Bilinç Bozukluklarında İlkyardım Nasıl Yapılır?
Bilinç kaybı normal beyin aktivitelerinin bozulması nedeniyle uyku sırasında başlayan ve hiçbir uyarıya yanıt vermeyen kısmi veya tam bilinç kaybı durumudur. Bilinç bozukluklarının nedenleri bilinç düzeyinde değişikliğe neden olan etkenler üç grupta incelenebilir. Beyin, beyin sapı, kafa içi basıncının artmasının nedenleridir.
- Kan akımı ve oksijenlenmeyi azaltan metabolik nedenler
- Psikolojik nedenler
- Bilinç bozukluklarının sınıflandırılması
Bilinç bozuklukları genel olarak senkop (bayılma), koma ve konvülsiyonlar olarak sınıflandırılabilir.
Bayılmanın Nedenleri Nelerdir?
Beyne giden kan akışının azalması nedeniyle kısa süreli, yüzeysel, geçici bilinç kaybıdır. Bayılmaya neden olabilecek durumlar;
- Korku, aşırı heyecan, açlık
- Uzun süre hareketsiz yatma
- Aşırı sıcak ortam, düşük kan şekeri, yorgunluk, ani uyanma
- Kapalı ortam, kirli hava
- Ağrı ve bazı bulaşıcı hastalıklar
Belirti ve bulgular;
- Baş dönmesi, bayılma, yere düşme
- Bacaklarda uyuşma
- Bilinç kaybı
- Üşüme, terleme
- Solgun yüz
- Hızlı ve zayıf nabız
Bayılmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Aşırı ses uyarımı nedeniyle hastalanma veya yaralanma veya omuz sarsıntısı, bilinç kontrolü yapılmalıdır. Hava yolu ventilasyonu ve dolaşımı kontrol edilmelidir. Solunumu yoksa suni teneffüs veya kalp masajı yapılmalıdır. Hasta veya yaralı kişi sırt üstü yatarak bacakları 30 cm yukarı kaldırılmalıdır (şok pozisyonu verilmelidir).
Hasta veya yaralının bilinci kapalı ise koma pozisyonu verilmelidir. Kusma olursa, hasta yan yatmalı, dar giysilerini gevşetmelidir. Olay yeri güvenliği sağlanmalıdır. Hastaya yiyecek ve içecek verilmemelidir. Senkopun (bayılmanın) nedeni araştırılmalıdır. Sağlık ekibi gelene kadar hasta veya yaralının solunumu 2-3 dakikada bir kontrol edilmelidir. Bilinci açılan hastalar hemen kalkıp yürümemelidir. Tıbbi yardım gerektiren durumlarda acil 112 aranmalıdır.
Koma Durumunda Bilinç Kaybı
Yutma, öksürme gibi koruyucu reflekslerin azalması veya kaybolması, dış uyaranlara verilen tepkiler ile oluşan sürekli bir bilinç kaybı durumudur. Koma belirtileri; Beyin bozuklukları, kafa travması, beyin tümörü, beyin kanamasıdır. Zehirlenme, Metabolik problemler, Karaciğer yetmezliği, Şiddetli enfeksiyonlar, Nörolojik problemler, Epilepsi olabilir.
Koma Belirti ve Semptomları
- Yutma ve öksürme gibi yanıt kaybı
- Seslere ve ağrılı uyaranlara yanıt vermeme
- Işığa yanıt vermeme
- İdrar ve dışkı kaçırma
- Kusma
- Çok derin bilinç kaybı
Komada İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Bilinç kaybında ilk yardım, hayatını kaybeden kişiye yapılır. Yaralının bilinci kısa sürede normale dönmezse komaya alınır ve tıbbi müdahale yapılır. Tıbbi yardım gelene kadar; Solunum ve nabız 3-5 dakikada bir kontrol edilmeli, dar giysiler gevşetilmelidir. Ağızda yabancı cisim olup olmadığını kontrol edilmesi gerekir. Nefes alıyorsa ve yaralanmamışsa komada olmalıdır.
Havale Durumunda Bilinç Kaybı
Havale, anormal nöronal aktivasyon, bilinç kaybı ve bilinç kaybı nedeniyle aniden ortaya çıkan, nefes alamama ve kasılma durumudur. Tıbbi adı konvülsiyonlardır. Havaleye neden olabilecek durumlar;
- Kafa travmasına bağlı beyin hasarı
- Beyin enfeksiyonu; yüksek ateş
- Bazı hastalıklar (idrar zehirlenmesi, hepatik koma, serebral hipoksi)
Ateşli havale durumunda ilk yardımı için hava alması sağlanmalıdır. Önce oda sıcaklığında su ile nemlendirilmiş bir havlu veya çarşafa sarılarak ateşi düşürülmeye çalışılmalıdır. Ateşi düşmezse oda sıcaklığındaki banyoya veya duşa girin Acil Servis’ten tıbbi yardım alınması gerekir.
- İlginizi çekebilir: Hayat Kurtarma Zinciri Halkalarının Sıralaması
Epilepsi Durumunda Bilinç Kaybı
Epilepsi Kronik nüksetme duyu, hareket, algı, bilinçte değişikliklere neden olur veya beyindeki ani ve anormal elektrik çarpmasına bağlı davranış Epilepsi olarak tanımlanır.
Sara Krizinin Nedeni;
- Beyin
- Biyokimya
- Travma Sonrası
- İdiyopatik
Epilepsi Semptom ve Bulguları
Hastada genellikle öncü olarak adlandırılmayan koku, tat ve ses duyuları ve kas seğirmesi gibi başlangıç belirtileri ortaya çıkar. Hasta bazen yüksek sesle şikâyet eder, şiddetle çöker ve aniden bilincini kaybeder. Şiddetli jeneralize kas seğirmesi gözlemlenebilir ve solunum 10 ila 20 saniye durabilir. Dokularda ve yüzde ekimozlar görülür. Genel, kısa kas kasılmaları, gürültülü solunum, bol tükürük gözlemlenebilir.
Epilepsi İçin İlk Yardım
Nöbet geçirmek üzere olduğu hissedildiğinde ilk alınması gereken önlem, kişinin yaralanmaması Her şeyden önce ‘sorun’ ile ilgili güvenlik önlemleri alınmalıdır. Hasta güvenli bir yere yerleştirilmelidir. Baş altına yumuşak malzeme konularak yaralanmalardan kaçınılmalıdır. Kişisel boyundan dar giysiler gevşetilmelidir. Nöbet başladıktan sonra çene kilitliyse açmaya çalışmayın. Hasta bağlanmamalı, kısıtlanmamalı ve konvülsiyon seyri beklenmemelidir. Soğuk su dökmeyin, burnunu çekmeyin, soğana, parfümlere vurmayın. Kasılmaları durduktan sonra hasta koma pozisyonuna alınmalıdır. Acil 112’yi arayarak tıbbi yardım alınmalıdır.
İlk Yardım Eğitici Eğitimi İçin Kaynak Link: https://www.yeniumitek.com/ilk-yardim-egitici-egitimi/
