Tourette Sendromu Nedir? Semptomları Nelerdir?
Tourette Sendromu, kontrol edilmesi zor olan ve hareket ya da seslerin tekrarlanmasını konu alan nörobiyolojik bir rahatsızlıktır. Tourette, kişinin ani seğirmeler, hareket veya sesleri tekrarlayarak yaptığı tiklerin oluşması durumudur. Birey tikleri yaparken bunları durdurmayı engelleyemez. Tourette, kişinin sosyal hayatında olumsuz etkilere sebep olabilir ve kişinin öz güveninin kırılmasını etkileyebilir. Tourette Sendromu’na sahip kişi, çevresindeki diğer insanlar tarafından yanlış bir anlaşılma olmaması için semptomları baskılayarak durdurmaya çalışır. Ancak bu durum, tiklerin daha da şiddetlenmesine sebep olabilir.
Tiklerin 2 çeşidi vardır: Bunlar motor ve vokal tiklerdir. Motor tikler, birden fazla kasın aynı anda çalışması sonucunda meydana gelen tiklerdir. Vokal tikler ise fonik tik olarak da adlandırılır ve ağız, burun, boğaz bölgelerindeki seslerden oluşur.
Bunun yanında tikler yapılarına göre de ikiye ayrılır: Bunlar basit ve kompleks tiklerdir. Basit tikler, kasların hareketinin kısa sürmesi ve aniden ortaya çıkmasıyla oluşan tiklerdir. Basit motor tiklere örnek olarak göz kırpma ya da göz devirme, kaş kaldırma ve baş sallama hareketleri verilebilir. Basit vokal tiklere örnek olarak ise burun çekme, öksürme ya da boğaz temizleme hareketleri verilebilir.
Kompleks tikler ise birden fazla kas grubunun aynı zamanda çalışmasıdır. Kompleks motor tiklere örnek olarak dişleri birbirine sürtme, zıplama ya da tekme atma davranışları verilebilir. Kompleks vokal tiplere ise kekeleme, bağırma gibi davranışlar örnek verilebilir.
Tourette Sendromu Semptomları Nelerdir?
Tikler, Tourette Sendromu’nun belirleyici semptomlarıdır. Bununla birlikte, tikler bir yıldan fazla süredir devam ediyorsa ve kompleks durumdaysa bireye Tornette Sendromu tanısı konulabilir. Bu semptomlar, çocuklar arasında 2 ile 15 yaş aralığında kendini göstermeye başlar. Tiklerin ortaya çıktığı ortalama yaş ise 6’dır. Tourette Sendromu’nun, erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre 3 – 4 kat fazladır. Tiklerin şiddeti hafif ya da orta dereceli olabilir. Bireyde tiklerin gelişmesi özellikle kişi bir işe odaklandığı zamanlarda meydana gelir ve stresli ya da heyecanlı durumlar sırasında yoğunlaşabilir. Ancak bireyde semptomların artması ve şiddetlenmesi, kişinin günlük yaşamını ve diğer insanlarla ilişkilerini etkiler.
Tourette Sendromu’nda tiklerin yanı sıra başka semptomlara da rastlanabilir. Örneğin bu sendromda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) gibi semptomlarla da karşılaşılabilir.
Tourette Sendromu Nedenleri Ve Risk Faktörleri Nedir?
Tourette sebepleri tam olarak bilinmemekle beraber genetik ya da çevresel faktörlerin etkisi bulunur.
İnsan vücudunda, vücut hareketlerini kontrol etmek için bazal gahgliyon alanı bulunur ve bu alan beynin diğer bölümleriyle ilişkilidir. Bu alanda meydana gelebilecek sorunlar sinir hücrelerini etkileyerek Tourette sendromunun meydana gelmesinde rol oynar.
Risk faktörlerinden biri, Tourette sendromu yaşayan bireyin aile üyelerinden birinde tik bozukluğunun olması, kişide bu sendromun gelişmesine olanak sağlayabilir. İkinci bir rirsk faktörü etkisi ise cinsiyet faktörüdür. Tourette gelişmesinde cinsiyet faktörünün de bir etkisi bulunur. Tourette sendromunun erkek bireylerde görülme olasılığı kadınlara göre 3 kat fazladır.
Tourette Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tourette sendromu tedavisinde, tikler hafifse ve kişiyi rahatsız etmiyorsa tedavi edilmeyebilir. Ancak sendrom, kişinin duygularını ve günlük hayatını olumsuz derecede etkiliyorsa bir tedavi süreci başlayabilir. Tedavi sürecinin planlanması bireyin yaşı, sendromun şiddeti ve kişiye verdiği rahatsızlık göz önüne alınarak yapılır. Tourette tedavi sürecinde psikoterapi ve davranış terapisi uygulanır. Psikoterapi, kişinin yaşadığı bu sendromun neden olduğu tiklerle başa çıkabilmesi ve sosyal ortamlarda yaşadığı sorunların çözüm yollarını öğrenmesi için etkili olabilir. Davranış terapisi ise kişiye, tiklerinin oluştuğu durumlarda bunu fark ederek tik davranışı yerine başka bir davranış yapabileceği yöntemleri öğretmede yardımcı olur.
Bireyde psikoterapi ya da davranış terapisinin etkisinin yeterli olmadığı durumlarda ilaç tedavisi uygulanabilir. Bu süreçte doktor aracılığıyla ilaç tedavisine başlanabilir. İlaç tedavisi sayesinde, tikler kontrol altına alınabilir. Ancak ilaç kullanımında doğru dozun bulunması zaman alabilir ve bu durumda sabırlı olunmalıdır.
İlginizi çekebilir: Othello Sendromu (Patolojik Kıskançlık) Nedir?
YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin
