Birçok çeşidi olan ve çok sevilen eriğin faydaları nelerdir birlikte ele alalım. Erik ilk çıktığında kütür kütür haliyle ağız sulandıran bir meyvedir. Aynı zamanda çok da faydalıdır. Havalar ısındıkça mürdüm eriği gibi daha yumuşak ve tatlı eriklere yerini bırakırlar. Kırmızı erikler lif kaynağı olduğu için sindirim sorunu yaşayanlar için olmazsa olmazdır.
Erik çeşitleri ile yapılabilecek çok tarif vardır. Sizlerle birlikte erikle neler yapabileceğinize de göz atacağız.
Erik Çeşitleri Nelerdir?
Erikler, dünya genelinde birçok çeşide sahip olan meyvelerdir. İşte eriklerin yaygın olan bazı çeşitleri:
Kırmızı Erik (Prunus domestica subsp. domestica): Kırmızı erikler, en yaygın erik türlerinden biridir ve meyve rengi genellikle kırmızımsı mor veya mor olur. Dünya genelinde birçok alt türü ve varyetesi bulunur.
Yeşil Erik (Prunus domestica subsp. italica): Yeşil erikler, adından da anlaşılacağı gibi olgunlaştığında yeşil renkte olan bir çeşittir. Tatlı veya ekşi olabilen çeşitleri vardır.
Karadut Erik (Prunus domestica subsp. insititia): Karadut erikleri, diğer erik türlerine göre daha küçük ve daha sert meyvelere sahiptirler. Genellikle reçel yapımında tercih edilirler.
Beyaz Erik (Prunus domestica subsp. syriaca): Beyaz eriklerin meyveleri genellikle yeşilimsi veya sarımsı bir renkte olur. İçi sulu ve tatlıdır.
Santa Rosa Erik (Prunus domestica ‘Santa Rosa’): Santa Rosa erikleri, kalın bir kabuğa ve tatlı, ekşi bir tat profiline sahip iri meyvelere sahiptirler. Amerika’da popüler bir erik çeşididir.
Şeftali Erik (Prunus persica): Şeftali erikleri, daha büyük ve oval meyvelere sahiptirler. Genellikle tatlı ve sulu bir tada sahiptirler.
Sert Kabuklu Erik (Prunus domestica subsp. insititia f. claudiana): Bu çeşit eriklerin meyveleri kalın ve sert bir kabukla çevrilidir. Genellikle kurutulmuş erik olarak tüketilirler
Bu, eriklerin sadece bazı yaygın çeşitleridir. Dünya genelinde birçok başka yerel çeşit ve varyete bulunur ve bunlar coğrafi bölgeye göre değişebilir. Erik çeşitleri, meyve boyutu, renk, tat ve kullanım amaçlarına göre farklılık gösterebilir.
Eriğin Faydaları Nelerdir?
Eriğin en önemli özelliği lif açısından zengin olmasıdır. Bu özelliğinden dolayı sindirim sorunlarına iyi gelir. Kabızlık sorunu yaşayan kişiler her gün erik tüketmelidir.
Faydalarından biri de antioksidan bakımından zengin olmasıdır. Ve erik bol miktarda C vitamini içerir. Bu özellikleri sayesinde hastalıklara karşı direncin artmasını sağlar.
Ayrıca eriğin kalorisi çok azdır. Bu özelliği ve lif içeriği ile diyet listelerinde yer alır.
Eriğin faydalarından birisi de yüksek miktar demir içermesidir. Bu nedenle düzenli olarak ve yeterli miktarda erik tüketilmesi demir eksikliğinin giderilmesine yardımcı olur.
Eriklerin neredeyse hepsi kolesterole ve damar tıkanıklığına iyi gelir. Eriğin astım ve romatizma hastalıklarına karşı da faydası vardır.
Erik şeker içermediği için kan şekerini düzenler. Kemik sağlığına iyi gelir. Kırmızı erik tatlı bir meyvedir ama gene de şeker oranı düşüktür.
Yeşil erik cilt sağlığımız için de çok etkilidir. Yeşil erik tükettiğinizde cildiniz daha genç ve sağlıklı kalacaktır. Cildinizdeki istenmeyen durumlar en aza inecektir. Ciltteki kırışıklıkları en aza indirmeye yardımcı olur.
Faydalarından biri de göz sağlığıdır. Çünkü eriğin içinde yüksek miktar A vitamini bulunur. Bu da göz sağlığımızı olumlu olarak etkiler. Erik tüketmek katarakt türü göz sorunlarının giderilmesine yardımcı olur. Ve gözlerin daha iyi görmesini sağlar.
Sert yapıya sahip olan yeşil erik diş etlerini daha dayanıklı hale getirerek diş sağlığına etki eder.
Mürdüm eriği de çok faydalıdır. Özellikle vücudunuzdaki toksinlerden zararlı maddelerden kurtulmak istiyorsanız yeşil erik tüketmelisiniz. Vücut sağlığınızı destekleyecektir.
Her besin gibi eriği de olması gerekenden fazla tüketmeniz bazı sorunlara neden olabilir. Ancak normal miktarlarda tüketmenin herhangi bir zararı olmayacaktır.
Erik Mevsimi Ne Zamandır?
Erik meyvesi, farklı mevsimlerde çeşitli türlerinin olgunlaşmasıyla değişiklik gösterir. Eriklerin olgunlaşma süreçleri, genellikle 15 Nisan ile 30 Eylül arasında eriğin çeşitli türlerine denk gelebilirsiniz. Bu dönemde 15 Nisan gibi yeşil erikler ilk olarak satılmaya başlar. Ardından, Japon erikleri toplanır ve pazarlarda görünmeye başlar. Yazın sonlarına doğru, Ağustos ayında tüketilen kırmızı erikler, diğer bir adlarıyla Avrupa türü erikler de piyasaya sürülür. Ayrıca kırmızı erikler, sonbahar ve kış aylarında saklanarak reçel ve marmelat yapımında kullanılır.
Erikler, ılıman bir iklimi tercih ettiği için Ege, Akdeniz ve Marmara bölgeleri bu meyveyi yetiştirmek için ideal bölgelerdir. Bu bölgeler, erik yetiştiriciliği konusunda önde gelir. Bu sayede “erik nerede yetişir?” sorusu yanıtlanmış olur. Erik bahçesi kurmadan önce, toprağın kalitesine ve su seviyesinin uygunluğuna dikkat etmek önemlidir. Erik fidanlarını dikmek için uygun boyutlarda çukurlar açmak da önemlidir, çünkü bu tür bir ortam, erik ağaçlarının sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlar. İlkbahar ayları geldiğinde ağaçlar, göz alıcı beyaz çiçeklerle süslenir ve baharın güzellikleriyle donatılır.
Erik Nasıl Kurutulur?
Erikleri kurutmak oldukça kolay bir işlemdir ve kurutulmuş erikler atıştırmalık olarak tüketilebilir veya pişirme tariflerinde kullanılabilir.
Erik kurutmak için gerekli malzemeler; taze erikler, bir bıçak veya meyve doğrayıcı, kesme tahtası, kurutma tepsisi veya fırın teli, folyo veya yağlı kağıttır.
Taze erikleri seçin. Olgun ve sağlam olanları tercih edin. Meyveleri yıkayın ve iyice kurulayın. Eriklerin çekirdeklerini çıkarın. Erikleri yaklaşık yarım cm ve 1 cm kalınlığında dilimlere kesin. Dilimleri mümkün olduğunca eşit kalınlıkta kesmeye çalışın. Kurutma tepsinizi yağlı kağıt veya folyo ile kaplayın. Bu, eriklerin yapışmamasına yardımcı olur ve temizliği kolaylaştırır. Dilimlenmiş erikleri kurutacağınız tepsiye eşit bir şekilde yayın. Dilimler birbirine temas etmesin buna dikkat edin. Birbirine değmezse hava dolaşımı sağlanır erikleriniz daha hızlı kurur birbirine yapışmaz.
Erikleri güneşte veya kurutma makinesi kullanarak kurutabilirsiniz. Güneşte kurutmak için, erikleri doğrudan güneş ışığı alan bir yerde veya tel bir raf üzerinde bekletin. Kurutma makinesi kullanacaksanız, düşük sıcaklıkta ve uzun süreli kurutma seçeneğini tercih edin.
Eriklerin kuruma sürecini izleyin ve düzenli olarak kontrol edin. Kuruma süresi, hava koşullarına, dilimlerin kalınlığına ve kurutma yöntemine bağlı olarak değişebilir. Tamamen kuruyana kadar bekleyin. Erikler, kuruduğunda esnek ama yapışkan olmamalıdır. Erikler tamamen kuruduktan sonra oda sıcaklığında hava geçirmez bir kapta veya buzdolabında saklayın. Kuruttuğunuz erikleri buzdolabında saklandığınızda daha uzun süre taze kaldığını göreceksiniz.
Kurutulmuş erikleri atıştırmak için veya kuruyemiş karışımlarında, tahıllı atıştırmalıklarda ve tatlılarda kullanmak için kullanabilirsiniz. Aynı zamanda yiyecekleri tatlandırmak veya tariflere eklemek için harika bir seçenektir.
Erik Kullanım Alanları Nelerdir?
Erik deyince direk aklımıza meyve hali gelse de eriğin birçok kullanım alanı vardır. Özellikle de yaz sonlarında yumuşayan kırmızı ve sarı erikler birçok yerde kullanılır. Erik ile çeşitli yerlerde çok harika lezzetler elde edebilirsiniz.
Taze Erik
Erikleri taze olarak yiyebilirsiniz. Erikler hem tatlı hem de ekşi olanı vardır. Tercihinize göre istediğinizi tüketebilirsiniz. Mor renk olan mürdüm eriklerini yıkayıp kabuklarını soyarak veya soyulmadan tüketebilirsiniz.
Komposto veya Reçel Yapımı
Eriklerden komposto veya reçel yapabilirsiniz. Şeker ve su ekleyerek erikleri kaynatın, böylece lezzetli bir komposto veya reçel elde edersiniz.
Erik Turşusu
Erikleri turşu yaparak tüketebilirsiniz. Eriklerin ekşiliği turşu yapımında harika bir lezzet bulacaksınız.
Erikli Tatlılar
Erikleri tatlılarda kullanabilirsiniz. Örneğin, erikli tart, erikli kek veya erikli dondurma yapabilirsiniz.
Salatalarda Kullanım
Erikleri salatalara ekleyerek tatlılık ve ekşiliği dengeleyebilirsiniz. Özellikle roka ve beyaz peynirle yapılan salatalar için erikler harika bir seçimdir.
Smoothie ve Milkshake
Erikleri meyve smoothie’lerine veya milkshakelere ekleyerek farklı bir tat katabilirsiniz.
Et ve Tavuk Yemeklerinde
Erik sosları et ve tavuk yemeklerine tatlılık ve ekşilik katar. Et yemeklerine erik sosları çok yakışır.
Erikli İçecekler
Erik suyu veya erik şerbeti yaparak ferahlatıcı içecekler elde edebilirsiniz.
Kurutma
Erikleri kurutarak kuru erik elde edebilirsiniz. Kuru erikler atıştırmalık olarak veya pişmiş yemeklerde kullanılabilir.
Dondurarak Saklama
Erikleri dilimleyip dondurarak uzun süre saklayabilirsiniz. Bu sayede meyve sezonu dışında da erik tadını çıkarabilirsiniz.
Erik, çok yönlü bir meyve olduğu için birçok yemekte veya tarifte kullanılabilir. Lezzetli bir meyve olan erikleri kullanarak farklı tatlar deneyebilirsiniz.
Erik Kullanarak Yapılabilecek Tariflerden Bazıları
1) Erikli Muffin
Erikli muffin tarifi için ihtiyacınız olan malzemeler:
Malzemeler:
1.5 su bardağı un
1/2 su bardağı toz şeker
1 tatlı kaşığı kabartma tozu
1/2 tatlı kaşığı tuz
1/2 su bardağı sıvı yağ
1/2 su bardağı süt
1 büyük yumurta
1 tatlı kaşığı vanilya özütü yada vanilya şekeri
1 su bardağı taze erik dilimleri (çekirdekleri çıkarılmış)
Yapılışı:
Fırını 180 dereceye (350 Fahrenheit) ısıtın. Muffin tepsisine muffin kağıtları veya yağlanmış muffin kalıpları yerleştirin. Un, toz şeker, kabartma tozu ve tuzu büyük bir karıştırma kabında bir araya getirin. Başka bir kap ayarlayın bu kapta sıvı yağ, süt, yumurta ve vanilyayı iyice çırpın.
Sıvı karışımını kuru karışıma ekleyin ve karışımın sadece nemli olana kadar karıştırın. Karışımı çok fazla karıştırmamaya özen gösterin; topaklar olabilir, bu normaldir. Dilimlenmiş erikleri muffin karışımına ekleyin ve hafifçe karıştırın, böylece erikler karışıma dağılır. Hazırladığınız karışımı muffin kalıbınıza dikkatlice dökün.
Önceden ısıtılmış fırında 18-20 dakika veya muffinlerin üstü altın rengini alana kadar pişirin. Muffinlerin pişip pişmediğini bir kürdan veya bıçakla kontrol ederek test edebilirsiniz; eğer kürdan temiz çıkarsa, muffinler pişmiş demektir. Muffinleri fırından çıkarın ve biraz soğumalarını bekleyin. Ardından servis yapabilirsiniz. Erikli muffinleriniz hazır! Afiyet olsun!
2) Erikli Tart
Erikli tart yapmak için ihtiyacınız olan malzemeler:
Hamur için:
1.5 su bardağı un
1/2 su bardağı tereyağı (soğuk ve küp şeklinde kesilmiş)
1/4 su bardağı pudra şekeri
1/4 su bardağı soğuk su
Bir tutam tuz
İç harç için:
2 su bardağı taze erik dilimleri (çekirdekleri çıkarılmış)
1/2 su bardağı toz şeker
1 yemek kaşığı nişasta (mısır veya buğday nişastası kullanabilirsiniz)
1/2 çay kaşığı vanilya özütü
Yapılışı:
Fırını 180 dereceye ısıtın.
Hamur için, un, pudra şekeri ve tuzu bir karıştırma kabında karıştırın. Soğuk tereyağını ekleyin ve parmaklarınızla veya bir hamur kesici kullanarak karıştırın, böylece karışım kumlu bir kıvam alana kadar işleyin.
Soğuk suyu ekleyin ve hamuru toplamak için hızlıca karıştırın. Hamuru unlu bir tezgahta hafifçe yoğurun ve streç filmle sarın. Yaklaşık 30 dakika buzdolabında dinlendirin. Dinlenen hamuru alın ve unlu bir yüzeyde merdane ile açın. Tart kalıbınızın boyutuna uyacak şekilde hamuru büyük bir daire halinde açın.
Açtığınız hamuru tart kalıbına yerleştirin ve fazla hamuru kenarlarından kesin. İç harç için, çekirdeksiz erik dilimlerini bir kasede toz şeker, nişasta ve vanilya özütü ile karıştırın. Hamurun üzerine erikli karışımı dökün ve düzgünce yayın.
Tartı önceden ısıtılmış fırında yaklaşık 35-40 dakika veya tartın kenarları altın rengini alana kadar pişirin. Fırından çıkan tartı soğumaya bırakın. Oda sıcaklığında soğuduktan sonra dilimleyerek servis yapabilirsiniz. Erikli tartınız hazır! Afiyet olsun!
3) Erik Kompostosu
Erik kompostosu yapmak oldukça kolaydır. Ve erik kompostosu çok lezzetli olacaktır.
Gerekli Malzemeler:
500 gram taze erik (çekirdekleri çıkarılmış ve dilimlenmiş)
1 su bardağı su
1 su bardağı toz şeker (şeker miktarını isteğinize göre ayarlayabilirsiniz)
1 çay kaşığı limon suyu (isteğe bağlı)
3-4 adet tane tarçın veya 1 çay kaşığı toz tarçın (isteğe bağlı)
Yapılışı:
Erikleri yıkayın, çekirdeklerini çıkarın ve dilimleyin. İsterseniz eriklerin kabuklarını da soyabilirsiniz, ancak bu tamamen tercihinize bağlıdır. Dilimlenmiş erikleri bir tencereye koyun. Üzerine suyu ekleyin ve tencereyi orta ateşte ısıtın.
Erikler kaynamaya başladığında ateşi kısın ve yaklaşık 10-15 dakika kadar erikler yumuşayana kadar pişirin. Bu sırada tencerenin kapağını kapalı tutabilirsiniz. Erikler yumuşadığında toz şekeri ekleyin ve karıştırın. İsterseniz tarçın ekleyebilirsiniz.
Erikler şuruplu bir kıvama gelene kadar karıştırarak kaynatmaya devam edin. Şuruplu kıvam elde etmek için karışımı yaklaşık 5 dakika daha pişirin. Eğer isterseniz, limon suyunu ekleyerek taze bir tat ekleyebilirsiniz. Bu adımı atlayabilir veya miktarı damak zevkinize göre ayarlayabilirsiniz.
Komposto hazır olduğunda ocaktan alın ve oda sıcaklığına gelene kadar soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra kompostonuzu buzdolabında soğuk servis yapabilirsiniz. Erik kompostosu, soğuk veya sıcak olarak servis edilebilir. Soğuk komposto, sıcak hava günlerinde ferahlatıcı bir içecektir. Afiyet olsun!
