Orf Hastalığı Nedir?
Bugün ki yazımızda sizlerle orf hastalığı nedir konusunu ele alacağız. Bu hastalığın diğer adı da koyun çiçeği hastalığıdır. Ektima kontagiosum yada kontagios püstüler dermatit olarak bilinmektedir.
Orf Hastalığı Nedir?
Orf hastalığı bir virüs sonucunda meydana gelir. Bu virüs parapoxvirüs cinsine ait orf virüsüdür. En çok koyun keçi ve sürülerinde görülür. Fakat küçükbaş ve büyük baş hayvanlarda da görülebilir.
Orf hastalığı insanlara hasta olan hayvanlardan hasta hayvanların ürünlerinde bulaşır. Az da olsa insandan insana bulaşabilir. Ama bu durum nadirdir. Hayvanlardan bulaştığı için en çok ellerde ve kollarda görülür. Fakat ellerden vücudun diğer bölgelerine de sıçrayabilir. Otoinokülasyon ile meydana gelebilir.
Hayvanlar ile yakın temasta bulunan meslek gruplarında çiftlik sahipleri, veteriner hekimler, kasaplar, kesimhane çalışanları, yün kırpıcıları, Kurban bayramında kesimle ilgilenenler ve çobanlarda bu hastalık daha çok görülmektedir.
Bu virüsün çabuk yayılmasının nedeni de virüsün sıcaklık değişimine çok dayanıklı olmasıdır. Hatta aylarca canlı kalabilir. Canlı kalabileceği yerler ahırlar, bıçakların yüzeyi ve çiftlik çitleri olabilir.
Orf virüsünün enfeksiyonuna karşı vücutta kalıcı bir bağışıklık oluşmaz. Bu nedenle de hastalığa yakalanan kişi birçok kez tekrar bu hastalıkla karşılaşabilir. Ama ilk enfeksiyon kadar ağır değil diğer enfeksiyonlar daha hafif seyirlidir ve daha çabuk iyileşir. Hasta virüsü aldıktan sonra belirtiler ortalama 3-7 gün içinde ortaya çıkar ve sıklıkla % 95 ellerde görülür.
İlginizi Çekebilir: Isırgan Otu Tüketmek İçin 11 Neden
Orf hastalığının neden olduğu yaralar en çok el, bilek ve önkolda görülür. Nadiren de olsa gözde görülebilir. İnsanlarda orf tipik olarak 2-3 cm çapında tek bir tane nodül ile başlar.
Orf hastalığının altı evresi vardır. Her evre yaklaşık bir hafta sürer. Hastanın virüs ile temasından sonraki haftada ortaya çıkan kırmızı makülopapüler bir lezyon görülür. İlk hafta da lezyon üzerinde gül bulunan bir nodüle (hedef benzeri görünüm) dönüşür. Oluşan lezyonun ortası kırmızıdır etrafında beyaz bir halka ve en dış kısmında eritem vardır.
Bu aşamada lezyon ödem toplayabilir ve hassastır, kolay kanar. Ancak bir hafta içinde nodülün üstünde ince bir kabuk oluşur. Zaman içinde üst kısımda küçük papillomlar belirir ve tüm yüzeyi kaplayan kalın bir kabuğa dönüşür. Yerinde yüzeysel bir iz bırakarak yaklaşık 6-8 hafta içinde tamamen iyileşir.
Ayrıca orf enfeksiyonunu görüldüğü sırada 3-4 gün içinde düşük dereceli bir ateş görülebilir. Lenfadenopati, erizipel benzeri lezyonlar ve eritem gibi sistemik semptomlar olguların üçte birinde görülür.
Bazı hastalıkları olan kişilerde özellikle HIV, lupus veya kanser terapisi nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde bu enfeksiyonu ciltte ve mukozada ciddi reaksiyonları içeren semptomlar görülebilir.
Orf Hastalığının Tedavisi
Orf rahatsızlığı kendisini sınırlar. Bu nedenle de semptomlara göre tedavi uygulanır. Pansuman uygulanabilir ve parmak sabit tutulur gibi. Sekonder bakteriyel enfeksiyonlar sıklıkla görülebilir ve topikal veya sistemik antibiyotikler ile tedavi edilmelidir.
Orf hastalığının tedavisinde topikal imikuimod lezyonların hızla gerilemesi ile sonuçlanan başarılı tedavi sonuçlar vermektedir. Ayrıca sidofovir, topikal ve intravenöz olarak etkilidir. Tedaviye cevap vermeyen olgularda cerrahi eksizyon, küretaj, elektrodesikasyon, kriyoterapi ve lazer yapılabilir.
Kurban Bayramında Orf Hastalığına Dikkat!
Orf hastalığı hayvanlardan bulaştığı için özellikle kurban bayramında çok dikkatli olunmalıdır. Aksi takdirde bu viral deri hastalığına yakalanılabilir.
Orf hastalığı hayvanlardan insana bulaşır. Virüsler neden olur. Hayvanların burun delikleri, ağız içi ve dudak gibi kılsız bölgelerinde sert nodüller veya su kabarcığı şeklinde görülür. Ve insanların bu virüsle teması sonucunda el parmakları, bilekler, ön kollar ve yüze bulaşabilir. Orf hastalığının bulaşma şekli hayvanın eti, derisi veya yününden insanlarda bulunan küçük sıyrıklar ve kesimde kullanılan bıçaklardan yaralanma ile olabilir.
Hastalık bulaştıktan sonra yaklaşık bir hafta içinde belirtiler görülmeye başlar. Virüsün bulaştığı bölgelerde yaralar oluşur. Orf hastalığının 6 evresi vardır. Ve yara 4 ile 6. Haftalar arasında büyür, en büyük halini alır. İlk başta küçük bir sivilce olarak başlayan yara, ortası çökük kırmızı mor renkli, sert hedef tarzı bir nodül halini alır. Yara iyileşirken üzerinde ince bir kabuk oluşur. Hastalık sürecinde yara yerinde ağrı, kaşıntı ve bölgesel lenf düğümlerinde şişmeler görülebilir.
Orf Hastalığı Et Yemekle Bulaşmaz!
Orf hastalığı ilk belirtileri verdiğinde pek anlaşılmadığı için pek önemsenmez. Her belirtiyi aynı anda göstermez. Bazen çıban sanıp boşaltmak isteyenler de olabilir. Bu aşamada da yara enfeksiyon kapabilir. Bu nedenle böyle durumlarla karşılaşmamak için vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına danışınız. Ayrıca şuna da değinelim, orf hastalığı et yemekle ve insandan insana bulaşmaz.
Teşhis, Cildiye Uzmanlarınca Konulabilir
Orf hastalığının teşhisi için mutlaka bir dermatolog uzmanına danışılmalıdır. En çok görülen bölgeler olan ellerde, kollarda ve yüzde tek bir yara varsa doktorunuz keçi, koyun ve koç gibi hayvanlarla temasınız olup olmadığını ve kelle temizleyip temizlemediğinizi sorar. Şüpheli bir durum olması halinde şarbonla ayırmak için laboratuvar tetikleri istenebilir. Orf hastalığının tedavisinin başarılı olması için yaranın kuru tutulması ve temiz bir şekilde bakımının yapılması önemlidir. Tedavisi özenli bir şekilde yapılırsa orf hastalığı, 6-8 haftada kendiliğinden iz bırakmadan iyileşebilir. Dikkat edilmemesi halinde enfeksiyonlar oluşur ve o zaman da antibiyotik tedavisine ihtiyaç duyulur.
Orf Hastalığına Yakalanmamak İçin Kurban Alırken Dikkat Edilecekler
Orf hastalığına yakalanmamak için kurban alırken hayvanların veteriner kontrolünde aşılanmış olması gerekir. Kurban olarak alınacak olan koyun, keçi veya koç iyice incelenmelidir. Ağız ve burun mukozası var mı diye bakılmalı kasık bölgeleri iyice incelenmelidir.
Eğer bu bölgelerde sert nodüller ve su kabarcığı şeklinde döküntüler varsa alınmamalıdır. Eğer alınan hayvanda bu şekilde belirtiler varsa ve alındıktan sonra fark edildiyse kesim veya baş bölgesinin temizliği sırasında mutlaka gözeneksiz koruyucu eldivenler tercih edilmelidir. Hayvanla temas halinde ise temas edilen bölgeler bol sabunlu su ile temizlenmelidir. Instagram sayfamızı takip ederek bize destek olabilirsiniz.
