Mide ağrısına neden olan ülserin çeşitli tipleri vardır. Peki mide ülseri nedir beslenme nasıl olmalı birlikte ele alalım. Ülser sindirim sisteminin gıdaları parçalamak için salgıladığı asidin mide, gırtlak, onikiparmak bağırsağı gibi bölgelere zarar vermesi durumudur. Ülser rahatsızlığının belirtilerini en aza indirmek için beslenmeye dikkat etmek gerekir.
Ülser teşhisi koyulan bir hasta beslenmesini düzenleyerek daha iyi hissedebilir. Ancak hastalığı ileri düzeydeyse bu durumda beslenmenin yanında ilaç tedavisi de uygulanır. Kullanılan ilaçlar mide asidini azaltır ve ülserin iltihaplı bölgeyi iyileştirmesine yardımcı olur. Mide ülseri için uygun bir diyet listesini uygulayarak ülser belirtileri ve neden olduğu ağrıları en aza indirebilirsiniz.
Ülser çok kişide görülen bir rahatsızlıktır. Daha çok yetişkin bireylerde görülür ve kişinin yaşam kalitesini düşürür. Ülser neden olur, ülser olduğunda beslenme nasıl olmalıdır gelin soruların cevaplarını ele alalım.
Mide ülseri genel olarak; midenin iç yüzeyinde bulunan mide zararının aşınması durumudur. Bu zar aşındıkça mide de yara oluşur. Yaranın derinliği ve büyüklüğü farklılık gösterebilir. Mide ülserine bazı bakteriler neden olabilir. Bu helicobakter pylori bakterisidir. Ayrıca mide ülseri sinir ve stres gibi nedenlerden ortaya çıkabilmektedir. Ülser ülkemizde çok sık görülen rahatsızlıklardan biridir. En çok da 60 yaşının üzerinde olan erkeklerde kadınlardan üç kat fazla görülür.
Mide Ülseri Nedir? Mide Ülseri Tedavisi Nasıl Olur?
Ülser, onikiparmak bağırsağında veya midenin iç yüzeyinde meydana gelen aşınma sonucu oluşan bir durumdur. Mide zarının (mukoza) aşındığı durumlarda, koruyucu özelliklerini kaybeder ve mideyi asitlerden ve dış faktörlerden koruma işlevini yerine getiremez. Bu durum sonucunda ise bahsettiğimiz yaralar ortaya çıkar.
Ülserin bir türü olan peptik ülser, hem midede (gastrik ülser) hem de onikiparmak bağırsağında (duodenal ülser) görülebilen ülser yaralarıdır. Bu yaraların oluşumunda en yaygın nedenlerden biri Helicobacter pylori adı verilen bir bakteri enfeksiyonudur.
Helicobacter pylori, mide ve bağırsaklarda yaşayan bir bakteridir ve peptik ülserlerin çoğunluğunda rol oynadığı düşünülmektedir. Bu bakteri, mide zarının koruyucu tabakasını aşındırarak ülsere yol açabilir. Ayrıca, uzun süreli nonsteroid antiinflamatuar ilaç (NSAID) kullanımı da peptik ülserlere neden olabilir.
Peptik ülserlerin tedavi süreci genellikle uzun sürebilir ve birkaç aşamadan oluşabilir. Tedavi genellikle antibiyotiklerle (H. pylori enfeksiyonunu kontrol etmek için) ve mide asidini azaltan ilaçlarla yapılır. Ayrıca, diyet değişiklikleri ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı faktörleri de tedavi sürecinde önemli bir rol oynayabilir.
İkinci bir ülser çeşidi olan duodenal ülser, onikiparmak bağırsağında görülen bir ülser türüdür. Bu, en yaygın görülen ülser çeşididir. Duodenal ülserin belirtileri ve semptomları genellikle göğüs kemiğinin hemen altında hissedilen ağrılar şeklinde ortaya çıkar. Bu ağrılar özellikle aç kaldığınızda hissedilir ve genellikle bir şeyler yiyip içtikten sonra geçer.
Duodenal ülserler genellikle mide asidinin aşırı salgılanması ve/veya Helicobacter pylori bakteri enfeksiyonu gibi faktörlerle ilişkilendirilir. Mide asidinin artması, onikiparmak bağırsağındaki koruyucu mukozanın zarar görmesine ve ülser oluşumuna yol açabilir. Helicobacter pylori enfeksiyonu da onikiparmak bağırsağında ülser oluşumuna katkıda bulunabilir.
Mide Ülseri Nedenleri
Ülser yaralarının oluşumunda en önemli nedenlerden biri Helicobacter pylori bakterisidir. Bu bakteri, belirli belirtiler göstermeyebilir, ancak oluşumuyla birlikte sindirim sistemi rahatsızlıklarına ve ülser yaralarına yol açabilir. Helicobacter pylori bulaşıcı bir bakteridir ve kirli yiyecekler ve su yoluyla vücuda geçebilir.
Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler), uzun süreli kullanımlarda sindirim sistemiyle ilgili bozulmalara neden olabilir. Bu durum, ülser yaralarının oluşmasına veya mevcut yaraların kötüleşmesine yol açabilir.
NSAİİ’ler, ağrı, iltihap ve ateş gibi durumların tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaç sınıfını temsil eder. Bunlar arasında ibuprofen, aspirin, naproksen gibi yaygın ilaçlar bulunur. Ancak, uzun süreli ve yüksek dozda kullanıldıklarında, bu ilaçlar mide ve bağırsaklarda hasara neden olabilir.
Stres, ülserin oluşumunda önemli bir faktördür. Stres, vücudu birçok hastalığa karşı savunmasız hale getirebilir ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına, özellikle ülserlere yol açabilir. Stres yönetimi, stresin ülser oluşumuna katkısını azaltmak için önemlidir. Stresi azaltmak için egzersiz, derin nefes alma, meditasyon, yoga gibi gevşeme teknikleri uygulamak faydalı olabilir. Ayrıca, destekleyici bir sosyal çevre, sağlıklı beslenme ve uyku düzeni de stresin etkileriyle başa çıkmada yardımcı olabilir.
Beslenme alışkanlıklarının ülser oluşumunda etkisi büyüktür. Aşırı tuzlu, baharatlı ve yağlı yiyecekler, mideyi tahriş ederek ülser oluşumuna katkıda bulunabilir. Kızartılmış yiyecekler, sosis, sucuk gibi işlenmiş et ürünleri, çikolata, soğan, sarımsak gibi yiyecekler de mideyi irritasyona uğratarak ülser riskini artırabilir.
Ayrıca, uzun süre aç kalmak ve yemekleri yeterince çiğnemeden hızlıca yutmak da ülser oluşumuna katkıda bulunabilir. Uzun süre aç kalmak, mide asidinin salgılanmasını artırarak mide zarının koruyucu etkisini azaltabilir. Yemekleri çiğnemeden hızlıca yutmak ise mideye aşırı yük bindirebilir ve sindirim sisteminin normal işleyişini bozabilir.
Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi de ülser oluşumunu teşvik eden faktörler arasındadır. Sigara içmek, mide zarının koruyucu tabakasını zayıflatarak ülser oluşumuna yol açabilir. Alkol ise mide asidinin salgılanmasını artırabilir ve mide dokusuna zarar verebilir. Farklı bir hastalık olan behçet hastalığı ile ilgili makalemizi de okumanızı öneriyoruz.
Mide Ülseri Belirtileri
- Midede yanma ve bulantı
- Mide ağrısı
- Kusma ile gelen rahatlama
- Şişkinlik
- Gaz
- Hazımsızlık
- Kilo kaybı
- İştahsızlık
- Yemek yedikten sonra midede ağrı
- Mide ülserinin en sık rastlanan belirtileri ise, karnın üst kısmında yanma, öğün aralarında ağrı ve geceleri uykudan uyandıran ağrıdır.
Mide Ülseri Tanısı
Doktor kontrolünün ardından ülser tanısı için istenen test ve tetkikler şunlardır:
- Kan testi
- Dışkı örneği
- Ağızdan mideye salınan hortum ile üst endoskopi
- Biyopsi
Mide Ülseri Tedavisi
Mide ülseri tedavisi için genellikle ilaç kullanılır ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. İşte mide ülserinin tedavi edilmesinde yaygın olarak kullanılan yöntemler:
Proton pompası inhibitörleri (PPI’lar)
Bu ilaçlar, mide asidini azaltarak ülserin iyileşmesine yardımcı olur. H2 reseptör antagonistleri (H2RA’lar) da asit salınımını azaltmaya yardımcı olabilir.
Antibiyotikler
Helicobacter pylori adı verilen bakteri, mide ülserinin en yaygın nedenlerinden biridir. Antibiyotik yardımı ile bu bakterinin yok edilmesi sağlanır ve ülserin iyileşmesine katkıda bulunur.
Antiasitler
Geçici rahatlama sağlamak için kullanılabilirler. Ancak uzun süreli kullanımda etkileri sınırlıdır.
Mide koruyucular
Mide koruyucu ilaçlar sükrofalt adı verilen bir madde içerir. Bu madde mideyi korur ve ülserin iyileşmesini hızlandırabilir. Fakat mide koruyucular da sürekli kullanılmamalıdır.
Steroidler
Bazı durumlarda kortikosteroidler, mide ülseri tedavisinde kullanılabilir.
Beslenme düzeni
Mide ülserinden korunmak için yemeklerin düzenli ve küçük porsiyonlar halinde tüketilmesi gerekir. Böylece mideye fazla baskı yapılmaz. Ayrıca baharatlı, yağlı ve asitli yiyeceklerden uzak durmak ülsere yakalanmamak ve ülserin etkisini azaltmak için önemlidir.
Stres yönetimi
Stres, mide ülserinin semptomlarını şiddetlendirebilir. Bu nedenle ilk olarak stresten kurtulmak için rahatlama teknikleri, egzersiz, meditasyon veya terapi gibi yöntemler kullanabilirsiniz.
Sigara ve alkolün bırakılması
Sigara ve alkol, mide ülserini kötüleştirir ve iyileşme sürecini yavaşlatabilir. Bu nedenle özellikle ülser rahatsızlığı olan kişiler sigara ve alkol tüketiminden uzak durmalıdır.
Doktor kontrolü
Mide ülserinin tedavisi sürecinde düzenli olarak doktor kontrolünde olunmalıdır. Doktorunuzun tavsiyelerine uymalı ve önerdiği ilaçları düzenli kullanmalısınız ve belirtilerinizi takip etmek önemlidir.
Mide ülseri tedavisi, her birey için farklı olabilir. Bu nedenle, en uygun tedavi yöntemini belirlemek için bir doktora danışmalısınız.
Mide Ülserinde Beslenme
Mide ülseri tedavisinde beslenme, önemli bir rol oynar.
Mide ülseri olan kişiler için bazı beslenme önerileri:
Yumuşak ve Kolay Sindirilebilir Yiyecekler
Mide ülseri olan kişiler, tahriş edici etkisi olmayan, kolay sindirilebilen yiyecekleri tercih etmelidir. Kolay sindirilebilen yiyecekler arasında haşlanmış sebzeler, haşlanmış tavuk gibi besinler vardır.
Asitli Yiyeceklerden ve İçeceklerden Uzak Durun
Baharatlı, asitli, yağlı ve kızartılmış yiyecekler, mide ülserini şiddetlendirebilir. Bu nedenle mide ülseri olan kişiler; turşu, acı soslar, domates sosu, narenciye meyveleri ve kafeinli içecekler gibi asitli yiyeceklerden ve içeceklerden uzak durmalıdır.
Küçük ve Sık Öğünler
Büyük öğünler, mideye fazla baskı yaparak mide rahatsızlıklarını arttırabilir. Bunun yerine, bir anda çok yemek yerine az ve sık beslenilmelidir. Böylece mide asidi daha iyi kontrol altında tutulacaktır.
Anti-Ülser Etkili Yiyecekler
Bazı yiyecekler, mide ülserinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Bunlar arasında bal, lahana, yulaf ezmesi, aloe vera suyu, patates suyu ve zerdeçal gibi yiyecekler bulunur.
Sigara ve Alkol Tüketiminden Uzak Durulmalı
Sigara ve alkol, mide ülserinin semptomlarını şiddetlendirebilir ve iyileşme sürecini yavaşlatabilir. Bu nedenle bu zararlı alışkanlıklardan uzak durmak önemlidir.
Besinleri İyi Çiğneme
Yiyecekleri iyice çiğnemek, mide asidinin daha iyi sindirime yardımcı olmasına ve semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
Mide Ülseri Olanların Yememesi Gerekenler
Mide ülseri olan kişilerin rahatsızlıklarını artırabilecek veya ülserin iyileşme sürecini yavaşlatabilecek bazı yiyecek ve içecekler vardır. Bunları tüketmekten kaçınmaları önerilir.
İşte mide ülseri olanların yememesi gereken bazı yiyecek ve içecekler:
Baharatlı Yiyecekler
Acı biber, acı soslar, hardal ve baharatlı yiyecekler mide asidini artırabilir ve rahatsızlıkların dozunu arttırabilir.
Asitli Yiyecekler
Domates ve domates sosu, turunçgiller (limon, portakal, greyfurt), limonlu içecekler ve asitli meyve suları mide asidini artırabilir ve rahatsızlık hissi yaratabilir.
Kafeinli İçecekler
Kahve, çay, enerji içecekleri ve kola gibi kafein içeren içecekler, mide asidini artırabilir ve mide ülseri rahatsızlığında yaşanan sıkıntıları arttırabilir.
Alkol
Alkol, mide asidini arttırdığı için mide zarını tahriş ederek semptomları kötüleştirebilir.
Yağlı ve Kızartılmış Yiyecekler
Yağlı ve kızartılmış yiyecekler mideyi daha fazla asidik hale getirebilir ve semptomları artırabilir. Bu tür yiyeceklerden uzak durmak oldukça önemlidir.
Şekerli ve Tatlı Yiyecekler
Şekerli ve tatlı yiyecekler, mide ülseri semptomlarını artırabilir ve bağırsaklarda aşırı gaz oluşumuna neden olabilir.
Sert ve Kabuklu Yiyecekler
Fındık, çekirdek, cips gibi sert ve kabuklu yiyecekler, ülserin tahriş olmasına ve semptomların artmasına neden olabilir.
Sigara
Sigara içmek, mide ülseri semptomlarını şiddetlendirebilir ve ülserin iyileşme sürecini yavaşlatabilir. Sigarayı bırakmak önemlidir.
Fast Food ve İşlenmiş Yiyecekler
Fast food ve işlenmiş yiyecekler, genellikle yağlı, baharatlı ve asitli olabilir. Bu tür yiyeceklerin tüketimi semptomları artırabilir.
Mide ülseri olan kişiler sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslenmelidir. Bu nedenle, doğru beslenme planı oluşturmak için bir doktordan yada diyetisyenden yardım alınabilir. Bu yazımızdan sonra bizi sosyal medyada da takip etmek için instagram hesabımızı takip edebilirsiniz.
Mide Ülseri Olanların Yiyebileceği Gıdalar
Mide ülseri olan kişilerin beslenme düzeninde yer verebilecekleri bazı sağlıklı gıdalar vardır. Bu gıdalar ülserin iyileşmesine yardımcı olabilir ve semptomları hafifletebilir.
Mide ülseri olanların yiyebileceği bazı gıdalar:
Yumuşak Yiyecekler
Haşlanmış sebzeler (havuç, patates), püre haline getirilmiş sebzeler, haşlanmış tavuk veya balık gibi yumuşak ve kolay sindirilebilen yiyecekler tüketilebilir.
Yüksek Lifli Yiyecekler
Lifli yiyecekler sindirimi düzenlemeye yardımcı olur. Sindirimi düzenleyecek lifli besinlerden bazıları; tam tahıllar, yulaf ezmesi, kepekli ekmek, kabuklu meyveler ve sebzelerdir. Ancak bazı mide ülseri vakalarında lifli yiyecekler daha fazla rahatsızlık verebilir, bu nedenle lifli besinler tüketildiğinde midenize nasıl etki ettiği takip edilmelidir.
Yoğurt ve Probiyotikler
Yoğurt, mide ülseri semptomlarını hafifletir ve mideyi rahatlatır. Probiyotik içeren yoğurtlar, bağırsak sağlığını iyileştirmeye katkı sağladığı için mide ülserinin iyileşmesine de katkıda bulunabilir.
Taze ve Haşlanmış Meyveler
Taze meyveler, vitamin ve mineral açısından zengindir ve mide ülserinin iyileşmesini destekler. Haşlanmış veya püre haline getirilmiş meyveler de sindirimi kolaylaştırır.
Zerdeçal
Zerdeçal, anti-inflamatuar özelliklere sahip bir baharattır ve mide ülseri rahatsızlığının neden olduğu ağrıyı hafifletebilir. Zerdeçal yemeklere baharat olarak eklenebilir veya çay olarak tüketilebilir.
Bal
Bal doğal olarak antimikrobiyal ve antioksidan özelliklere sahiptir. Bu nedenle mide ülserinin iyileşmesine yardımcı olur. Ancak fazla miktarda bal tüketmek kan şekerini yükseltebilir, bu nedenle porsiyon kontrolü önemlidir.
Zeytinyağı
Zeytinyağı, mide ülserine neden olabilecek diğer yağlardan daha hafiftir. Salatalarda veya yemeklerin üstüne eklenerek kullanılabilir.
Havuç Suyu
Havuç suyu, mide ülserini hafifletebilecek doğal bir antioksidan kaynağıdır.
Mide Ülseri İçin Beslenme Tavsiyeleri
Mide ülseri rahatsızlığınız için sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak istiyorsanız ilk olarak sofranızdan, beslenmenizden kızarmış, işlenmiş ve konserve gıdaları kaldırmalısınız. Bu gıdalar özellikle peptik ülser rahatsızlığı olanlara çok zararlıdır. Konservelerde bulunan fazla tuz, işlenmiş gıdalardaki koruyucu ve kimyasallar mide rahatsızlığını arttırır. Ayrıca konservelerdeki sirke de mideyi rahatsız edebilir. Hatta ülserin kanamasına neden olabilir.
Mide ülseri olan kişilerin uzak durması gereken bir diğer grupta atıştırmalıklardır. Çikolata, şeker ve nane içeren ürünlerden uzak durulmalıdır. Ayrıca asitli içecekler ve hazır meyve sularını tüketmemeye çalışmalısınız.
Mide ülseri için en sağlıklısı hafif ve taze gıdalar ile beslenmektedir. Midenizi yormadan bu şekilde beslenirseniz ülseriniz küçülecek ve ağrılarınız azalacaktır.
Mide ülseri için diğer tavsiyeler;
- Mide ülseri olan kişilerin eğer mümkünse evde yaptığı yemekleri tüketmesi en sağlıklısıdır.
- Hızlı hızlı yemeyin, yavaş ve küçük parçalar halinde yemeklerinizi yiyin. 2-3 saatlik aralıklarla günde 4-5 küçük öğün yemeniz sindirim sisteminize yardımcı olacaktır.
- Akşam yemeğinizin hafif olmasına dikkat edin. Ve yemeği yatma saatinizden en az 2-3 saat önce yiyin.
- Baharatlı, asitli ve kızartma yemekler mide ülseri olanların uzak durması gereken besinlerdendir. Baharat, yağ, sos, şeker ve tuz kullanımını kesinlikle azaltın.
Yukarıda bahsettiğimiz ayrıntılara dikkat edip, sizin için zararlı olan gıdalardan uzak durursanız. Yemekleri yavaş ve sık sık az yerseniz zaman için ülser rahatsızlığından tamamen kurtulabilirsiniz. Bu nedenle bu önerileri yaşam şekliniz haline getirdiğinizde birçok alanda kendinizi daha iyi hissedeceksiniz.
