek yüksek topuklu ayakkabılar ve ucu açık veya dar ayakkabılar tercih etmemelisiniz. Kullandığınız ayakkabının bağcıklı ya da istediğiniz gibi genişliği ayarlanabilir olması önemlidir. Eğer ayaklarınızda şekil bozukluğu varsa mutlaka özel yapım ayakkabılar kullanmalısınız. Yeni ayakkabılarınızı ayağınız alışana kadar günde 2-3 saatten fazla giymemelisiniz.
Ayağınızda meydana gelen sertlikleri ve nasırları bilinçsiz olarak kendiniz kesmemelisiniz. Kestiğiniz yerlerde enfeksiyon oluşabilir. Eğer tırnak batığı, mantar enfeksiyonu gibi durumlar varsa kendiniz müdahale etmeden bir ayak bakım uzmanına, ayak bakımı konusunda özelleşmiş bir kliniğe veya bir sualtı ve hiperbarik tıp uzmanı hekime başvurmalısınız.
Evinizde ya da dışarda çıplak ayakla dolaşmamalısınız. Çünkü çıplak ayakla dolaşmanız durumunda ayağınıza fark etmeden yabancı bir cisim batabilir.
Ayaklarınızın ısınması için soba, elektrikli ısıtıcı ve kalorifer petekleri gibi ürünlere fazla yaklaşmamalısınız. Ve sıcak su torbası ile ayaklarınızı ısıtmayınız. Çünkü ayaklarınızda his kaybı oluşabilir ve oluşacak hasarları hissetmeyebilirsiniz.
