Kişiselleştirilmiş Tıp Nedir?
Son dönemde genetik biliminin gelişimi ile önemi artan kişiselleştirilmiş tıp kavramı ile rutin ve pratik tıp uygulamalarında karşımıza çıkmaktadır. Bazı hastalıkların tedavisinde uygulanan tedaviler herkes için uygun olabilirken bazı hastalar için bu tedaviler aynı şekilde sonuç vermemektedir.
Aslına bakılırsa kişiselleştirilmiş tıp bir hastalığa sahip kişiye uygulanacak tedavinin doğru oranda ve doğru şekilde verilmesi işlemidir. Burada hastanın doğru bir şekilde tedavi edilmesi için uygun ve kapsamlı incelemeler yapılır.
İnsanoğlu fiziksel olarak benzer yapıda olsalar da genetik olarak farklılıklar içermektedir. Dolayısı ile hastaların tedavilere aynı şekilde yanıt vermeleri de beklenmemelidir. İşte bu olasılıklardan dolayı bazı özel hastalarda kişiselleştirilmiş tıp son derece önem kazanmaktadır.
Kişiselleştirilmiş Tıp Uygulama Alanları Nelerdir?
Yazımızın bu bölümünde kişiselleştirilmiş tıp uygulama alanları hakkında detaylı bilgiler edineceğiz.
Kalıtsal Kanserler ve Kanser Yatkınlığının Tespit Edilmesi
Kanser alanında kişiselleştirilmiş tıp tekniklerinin kullanılması oldukça önemlidir. Kanser hastalığı yüzde 5 ile 10 arasında kalıtsaldır. Özellikle kalıtsal kanserler için hastanın kanser riskinin hesaplanması ve bu sonuca göre bir koruyucu yol uygulanması, hastalığın başlamaması ya da vücudun hastalığa hazır olarak yaşaması açısından yardımcı olur. Yeni nesin dizileme teknolojisi ile ailede kanser ile ilişkili mutasyonun bulunmasında en önemli olanaklardandır.
Kişiselleştirilmiş tıp için yapılan araştırmalarda hangi hasta için hangi tarz tedavilerin uygun olduğu, hangi ilaçların kullanılabileceği ve etkili olacağına dair tespitler yapılarak gerekli tanımlamalar yapılır.
Kişiselleştirilmiş tıp içinde genom dilimi, tahmin ile analiz, yapay zeka gibi teknolojilerin gelişimi ile yeni bir dönem başlamıştır. Genom projesi ile insanlara ait ortak genler ve kişisel yani o kişiye özel genlerin tespiti mümkün olmuştur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri bu konuyu ikiye ayırır. Tahmin ve önleme, tedavi ve yöntem şeklinde.
İlginizi Çekebilir: Anemi Nedir? Anemi Belirtileri Nedir?
Tahmin ve Önleme
Genetik bilimi tahmin ve önleme aşamasında büyük bir rol oynamaktadır. Hastalıkların bazıların genetiktir ve aileden kalıtsaldır. Genom dizilimi hastalığa sebep olan bakterileri tanımlayarak hastalığın daha fazla yayılmasının önüne geçilmesinde bir yol haritası verebilir.
Tedavi ve Yönetim
Hassas tıp uygulamaları bir hastalığı ya da hastayı ele alır. Tümörü olan hastalarda doktorların olabilecek en iyi tedaviyi ve tedavi yöntemini belirlemek için tümörün profilini çıkararak tümöre genetik test yapabilir. Bu profil sayesinde tümörün geri dönme ihtimalini de belirmeliye yardımcı olabilir. Örnek vermek gerekirse tekraralayan meme kanseri hastalarına hastalığın tekrar oluşmaması için saldırgan bir tedavi yolunun belirlenmesi seçilebilir.
Kişiselleştirilmiş Tıbbın Faydaları Nelerdir?
Kişisel tıp uygulamalarında hastalığın oluşumundan sonraki durumlardan ziyade, hastanın oluşmadan öncesinde önlenmesinde faydalı tedbirler uygulanması hedeflenir. Bu şekilde hastalık oluşumu öncesinde uygulanacak kişiselleştirilmiş tıp uygulamaları teşhis doğruluğunu artırması sağlanacaktı. Kişiselleştirilmiş tıp uygulamaları sonucunda aldığın rapor göre özel ilaçlar ve güvenli ilaçların doğru dozlarda ve doğru zamanlarda kullanımı sağlanmış olacaktır. Bu sayede hastalığın tedavi sürecinden önce müdahale edildiği için tedavi masrafları da düşecektir.
The Journal of Precision Medicine’de yayınlanan yakın tarihli rapora göre, bu tür kişiselleştirilmiş yaklaşımları geniş ölçekte uygulamak, dünyanın dört bir yanındaki hastalar ve hastaneler için klinik ve mali sonuçları iyileştirmek için açık bir gerekliliktir.
Günümüzdeki tıbbi gelişmeler kişiselleştirilmiş tıbbı mümkün kıldı. Artık minimal invaziv ameliyatlar, en doğru şekilde ameliyatların yapılmasına izin veriyor ve hastanelerde kalış süresi ve ağrılı süreç azalıyor.
Farklı tedavilere ve prosedürlere rehberlik etmek için görüntülemenin kullanılması, hassas tıpta önemli gelişmelerin anahtarıdır.
“Tıbbi teknolojideki ve ultrason, manyetik rezonans, CT, endoskopik kameralar ve robotik teknoloji gibi görüntüleme modalitelerindeki yeni gelişmeler, kesin prosedürler ve iyileştirilmiş hasta sonuçları için kuralları yeniden yazıyor. Rapora göre, günümüzün önde gelen cerrahları yüksek çözünürlüklü görüntüler için düzenli olarak bilgisayarlı tomografi ve anjiyografi sistemlerine güveniyor.
Hassas tıp, genetikten korunma, teşhis, tedavi ve yönetime kadar tüm süreci kapsar. Evde DNA testi gibi bazı bilgilere kolayca erişilebilir olsa da, hastalığın önlenmesi, teşhisi ve tedavisi ile ilgili varsayımlar veya kararlar vermeden önce doktorlarla görüşmenin önemli olduğunu unutmamak önemlidir.
Bakınız: Meniere Nedir
