Dokuma Kumaş Çeşitleri

Dokuma kumaş çeşitleri bir kıyafet veya kumaş aldığımızda aklımıza gelen bir konudur. Tekstil alanında yaşanan hızlı teknolojik gelişimler ile farklı tip ve dokularda kumaşlar çıkmıştır. Kumaşlar, çeşitli dokuma ve örme gibi tekniklerin bir araya gelmesi ile oluşturulan bütün kaplayıcı yüzeylerdir. Naylon, yün, polyester, ipek, pamuk ve keten gibi maddelerden oluşurlar. Dokuma kumaşlarda en çok tercih edilen kumaş çeşididir. Fazla esneme yapmaması nedeni ile likra kumaş sevmeyenlerin tercihidir.

Dokuma kumaşın diğer kumaşlara göre birçok artısı vardır. Bu özellikler;

• Her mevsime uygun olacak kumaşlar elde edilebilir.
• Yüzey yapıları açık, seyrek, gözeneksiz olabilir.
• Ütü tutması kolaydır.
• İplikler arası mesafenin az olmasından sağlam yapıdadır.

Her kumaş çeşidinde olduğu gibi dokuma kumaşı da niteleyen özellikler vardır. Elyaf cinsi, iplik özellikleri, kumaşın atkı ve çözgü sıklığı, kumaş gramajı, kumaş eni, kumaş örgüsü, kumaşın desenlendirme şekli, ön terbiye ve terbiye işlemleri,  örtme faktörü en önemli özelliklerdir.

Normal dokuma kumaşlar da bir atkı bir çözgü iplik grubu vardır. Çözgü iplikleri kumaş boyunca, atkı iplikleri ise kumaş enince uzanır. Doku elde edebilmek için atkı ve çözgü ipliklerin değişik düzenlere göre birbirinin altından üstünden geçerek bağlantı oluşturması gerekir.

Dokuma Kumaşta Temel Örgüler ve Özellikleri

Dokumada kumaşta temel örgüler bezayağı örgülü kumaş, dimi örgülü kumaş ve satendir. Bu temel örgülerden değişik çeşitte örgü üretilebilir. Yukarıda bahsedilen atkı ve çözgü bağlantıları ile dokumayı sonsuz denecek şekilde düzenlemek mümkündür. Renk, iplik, boya işlemleri işin içine girdiğinde desen oluşturma olanağı sınırsızdır.

Bezayağı Örgülü Kumaş

Bezayağı örgülü kumaş en temel ve basit yöntemdir. Sert ve sıkı bir yapısı vardır. İnce ve hafif bir örgü ile dokunur. Sağlam yapılı esnekliği az ve ince kumaşlardır. Yüzey sürtünmesine karşı dayanıklı ve sağlam olması bu kumaşın en önemli özelliğidir. Bezayağı örgüyle dokuma kumaş çeşitleri aşağıda verilmiştir.

Tülbent

Tülbent sadece örtü olarak değil birçok kulanım yeri olan bir kumaştır. Hafif gramajlı, seyrek ve yumuşaktır. 30-36 numara iplikten 8-17 tel sıra ile örülür.

Organze

Organze ipek veya polyester ile dokunur. Polyesterle dokunanlar ipek dokumaya göre daha ucuzdur. 40 tel sıklıkta ve 40 numara tarak kullanılarak dokunur.

Tafta

Tafta sıkı ve sert tutumludur. İpek ya da rayon iplikler ile dokunur.

Çuha

Çuha bezayağı örgüsü ile merinos yününden dokunur. Genellikle yeşil renge boyanarak bilardo masalarında kullanılır.

Branda Bezi

Branda bezi çadır bez olarak da bilinir. Çok kalın ipliklerden bezayağı örgüsüyle veya panama örgüsüyle dokunur. Çadır, tente, yelken yapımında kullanılır. Çok sağlam ve ağır bir kumaştır.

Basma

Basma desenli kumaşlardır. Beyaz bezayağı kumaşa yapılan çeşitli karmaşık desenlerin baskı yoluyla aktarılması ile oluşur. Pamuk/viskon gibi karışım ipliklerden yapılsalar da baskı yolu ile renklendirilebilir. 20 numaradan 36 numaraya kadar çeşitli iplikler kullanılabilir.

Kaput Bezi

Kaput bezi Amerikan bezi olarak da bilinmektedir. Beyazlatma işlemi uygulanmayan bir kumaştır. 12/1 – 16/1 numara iplikten çözgü 15-20 tel, atkı 15-16 tel olarak dokunur.

Patiska

Patiska kumaş hasse adıyla da bilinir. Beyazlatılmış, iç çamaşırı ve çeyizlik yapmak için kullanılan bir kumaştır. Hafif gramajlı ve pamukludur. Uygulanan dokuma türüne göre yumuşak yada diri tutumlu olabilir. Günlük kullanım için dokunan ve çok ince işlemeli patiskalarda örgü değerleri değişiklik göstermektedir. Günlük kullanımda 20-30 numara çözgü ve atkıdan 20-36 tel sıklıklarla dokunur. Çok ince işlemelik patiskalarda 60-80 numara atkı 84-140 tel sıklıkta, 56-66 numara çözgü 80-100 tel sıklıkta kullanılır.

Poplin

Poplin ince çözgü ve kalın atkı iplikleriyle dokunan kumaşlardır. Poplin eskiden ipek iplik kullanılarak dokunurken günümüzde ince numara penye pamuk ipliğinden dokunmaktadır. Genellikle 30 numara çözgü, 20/1-30/1 numara atkı iplik kullanılır.

Dimi Örgülü Kumaş Çeşitleri

Dimi örgülü kumaş çeşitlerinin en temel özelliği diegonal çizgiler yani köşegen görülmesidir. Ağır gramajlı kumaşlarda dimi örgüsü görürüz. Çünkü atkı ve çözgü iplikler yan yana bulunur ve daha fazla yanaştırılabilir. Böylece ağır gramajlı ve daha sıkı örtücü bir kumaş elde edilebilir. Dimi örgülü kumaşlar esneklik gösterebilirler. Bu esneklik sayesinde ani gerilmelerine karşı direnç kazanır. Özellikle dış giyimde kullanılan kumaşlar için en uygunudur. Pantolon, ceket, palto gibi ürünlerde sık kullanılır. Dimi örgüyle dokuma kumaş çeşitleri aşağıda verilmiştir.

Blazer

Blazer dinkleme ve şardonlama işlemiyle havalandırılmış kaşe benzeri kumaşlardır. Günümüzde kaşe tipi ağır gramajlı kumaşlar için bu isim kullanılmaktadır. 12/1 strayhgarn iplikle 16 tel sıklıkla dokunur. Spor ceketlik veya kadın kepliği olarak kullanılan, üzerine yollu desen basılan bir kumaştır.

Lastikotin

Lastikotin ince, esnek ve dayanıklı bir elbiselik kumaş çeşididir. Ağır gramajlı askeri üniformalarda kullanılan bir türü de vardır. Bu tür yüzü panama, arkası bezayağı örgüsüyle çift katlı dokunur. Top boyama yaparak renklendirilebilir.

Gabardin

Gabardin pantolonluk ve pardösülük kumaşlardır. Dayanıklı fakat esnekliği az bir kumaştır. Su geçirmezliği sağlamak için çözgü sıklığı arttırılır. 56/2 numara ipliklerde çözgüde 40 tel atkıda 25 tel sıklıkla dokunur.

BlueJean

BlueJean pantolonluk, eteklik ve astarlık olarak kullanılır. Renkli çözgü ve beyaz atkı ile değişik renklerde dokunur. 40/2numara ipliklerde çözgüde 48 tel, 12/1 numara ipliklerde atkıda 20 tel sıklıkla dokunur.

Şayak

Şayak ucuz bir kumaştır. Kumaş beyaz olarak dokunur. Çözgü ipliği 12/2 numara pamuk, sıklığı 12 teldir. Atkı ipliği 3-5 numara strayhgarn, sıklığı 10 teldir.

Saten Örgülü Kumaş Çeşitleri

Saten örgülü kumaş çeşitlerinin diğer adı da atlastır. Dimi örgülerde atlama uzunluğu artması kumaş yapısını bozduğundan dolayı saten örgülerin gereksinimi doğmuştur. Saten örgü de her bir iplik tek bir atlama yapmaktadır. Bu atlamalar birer noktada bağlanmakta ve yüzeye uygun olarak dağılmaktadır.

Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz. Örgü ile ilgiliyseniz Örgüde Lastik Nasıl Yapılır? adlı yazımızı okumanızı öneririz.