Kortizon Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Vücudumuzda doğal olarak salgılanan hormondur. Kortizon ilaç olarak da kullanılır, kortizon kullanırken nelere dikkat etmeliyiz merak ediyorsanız yazımızı okumaya devam edin. Kortizon nedir, kortizon nasıl salgılanır, kortizon tedavisini gören kişiler nasıl beslenmelidir sorularının cevapları yazımızda..
Kortizon Nedir?
Kortizon, insan vücudunda doğal olarak üretilen bir hormondur ve böbrek üstü bezleri tarafından salgılanır. Kortizon, vücuttaki iltihaplanma, enfeksiyonlar ve stres durumlarında önemli bir role sahiptir. Kortizon, immün yanıtı baskılayarak, iltihaplanmayı azaltarak ve alerjik reaksiyonları kontrol altına alarak çalışır.
Kortizon, aynı zamanda bir ilaç olarak da kullanılır ve genellikle inflamasyonla ilişkili rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. Kortizon ilaçları, inflamasyonu azaltarak ve bağışıklık sistemini baskılayarak çalışırlar. Bu ilaçlar, astım, artrit, sedef hastalığı, alerjik reaksiyonlar, lupus ve diğer inflamatuar rahatsızlıklar gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılır.
Ancak, kortizonun kullanımı bazı riskleri de beraberinde getirir. Kortizon ilaçları, bağışıklık sistemini baskıladığı için enfeksiyon riskini artırabilir. Ayrıca, uzun süreli kullanımı, kemik erimesi, cilt incelmesi, kan şekeri düzeylerinde artış, yüksek tansiyon, mide ülseri ve katarakt gibi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, kortizon ilaçlarının kullanımı doktor gözetiminde olmalı ve doğru dozda kullanılmalıdır.
Özetle, kortizon insan vücudunda doğal olarak bulunan bir hormondur ve iltihaplanma, enfeksiyonlar ve stres durumlarında rol oynar. Kortizon aynı zamanda bir ilaç olarak kullanılır ve inflamasyonla ilişkili rahatsızlıkların tedavisinde etkilidir. Ancak, kortizon ilaçlarının uzun süreli kullanımı bazı yan etkilere neden olabilir ve doğru dozda kullanılması önemlidir.
Kortizon Nasıl Salgılanır?
Kortizon, böbrek üstü bezleri tarafından salgılanan bir hormondur. Böbrek üstü bezleri, insan vücudunun üst kısmında bulunur ve kortizonun yanı sıra adrenalin ve diğer hormonların üretiminden sorumludur.
Kortizon üretimi, bir dizi karmaşık hormonal sinyal yoluyla kontrol edilir. Beyindeki hipofiz bezinden kortikotropin salgılayan hormon (CRH) üretilir. CRH, kan dolaşımına salınarak böbrek üstü bezlerine iletilir ve burada kortizol üretimini uyarır. Kortizol, vücuttaki birçok hücreye yayılarak inflamasyonu azaltarak, stresle başa çıkmaya yardımcı olarak ve diğer birçok biyolojik işlevi yerine getirerek çalışır.
Kortizonun salgılanması, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Örneğin, stresli durumlar kortizon üretimini artırabilir. Aynı şekilde, bazı ilaçlar kortizon üretimini azaltabilir veya artırabilir. Bunlar arasında kortizon ilaçları, östrojen hormonları ve tiroid hormonları gibi ilaçlar bulunabilir.
Kortizon üretiminin doğru çalışması, sağlıklı bir yaşam için önemlidir. Yüksek kortizon üretimi, Cushing sendromuna, düşük kortizon üretimi ise Addisons hastalığına neden olabilir. Bu nedenle, kortizon seviyeleri düzenli olarak kan testleri ile ölçülmeli ve sağlıklı bir kortizon düzeyi sağlanmalıdır.
- İlginizi Çekebilir: Kan Toplanması Nedir?
Kortizonun etki mekanizması şu şekildedir:
Kortizonun ilaç olarak kullanılarak kişinin vücudunda değişkenlik gösterecek şekilde şişliği ve ağrıyı baskılamasıdır.
Vücudumuzun mikroplara karşı dirençli olmasını bağışıklık sistemimiz sağlar. Bağışıklık sistemimiz bozulursa vücudumuzun kendi hücrelerine zarar vermemesi için kortizon kullanılarak meydana gelebilecek hasar önlenir. Kortizonun eksik salgılanması durumunda da yerine koymak için de kortizon tedavisi uygulanabilir.
Kortizon Tedavisi Uygulanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kortizon tedavisi, birçok farklı hastalık ve durumda kullanılır. Kortizon, anti-inflamatuar özellikleri sayesinde birçok iltihaplı hastalığı tedavi etmek için kullanılır. Kortizon tedavisi, ağızdan alınan tabletler, enjeksiyonlar, inhalerler, krem ve merhemler gibi farklı şekillerde uygulanabilir.
Kortizon tedavisi alırken dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır. Öncelikle, kortizonun uzun süreli kullanımı, bazı yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler arasında kemik erimesi, yüksek tansiyon, kilo alımı, cilt problemleri, şeker hastalığı ve enfeksiyon riskinde artış yer alır. Bu nedenle, kortizon tedavisi sırasında düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek önemlidir.
Ayrıca, kortizon tedavisi sırasında, bağışıklık sistemi zayıfladığından enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelebilirsiniz. Bu nedenle, kortizon kullanan kişilerin enfeksiyonlardan korunmak için özellikle hijyen kurallarına dikkat etmeleri önemlidir. Ayrıca, hamilelik veya emzirme döneminde olan kişiler, kortizon kullanmadan önce mutlaka doktorlarıyla konuşmalıdır.
Kortizon tedavisi, birden kesilmemeli, yavaş yavaş azaltılmalıdır. Aniden kesmek, kortizon yoksunluğu sendromuna neden olabilir. Kortizon tedavisi alırken, doktorunuzun önerilerine uymak ve düzenli kontroller yapmak önemlidir.
Kortizon Tedavisi Sırasında Beslenme
Kortizon tedavisi sırasında doğru beslenmek, tedavinin etkinliğini artırmanın yanı sıra yan etkileri de azaltabilir. Kortizon, vücudun doğal kortizol hormonunun sentetik bir formudur ve vücudun çeşitli fonksiyonlarını düzenler. Kortizon, enflamasyonu azaltır ve bağışıklık sisteminin aşırı aktivitesini kontrol ederek birçok sağlık durumunun tedavisinde kullanılır.
Ancak, kortizon tedavisi sırasında, vücutta kortizon seviyelerinin artması kilo alma, yüksek kan şekeri, yüksek kan basıncı ve kemik yoğunluğu kaybı gibi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, kortizon kullanan kişilerin düzenli ve sağlıklı bir beslenme düzeni izlemeleri önemlidir.
Düzenli ve Dengeli Beslenme: Kortizon tedavisi sırasında, düzenli ve dengeli bir beslenme düzeni izlemek önemlidir. Günlük olarak yeterli miktarda protein, karbonhidrat ve yağ almak önemlidir. Proteinler, kasların tamir edilmesine yardımcı olurken, karbonhidratlar ve yağlar vücudunuza enerji sağlar.
Sebzeler Beslenmenizde Önemlidir: Sebzeler, sağlıklı bir diyetin önemli bir parçasıdır. Kortizon tedavisi sırasında, sebzelerinizi çiğ veya buharlı olarak tüketmek daha sağlıklıdır. Ayrıca, sebzelerinizi yağsız olarak pişirmeye özen gösterin. Sebzeler, vitaminler, mineraller ve lif bakımından zengindir.
Meyve Tüketin: Meyveler, sağlıklı bir diyetin önemli bir parçasıdır. Kortizon tedavisi sırasında, meyvelerden yüksek şeker içerenleri sınırlandırmalı veya fazla şeker içeren meyvelerden uzak durmalısınız. Meyveler, vitaminler, mineraller ve lif bakımından zengindir.
Yağ Tüketimini Azaltın: Kortizon tedavisi sırasında, yağ tüketimini sınırlamak önemlidir. Yağsız et, tavuk, balık, fındık ve tohumlar, sağlıklı yağ kaynaklarıdır.
Şekerli ve İşlenmiş Gıdaları Sınırlandırın: Kortizon tedavisi sırasında, şekerli ve işlenmiş gıdaların tüketimi sınırlanmalıdır. Bu gıdalar, insülin seviyelerini artırarak kilo alımına neden olabilir.
Bol Su İçin: Kortizon tedavisi sırasında, yeterli miktarda su içmek önemlidir. Su, vücudun hidrasyonunu sağlar ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
Vitamin ve Mineral Takviyesi: Kortizon tedavisi sırasında, kortizonun bazı yan etkileri nedeniyle vücudun bazı vitamin ve mineralleri emme kapasitesi azalabilir. Bu nedenle, doktorunuzun önerisi doğrultusunda, multivitamin ve mineral takviyeleri almak faydalı olabilir.
Kalsiyum Takviyesi: Kortizon tedavisi sırasında, kemiklerin kalsiyum kaybı yaşama riski yüksektir. Bu nedenle, doktorunuzun önerisi doğrultusunda, kalsiyum takviyesi almak önemlidir.
Diyetisyen Danışmanlığı: Kortizon tedavisi sırasında, bir diyetisyenle çalışmak önemlidir. Bir diyetisyen, kişinin ihtiyaçlarına uygun bir beslenme planı hazırlayarak, kortizonun yan etkilerini en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, kortizon tedavisi sırasında doğru beslenmek, tedavinin etkinliğini artırmanın yanı sıra yan etkileri de azaltabilir. Düzenli ve sağlıklı bir beslenme düzeni izlemek, yeterli miktarda protein, karbonhidrat ve yağ almak, sebzeleri tercih etmek, meyve tüketmek, yağ tüketimini azaltmak, şekerli ve işlenmiş gıdaları sınırlandırmak, yeterli miktarda su içmek, vitamin ve mineral takviyesi almak ve bir diyetisyenle çalışmak, kortizon tedavisi sırasında doğru beslenmenin anahtarlarıdır.
Kortizon Tedavisi Görenlerin Tüketmemesi Gereken Yiyecekler
- Market ve bakkallarda satılan hazır gıdalar
- Konserve yiyecekler
- Meyve suları
- Soda ve kola gibi gaz içerikli içecekler
- Alkollü içecekler
- Bisküvi ve gofretler
- Tuzlu ve peynirli krakerler
- Şekerlemeler
- Zeytin
- Salça
- İçinde koruyucu madde olan bütün gıdalar
- Midye ve karides gibi kabuklu deniz ürünleri
- Büyük balıklar
- Salam ve sosis gibi şarküteri ürünleri
- Sakatat
- Kereviz ve deniz börülcesi gibi sebzeler
- Kaşar peyniri
- Otlu peynir
- Tuzlu peynirler
- Süt tozu
- Patlamış mısır
- Böreklik yufka
- Pasta ve börekler
- Kahvaltılık tuzlu tereyağı ve margarinler
- Salata ve makarna sosları
- Kabartma tozu
- Hazır çorbalar
- Dondurulmuş gıdalar
- Bulyon ve içerisinde çok tuz olan tüm baharatlar
- Mayonez
- Ketçap
- Turşu
- Kortizon tabletinin yan etkileri
- Kilo artışı
- Ruh hali değişiklikleri
- Depresyon
- Deri incelmesi ve buna bağlı olarak gelişen deri altı kanaması
- Katarakt ve benzeri göz sorunları
- Hipertansiyon ve benzeri kalp hastalıkları
- Osteoporoz, omur kırığı gibi sorunlar
- Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği
- Kan şekerinin yükselmesi, diyabet hastalığı olanların problem yaşaması
- Enfeksiyonlara yatkınlığın artması
- Uyku sorunları
Kortizon Tedavisinin Genel Yan Etkileri
- Gelişme bozuklukları
- Vücudun bazı bölgelerinde normal dışı şişlikler ve gövdede yağlanma
- Adale zayıflığı
- Kan basıncında yükselme
- Kemik erimesi
- Psikolojik bozukluklar
- Ciltte kıllanma, çizgilenme
- Adet bozuklukları
- Şeker ve tansiyon yükselmesi
- Gözlerde katarak oluşumu
- Mide şikâyetleri
- Kortizon tedavisinin kullanıldığı hastalıklar
- Romatizmal hastalıklar
- Kan hastalıkları
- Sinir sistemi hastalıkları
- Kalp ve damar hastalıkları
- Bağ dokusu hastalıkları
- Alerjik hastalıklar
- Tümör tedavileri
- Karaciğer hastalıkları
- Böbrek ve idrar yolu hastalıkları
- Hormonal hastalıklar
- Zehirlenmeler ve sıcak çarpmaları
- Göz hastalıkları
- Şoklar
Birçok hastalığın tek tedavi yöntemi kortizon tedavisi olsa da bu tedavi gereğinden fazla uygulanırsa geri dönüşü olmayan sorunlara ve başka hastalıklara sebep olabilir.
İlginizi Çekebilir: Sedanter Yaşam Nedir?
Youtube kanalına abone olun, birbirinden güzel videoları kaçırmayın https://www.youtube.com/c/begonyakadin
