Gestalt Psikolojisi Nedir? Nasıl Uygulanır?

Reklamlar

Gestalt psikolojisi, insanın zihin ve davranışını bir bütün olarak ele alan bir kuramdır. Gestalt psikolojisi, insanın dünyayı anlamlandırmaya çalışırken sadece küçük noktalara değil, bir bütüne bakmasını önerir. Çünkü insan zihni, nesneleri büyük bir bütünün parçası olarak algılamaya yöneliktir. Örneğin bir kitap okurken sadece harfleri okumayız. Harflerin bir araya getirdiği kelimeleri ve kelimelerin oluşturduğu cümleyi görerek bir bütünü algılamaya çalışırız. Gestalt kuramı, insanın duyum ve algı çalışmasındaki modern gelişimde önemli bir role sahiptir.

Gestalt, “konfigürasyon” veya parçaların bir araya gelerek bir bütün nesneyi oluşturan şekil anlamına gelen bir Almanca kelimedir. Gestalt psikolojisinin inancının temeli holizmdir ve “Bütün, parçaların toplamından daha büyüktür” görüşünü sağlar. Bu görüş kapsamında, doğada bulunan nesneler ve olaylar da küçük parçalarla değil, olayın ve nesnenin bütününe bakıldığı zaman daha iyi anlaşılmaktadır.

Gestalt Psikolojisinin Oluşumu Nasıldır?

Max Wertheimer’ın çalışmalarından meydana gelen Gestalt psikolojisi,  Wilhelm Wundt’un yapısalcılığına bir cevap niteliğinde şekillenmiştir.

Yapısalcılıkta, psikolojik davranışlar incelenirken en küçük parçalara ayrılarak bakılır. Ancak Gestalt psikologları zihin ve davranışın bütününe odaklanmışlardır. Bütünsellik ilkesi kapsamında Wertheimer ve çalışma arkadaşları, insan algısının, bir nesnenin parçalarını bir bütün olarak görme davranışında olduğu sunmuşlardır.

Immanuel Kant, Ernst Mach ve Johann Wolfgang von Goethe de dahil olmak üzere birçok düşünür Gestalt psikolojisinin gelişimine katkı sağlamıştır.

Gestalt Psikologları

• Wolfgang Köhler: KöKöhler, Gestalt psikolojisini doğa doğa bilimiyle ilişkilendirmiştir ve kullandığı bu fenomenlerin bütünsellik ilkesinin bir örneği olduğunu düşünmüştür.
• Kurt Koffka: Koffka, Wertheimer ve Wolfgang Köhler ile birlikte Gestalt pskolojisinin kurucusudur. Gestalt kavramını çocuk psikolojisine uygulayarak bebeklerin nesneyi parçalara ayırmayı öğrenmeden önce bütünsel olarak anladıklarını savundu ve Gestalt ilkelerinin Amerika Birleşik Devletleri’ne getirilmesinde bir rol oynadı.

Gestalt Psikolojisinin İlkeleri

Gestalt psikolojisi, insan algısının sadece çevremizdeki dünyada gerçekte ne olduğunu görmekle ilgili olmadığı fikrini ortaya koymaya yardımcı oldu. Gestalt psikolojisi motivasyonlarımızdan ve beklentilerimizden büyük ölçüde etkilenir.

Wertheimer, Gestalt algısının nasıl işlediğini açıklamak için ilkeler yarattı. Gestalt teorisinin en önemli ilkelerinden bazıları şunlardır:

• Prägnanz (İyi Gestalt) İlkesi: Bu temel ilke, bir nesneyi doğal olarak en basit biçiminde veya organizasyonunda algılayacağınızı belirtir. Prägnanz yasası aynı zamanda “basitlik yasası” veya “iyi figür yasası” olarak da adlandırılır. Bir dizi belirsiz veya karmaşık nesneyle karşı karşıya kaldığında, insan beyninin onları mümkün olduğunca basit hale getirmeye çalıştığını belirtir. “İyi figür”, bir bütün olarak algılanması kolay bir nesne veya görüntüdür. Bu sürece güzel bir örnek, Olimpiyat logosuna ilişkin algımızdır. Bir dizi eğri, bağlantılı çizgi yerine örtüşen daireler (daha basit versiyon) görme eğilimindeyiz.
• Benzerlik İlkesi: Bu ilke, benzer öğeleri renk, boyut veya yön gibi öğelere göre doğal olarak gruplandırmamızı önerir.
• Yakınlık İlkesi: Yakınlık ilkesi, birbirine yakın nesnelerin bir grup olarak görülme eğiliminde olduğunu belirtir. Tersine, rastgele yerleştirilmiş öğeler izole olarak algılanma eğilimindedir. Bu ilke, bir tasarımdaki ana öğelere dikkat çekmek amacıyla uygulanabilir: görsel öğeler birbirine ne kadar yakınsa, birbirleriyle ilişkili olarak algılanmaları o kadar olasıdır ve öğeler arasında çok fazla negatif boşluk onları birbirinden ayırmaya hizmet eder.
• Devamlılık İlkesi: Bu ilkeye göre, bir doğru veya eğri üzerinde dizilen öğeleri birbiriyle ilişkili, doğru veya eğri üzerinde olmayan öğeleri ayrı olarak algılarız.
• Tamamlama (Kapatma) İlkesi: Bu, kapalı bir nesne oluşturan öğelerin bir grup olarak algılanacağını gösterir. Bir nesneyi anlamlandırmak ve bir kapanış oluşturmak için eksik bilgileri bile doldururuz. Bu ilkeye göre nesneler tamamlanmasa bile insanlar bu nesneleri bütün bir şekil, harf, resim gibi algılar. Örneğin bir resmin bütünün bazı parçaları olmadığı zaman bizim algımız bu görsel parçaları tamamlar.
• Ortak Kader İlkesi: Bu ilke, aynı sınırlı alanda bulunuyorlarsa nesneleri birlikte gruplandırma eğiliminde olduğumuzu belirtir. (Örneğin, bir kutunun içindeki nesneler bir grup olarak kabul edilme eğilimindedir.)

Gestalt Terapi Nedir ve Nasıl Uygulanır?

Gestalt terapisi, genel algımızın geçmiş deneyimlerimiz, mevcut çevremiz, düşüncelerimiz, duygularımız ve ihtiyaçlarımız dahil olmak üzere birçok faktör arasındaki etkileşime bağlı olduğu fikrine dayanır. Araştırmalar, Gestalt terapisinin depresyon ve anksiyete semptomlarını tedavi etmede etkili olduğunu ve insanların güven kazanmalarına ve öz yeterlilik ve öz şefkat duygularını artırmalarına yardımcı olabileceğini öne sürüyor. Grup terapisini yapılandırmak için genellikle yararlı bir yoldur.

Gestalt terapisi şimdiye odaklanır. Geçmiş bağlam, kendinizi bir bütün olarak görmek için önemliyken, bir Gestalt terapisti, şimdiki deneyiminize odaklanmanız için sizi teşvik edecektir.

Terapötik süreç aynı zamanda danışan ve terapist arasındaki ilişkiye de çok bağlıdır. Bir danışan olarak, terapistinizle yakın bir ortaklık kurabilecek kadar rahat hissetmelisiniz ve terapistiniz, düşüncelerinizi ve deneyimlerinizi tartışabileceğiniz tarafsız bir ortam yaratabilmelidir.

Gestalt psikolojisi, büyük ölçüde diğer psikoloji türleri tarafından kapsanmıştır, ancak saha üzerinde muazzam bir etkisi olmuştur. Kurt Lewin ve Kurt Goldstein gibi araştırmacılar psikolojiye önemli katkılarda bulunmadan önce Gestalt kavramlarından etkilenmişlerdir.

Bütünün parçalarından farklı olduğu fikri, beyni ve sosyal davranışı anlamamızı etkiler. Gestalt teorisi, vizyonu nasıl anladığımızı ve bağlamın, görsel illüzyonların ve bilgi işlemenin algımızı nasıl etkilediğini hala etkiler.

İlginizi çekebilir: Pika Sendromu Nedir?

YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin