Kadınların Emeklilik Yaşı Kaçtır? Kadınların Emeklilik Gün Sayısı Ne Kadar?
Uzun yıllar süren çalışma hayatının sonunda bir nebze olsun rahat edebilmek ve aylık belirli bir ücret alabilmek için emeklilik, dört gözle beklenen bir zaman dilimidir. Hem kadın hem de erkek için ortak bir hedef olan emeklilik; biyolojik farklılıklar, annelik süreci, askerlik gibi etkenlerden kaynaklanan nedenlerle her iki cinsiyette de farklı kriterler ile hak edilecek şekilde düzenlenebilir. Her ülkeye göre değişen bu kriterler, Türkiye’de 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında belirtilir. Bu Kanun’da düzenlenen şartlar kapsamında, yaşınız geldiğinde emekli olabilmek için işveren tarafından tüm primlerinizin eksiksiz olarak yatırılması gerekir. Siz, prim ödeme gün sayısını tamamladığınızı zannederken işveren primlerinizi ödemediği için mağdur olabilirsiniz. Bu nedenle e-devlet üzerinden rahatlıkla ödemelerinizi takip edebilir; herhangi bir sorun durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu’na şikayette bulunabilirsiniz. Aşağıda Kadınların Emeklilik Yaşı Kadınların Emeklilik Gün Sayısı hakkında detaylara yer verdik.
Kadınların Emekli Olma Yaşı
Kadınların emeklilik haklarından yararlanabilmeleri için belirli bir yaş şartı vardır. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 Sayılı Kanun, bu konuda bir milat olarak kabul edilir. Bunun nedeni Kanun’un yürürlülük tarihinden sonra çalışmaya başlayan kişilerin, daha ileri yaşlarda emekli olacak olmasıdır. Hatta yasanın kabul tarihi olan 2006’dan sonra erken emeklilik hakkından yararlanabilmek, tabiri caizde Kanun’a yakalanmamak için birçok kişi çalışmadığı halde sahte sigortalılık yoluna başvurmuştur. 2008 tarihinden sonra ilk defa işe girecekler için kademeli bir yaş artırımı uygun görülmüştür. Kadınlar için emeklilik yaşı kaç ve kadınlar Kaç yaşında emekli olur sorularına
5510 Sayılı Kanun’da Kademeli Yaş Uygulaması
Kademeli sistemde 7200 gün prim şartını tamamlayan kişiler, farklı tarihlerde farklı yaşlarda emekli olur. Örneğin; 7200 şartını 2038 yılında tamamlayan bir kadın, 60 yaşında emekli olabilmektedir.
| Tarih | Kadın | Erkek |
| 1/1/2036-31/12/2037 tarihi itibari ile | 59 | 61 |
| 1/1/2038-31/12/2039 tarihi itibari ile | 60 | 62 |
| 1/1/2040-31/12/2041 tarihi itibari ile | 61 | 63 |
| 1/1/2042-31/12/2043 tarihi itibari ile | 62 | 64 |
| 1/1/2044-31/12/2045 tarihi itibari ile | 63 | 65 |
| 1/1/2046-31/12/2047 tarihi itibari ile | 64 | 65 |
| 1/1/2048 tarihinden itibaren | 65 | 65 |
Tabloda görüldüğü üzere sistem ilk emeklilerini 2036 yılında vermeye başlamaktadır. Bu tarihten itibaren 1 yıl içerisinde yaş değişmemektedir. 2038 yılında emekli olmak isteyen kadınlar 60, erkekler 62 yaş şartını sağlamak zorundadır. Her yıl bu şekilde gerçekleşen artış, 2048’den itibaren sabitlenir ve hem kadın hem de erkek için 65 olarak uygulanır.
Kadınların emeklilik hakkından daha erken yararlanabilmesi için bazı özel şartları yerine getirmesi gerekir. Örneğin; 58 yaşını tamamlamış ve 9000 gün prim ödemesi gerçekleştirmişse yaşlılık aylığına hak kazanır. Erken yaşlanma hastalığı bulunanlar, 50 yaşında emekliliklerini isteme hakkına sahiptir.
2008 Tarihinden Önce Uygulanan Emeklilik Sistemi
Genel hatlarıyla 2008 öncesi uygulanan sistemde, daha az prim ve daha erken bir yaştan emeklilik imkânı vardır. 9 Eylül 1999 tarihinden 5510’un yürürlük tarihine kadar olan sürede işe giren kadınlar, 7000 gün prim ve 60 yaş şartı ile emeklilik hakkından yararlanır. Daha önceki düzenlemeler incelendiğinde, ciddi bir yaş farkı olduğu görülür. İlk sigortalılığı 1981 yılından önce olan kadınlar, 20 yıllık çalışma süresine sahipse ve 5000 gün prim ödemişse emekli olabilir. İnsanlar eskiden 30’lu yaşlarında emekli olup uzun yıllar yaşlılık aylığı alabilmekteydi. Bu durum vatandaşlar açısından avantajlı görünse de emeklilik sistemlerinin sürdürülebilirliğini olumsuz etkilemektedir.
Engellilerin Emeklilik Hakları
Engelli emeklilik şartlarını taşıyan kişiler, daha az prim ödeyerek ve daha erken yaşlarda çalışma hayatını sonlandırabilir. Burada tespit, engel oranına göre yapılır. %50-%59 aralığında bir engel söz konusu ise 16 yıllık bir sigortalılığı ve 4320 gün prim ödemesi olan çalışanlar emekli olabilir. Engel oranı %40 ve %49 aralığında ise 18 yıl sigortalı olunmalı ve 4680 gün prim ödeme şartı sağlanmalıdır. Burada sigortalılık süresi; kişinin ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten, emekli olmak için başvurduğu tarihe kadar olan süreyi kapsar.
Emeklilik Yaşınızı Hesaplamak İçin Buraya Bakınız.
Kadınların Emekli Olmak İçin Borçlanabilecekleri Süreler
Kadınlar, çeşitli sebeplerle iş hayatına ara vermek zorunda kalmaktadır. Bu sebeplerden iki tanesi doğum ve annelik olarak ifade edilebilir. Doğum öncesi ve sonrası yasalarla teminat altına alınan izin haklarını kullanan kadınlar, gerekli durumlarda ücretsiz izin yoluna da başvurabilir. Tüm bu izinlerin emekliliğini geciktirmesini istemeyen kadınlar, borçlanma yoluna gidebilir. Doğum borçlanması şartları gereği bu hak, sadece üç çocuk için mümkündür. Her çocuk için iki yıllık prim miktarı kadar toptan ödeme yapılabilir.
Doktora eğitimi gören ya da tıpta uzmanlık sürecinde olan kadınlar, bu süreleri borçlanabilir. Aynı zamanda avukatlık stajını yapanlar için de böyle bir hak mevcuttur. Bunun dışında; grev ve lokavt süreleri, part-time çalışanların eksik kalan süreleri, tutukluluk ve gözaltı süreleri de borçlanma hakkı tanınanlar arasındadır.
Emeklilik Şartlarının Sağlanmaması Halinde Toptan Ödeme
Kadınların emeklilik yaşı şartını sağlamasına rağmen yeterli prim ödemesi bulunmayabilir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda, ödenen primleri toplu olarak geri alma hakkınız vardır. Primlerinizi aldıktan sonra bir ay içerisinde geri ödemeniz halinde tekrar sigortalı olmaya devam edebilir; prim gün sayısını tamamladığınızda emeklilik hakkını elde edebilirsiniz.
Emekli Aylığı Hesaplama
Alacağınız yaşlılık aylığının miktarı, çalışırken aldığınız ücret ile doğru orantılıdır. Ne kadar yüksek ücret alırsanız, emekli aylığınız da o kadar yüksek olur. Tabii bunun için işvereninizin yasal mevzuata uygun şekilde ödeme yapması gerekir. Bazı işverenler, ücreti elden vererek çalışanın primlerini hiç yatırmayabilir. Bunun yanı sıra maaşın bir kısmını elden verme suretiyle eksik prim yatırılması da söz konusu olabilmektedir.
Emeklilik Hakkı Kazanan Sigortalının Ölümü
Kadınların emeklilik haklarını elde ettikten sonra vefat etmeleri durumunda hak ettikleri ücretin hesaplanan tutarı; varsa eşine, çocuklarına ya da anne ve babasına ölüm aylığı olarak ödenir. Burada sigortalı aylığı almaya başlamış olmasa bile hak etmesi yeterlidir. Ölen kişinin yakınları; evlenme ödeneği, cenaze ödeneği gibi imkânlardan da yararlanabilir.
Kadınların Emeklilik Yaşı ve Kadınların Emeklilik Gün Sayısı kaçtır hakkında yazdığımız yazıyı okuduğunuz için teşekkür ederiz. Bu konuda aklınıza takılanları ve merak ettiğiniz bir soru varsa aşağıda yorum kutusuna yazın uzmanlarımız sizi ücretsiz olarak bilgilendirsin. Ayrıca daha önce yazdığımız Kadın İşçilerin Hakları Nelerdir yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz. Bir başka yazımızda görüşmek üzere hoşça kalın…
Dr. Tuğba Güner
