Cinsel işlev bozuklukları genellikle erken yetişkinlikte ortaya çıkar fakat bazıları hayatın sonraki dönemlerine, cinsel deneyimlerin arttığı zamana kadar ortaya çıkmayabilir.
Cinsel Uyum Nedir?
Cinsel uyum yalnızca boşalma ve doyum amacıyla cinsel organların birleşmesi demek değildir. Birçok karmaşık ruhsal olayı içerir.
Sevme, sevilme, bağlılık, dokunma vb. gibi birçok duygu ve gereksinim cinsel uyumun içinde yer alır. Öte yandan cinsel işlev, genel olarak sağlığın önemli bir boyutudur.
Cinsel işlev bozukluğunda dört evreden söz edilir:
- istek,
- uyarılma,
- doyum ve
- gevşeme olarak tanımlanmaktadır.
Cinsiyet Kimliğinde Bozukluk ve Saptama Olmayan Sorunlar
Mastürbasyon (Özdoyurum): Öncelikle ergenlik ve delikanlılık çağında evrensel bir cinsel boşalma yolu olan özdoyurum bireyin ya da ailesinin bir eyleme verdiği anlam ve önem oranında bir sorun yaratabilir. Her özdoyurumundan sonra kendisini ağır bir suç, bir günah işlemiş gibi algılayabilir. Genç için sıkıntı kaynağı, yaptığı eylemin kendisi değil, katı ve suçlayıcı tutumudur.
Cinsel İstek Azlığı ya da Yokluğu
Erkekte de, kadında da cinsel istek ve zevk almanın azalması genellikle ikincil bir durumdur. Sağlıklı kişilerde yaşam zorlamaları, aile geçimsizlikleri sırasında, doğumun ardından, yaşlılıkta görülen cinsel istek azalması bir bozukluk olarak düşünülemez.
Erkeklerde Düşük Cinsel İstek Bozukluğu
Kadınlarla karşılaştırılınca erkeklerdeki düşük cinsel ilgi ve istekle ilgili çok az şey bilinmektedir. Bunun sebebi de bu durumun yaygın olmadığına dair temeli olmayan bir varsayımdır.
1994’te 1.400’den fazla erkekle yapılan bir araştırmada. Erkeklerin %16’sı, birkaç ay boyunca cinselliğe ilgi duymadıkları dönemler yaşadıklarını söylemişlerdir.(Kadınların %33’ü bunu söylemiştir.) Bunu belirten erkeklerin genellikle daha yaşlı, hiç evlenmemiş, siyahi ve ekonomik olarak güçsüz erkekler olduğu görülmüştür. Diğer erkekler ile karşılaştırıldıklarında, bu erkeklere ergenliklerinden önce uygunsuz olarak ‘’dokunulduğu’’, hayatlarının bir döneminde homoseksüel ilişki yaşadıkları ve her gün alkol aldıkları görülmüştür.
Kadında Cinsel Soğukluk, Vajinismus, Ağrılı Birleşme
Cinsel birleşme sırasında vajinada, çok seyrek olarak da peniste algılanan ağrı çok rahatsız edecek derecede olabilir. Kadınlarda ağrılı birleşmenin çoğu vajinismusun belirtisidir. Vajinismusun(Kın Kasılımı)nedenleri tam aydınlatılmamamışsa da çocukluk çağından kalma korkuların, suçluluk, ayıp, günah duygularının yeri büyük olsa gerekir.
Vajinismusun Tedavisinde ise;
Kadının ve erkeğin rahatlaması, gevşemesi, heyecan ve korkularını yatıştıracak bir ruhsal ortamın sağlanması gerekir. Ağır cinsiyet kimliği sorunları ve saplantılarının olmadığı, eşlerin işbirliği yapabildikleri durumlarda hastanın eşi ile birlikte uygulanan bilişsel-davranışçı terapi ilkelere dayanan cinsellik sağaltımı(seks terapisi) etkili bir yöntem olabilir.
Erkeklerde Sertleşme Bozukluğu
Hasta, neredeyse her zaman için, cinsel ilişkiyi devam ettirebilecek yeterlilikte sertleşme yaşamakta veya devam ettirmekte ciddi zorluklar yaşar.
Her cinsellik etkinlikte ya da neredeyse her cinsel etkinlikte (yaklaşık %75-100’ünde) belirli durumlarda ya da yaygın ise her durumda bu üç belirtiden biri yaşanıyor olmalıdır:
- Cinsel etkinlik sırasında sertleşme (ereksiyon) sağlamada belirgin güçlük çekme.
- Cinsel etkinliği bitirene dek sertleşmeyi (ereksiyonu) sürdürmede belirgin güçlük çekme.
- Sertlik düzeyinde belirgin azalma.
Bu belirtilerin en az, yaklaşık altı aydır sürmesi gerekir.
Kadında Orgazm Bozukluğu
Kadınlarda orgazm bozukluğu olağan bir cinsel uyarılma evresinden sonra orgazmın sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde gecikmesi ya da hiç olmaması, orgazm yoğunluğunda azalma durumu olarak tanımlanır.
Kadınlarda en sık ikincil cinsel işlev bozukluğudur.
Cinsel Organlarda Pelviste Ağrı/İçe Girme Bozukluğu
- Birleşme sırasında vajinaya girme.
- Vajinaya girme ya da girme girişimleri sırasında vulvovajinada ya da pelviste belirgin ağrı duyma.
- Vajinaya girme eyleminin gerçekleşeceği beklenirken ya da vajinaya girme sırasında ya da girilmesinden ötürü, vulvovajinada ya da pelviste ağrı duymayla ilgili olarak belirgin bir korku ya da kaygı duyma.
- Vajinaya girme girişimi sırasında pelvis tabanı kaslarını çok germe ya da sıkma.
Erkekte Cinsel Güçsüzlük, Erken Boşalma, Orgazm Bozukluğu
Erken Boşalma
Erkek istediğinden daha önce orgazm olur bazen vajinaya girdiği anda boşalır. Fakat farklı çalışmalar kaç dakikanın gerçekten erken olduğu ile ilgili farklı standartlar kullanmaktadır. 7 dakika, 1 dakika ikisi de standartlar arasındadır.
İlişkideki stres de problemi artırabilir ki bu da daha fazla kontrol kaybına yol açar. Fakat bazı kadınlar, erken boşalmaya(EB) değer vermektedir çünkü, bu istemedikleri cinsel bir aktiviteye maruz kalma veya hamilelik ihtimalini düşürmüş olur.
Erken boşalma (EB) yaygın görülen bir bozukluktur; cinsel işlev bozuklukları tedavisi gören erkeklerin neredeyse yarısı bu bozukluğun tedavisini görmektedir. Sertleşme güçlüğü olan hastalarda ikincil olarak erken boşalma gelişebilir.
Erken boşalmanın patofizyolojisi tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, boşalmada serotoninin önleyici etkisi olduğuna ilişkin deneysel çalışma verileri bulunmaktadır.
Klinik çalışmalarda şimdiye kadar elde edilen veriler, uzun süre ya da gerektiğinde alınan SSGÖ’lerin erken boşalmada sağaltıcı etkisi olduğunu desteklemektedir.
Geç Boşalma
Geç boşalma (GB) yaşayan erkekler boşalmakta bir sorun yaşamazlar fakat orgazm olmakla ilgili problem yaşamaktadırlar. Geç boşalma, çok yaygın olmayan bir bozukluktur. Geç orgazm olan erkeklerde genellikle hiperglisemi, prostatektomi, abdominal aort ameliyatı, Parkinson hastalığı ve omurilik tümörleri gibi tıbbi bir neden bulunmaktadır.
Maddenin/İlacın Yol Açtığı Cinsel İşlev Bozukluğu
Her ne kadar klinik olarak anlamlı bir seviyeye ulaşmasa da antipsikotik ve antideprasan ilaçlar kullanan hastaların ortalama yarısı, cinsel yan etkiler yaşadıklarını belirtmişlerdir.
Parafilik Bozukluklar
Parafilik bozukluklarında güçlü cinsel uyarılışlar, davranışlar yineleyicidir ve yönelim nesneleri eşya, hayvan, çocuk, yaşlı ya da kendine-başkalarına acı vermek gibi değişik nitelikte olur.
Başka ruhsal hastalıklarda olduğu gibi bu durumlar da şiddetli sıkıntı oluşturmuyor, başka canlılara zarar vermiyor ve önemli işlev alanlarında bozulmaya yol açmıyorsa tanı konulmaz ve tedavi edilmesi gerekmez. DSM-5 bu iki ayrı durumu parafili ve parafilik bozukluk olarak adlandırmaktadır.
Parafili; fiziksel olarak olgun ve istekli eşler arasındaki genital uyarılma ya da ön sevişme dışındaki her türlü yoğun cinsel ilgiyi kapsamaktadır.
Parafilik; kişide sıkıntıya yol açacak ya da başkalarına zarar veren ya da zarar verme riski taşıyan parafililerin bulunması durumudur.
Bunlar çoğu zaman yaşam boyu süren süreğen ruhsal bozukluklardır.
Uzman Klinik Psikolog Cansu ÖZDEMİR
İnstagram hesabı: psikologcansuozdemir
Tel no: 05380496194
Mail: gcansuozdemir@gmail.com
Cinsel İşlev Bozukluğu Nedir yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz. Sorularınızı aşağıda yorum bölümüze yazabilirsiniz. Ayrıca şiddet türleri yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
