Hem Serinletiyor Hemde Şifa Kaynağı! Kızılcık Faydaları
Kızılcık faydaları bakımından ve güzel bir içecek yapılarak tüketilmesine kadar birçok şekilde kullanılmaktadır. Büyük faydalı özelliklere sahip küçük bir meyvedir: taze meyve olarak veya meyve suyu olarak alındığında, sistite karşı faydalıdır ve yüksek bir antioksidan güce sahiptir. Kızılcık, Ericaceae familyasına ve özellikle Vaccinium cinsine ait bir çalı türüdür.
Bu bitki Avrupa’da kendiliğinden yetişir ve Ülkemizde her yerde yetişsede Karadeniz bölgesinde sıklıkla yetişmektedir. Yaprak dökmeyen çalı, 10 ila 30 cm arasında mütevazı bir yüksekliğe ulaşır ve genellikle kızılcık olarak adlandırılan ekşi bir tada sahip küçük küresel meyveler üretir.
Başlangıçta beyaz olan kızılcık meyveleri, olgunluk derecesi arttıkça renk değiştirir ve sonunda kırmızımsı bir renk alır. Meyve hem taze hem de sıkılmış olarak tüketilir ve bu meyveye sayısız besleyici özellik kazandıran çeşitli besinler içerir.
Kızılcık özellikle, sonraki paragraflarda tartışacağımız gibi, yüksek miktarda antosiyaninler ve mirtiliin gibi sağlığı geliştirebilecek maddeler içerirler. Bu bitkinin doğada birkaç çeşidi vardır. İngiliz yaban mersini, amerikan yaban mersini (kızılcık) dünyada en yaygın olanıdır. Ülkemizde ise ilk tescilli kızılcık türü Erolbey 77 ve Yalçınkaya 77 türleridir.
Kızılcık Özellikleri ve Kızılcık Besin Değeri
Tüm meyveler gibi, kızılcık da sınırlı basit şeker içeriği (100 gram ürün başına 5 gramdan az), iyi miktarda lif ve mütevazı bir C vitamini içeriği olan bir meyvedir. Düşük şeker miktarı ve düşük kalori içeriği (100g başına 46 kalori) sayesinde kızılcık, belirli kısıtlamalar olmaksızın herkesin tüketmesi için uygundur.
Esas olarak antosiyaninlerdeki yüksek içeriği ve özellikle meyveye tipik kırmızı-turuncu rengini veren siyanidin ve peonidin, antioksidan aktiviteye sahip delphinidin (veya mirtillin) ve sayısız faydalı özelliklere sahip bir flavonoid olan quercin’de bilinir.
100 gr kızılcığın besin değeri;
Su 87,32 gr, kalori 46 kcal, proteinler 0.46 gr, yağ 0.13 gr karbonhidratlar 11.97 gr, lif 3,6 gr, Sodyum 2 mg, Potasyum 80 mg, Fosfor 11 mg, C vitamini 14 mg, Çinko 0.09 mg, Magnezyum 6 mg, Glisemik İndeks 25, Kolesterol 0 gr bulunmaktadır.
Kızılcık İçindeki Vitaminler
Kızılcık sanılanın aksine, yüksek miktarda temel besin maddesi içermez. C vitamini önerilen günlük dozun %13’ünü içerir. ve bakır önerilen günlük dozun yaklaşık %9’unu içerir.
Kızılcık, kuersetin gibi az bilinen maddelerin yanı sıra, ayrıca, makul miktarda lutein ve zeaksantin içerir. Gelin bu maddelerin özelliklerini birlikte öğrenelim:
- C Vitamini: Kızılcık içerisinde bulunan C vitamini, Antioksidan işlevi ile bağışıklık sistemimiz için gereklidir, ayrıca kolajen sentezinde yer alır ve demirin kırmızı kan hücreleri tarafından asimilasyonu için önemlidir;
- Bakır: Kızılcık içerisinde bulunan bakır, çeşitli hücresel reaksiyonlarda yer alan ve bazı önemli proteinlerin bir parçası olan aynı zamanda redoks aktivitesine sahip bir moleküldür. Aynı zamanda eritrositlerin oluşumu ve kemiklerimizin sağlığı için de temel bir mineraldir;
- Kuersetin: Bu flavonoidin, iltihaplanma ve hücre proliferasyonunda yer alan çeşitli hücresel enzimlerle etkileşime girdiği bulunmuştur. Aynı zamanda serbest radikalleri ortadan kaldırabilen ve hücreleri koruyan güçlü bir antioksidandır;
- Lutein: Karotenoid grubuna ait olan bu molekül güçlü bir antioksidan özelliğe sahiptir. Her şeyden önce gözler ve retina seviyesinde yoğunlaşmıştır ve görme aparatının sağlığı için esastır;
- Zeaksantin: Aynı zamanda karotenoid ailesine aittir ve luteine çok benzer bir eylem gerçekleştirir.
Kızılcık Faydaları Nelerdir?
Yukarıda sıraladığımız vitamin ve mineraller ve kızılcık içinde bulunan özel besinler, kızılcıklara sağlığımız için çok ilginç özellikler verir. İşte kızılcık faydaları;
Kızılcık Menopoza Bağlı İdrar Yolu Enfeksiyonlarına İyi Gelir
Özellikle menopozda kadınlar arasında çok yaygın olan sistit yani idrar yolu enfeksiyonları tedavisi için kızılcık kullanımı, yıllarca süren uygulama ve meyvede patojenik bakterilerin idrar yolunun duvarlarına yapışmasını engelleyebilen proantosiyanidinlerin varlığı ile olmaktadır. Özellikle menopoz dönemine özgü östrojen eksikliği, bu tür enfeksiyonlara yatkınlığı artırır. Önlem olarak kadınlar ve çocuklar için kızılcık suyu tüketimi önerilebilir.
Kızılcığın Antioksidan Özellikleri
Çok sayıda antosiyanin, kuersetin, C vitamini ve karotenoidlerin varlığı sayesinde kızılcık, antioksidan gücü yüksek bir meyvedir. Bu hücre yenilenmesine ve kanser dahil bir çok hastalığın önlenmesine yardımcı olduğu anlamına gelir. Bu meyveler, diğer meyveler gibi, doğada bulunan antioksidan etkiye sahip bileşikler açısından en zengin gıda ürünleri arasındadır. Bu eylemin özellikle kuersetin ve diğer fenolik bileşiklerin mevcudiyeti ile gerçekleştirildiği görülmektedir.
Ayrıca bazı araştırmalar, meyvelerin dondurulmasından sonra bu aktivitenin daha fazla olduğunu, yüksek sıcaklıklarda işlemenin veya kurutmanın güçlerini azaltacağını ortaya koymaktadır. Son olarak, kızılcık üzerinde yapılan az sayıda çalışmaya rağmen, çilek, ahududu ve yaban mersini gibi diğer meyvelerden daha fazla antioksidan özelliklere sahip olduğu ortaya konmuştur.
Kızılcık Tümör Oluşmasına ve Kansere Karşı Etkilidir
Yapılan çalışmalar, kızılcıkların onkolojide çeşitli kanser türlerine (özofagus, mide, kolon, prostat, mesane, glioblastoma ve lenfoma kanseri) karşı faydalı aktivitesini göstermiştir. Kızılcıkta bulunan çok sayıda bileşik, farklı mekanizmalar yoluyla tümör oluşmasına engel olur.
Kızılcık Kardiyovasküler Koruma Sağlar
Kızılcık antioksidan gücü de kardiyovasküler sağlığı etkiler. Aslında, bazı araştırmalar kızılcık kullanımının kanda bulunan antioksidan moleküllerin içeriğini arttırdığını ve plakların oluşumunda rol oynayan LDL (düşük yoğunluklu lipoproteinler) ve VLDL’nin (çok düşük yoğunluklu lipoproteinler) oksidasyonunu azalttığını göstermiştir.
Kızılcık İdrar Yolu İltihaplanmasına İyi Gelir
Kızılcık faydaları bakımından en çok idrar yolu enfeksiyonlarıyla savaşmak için kullanılır. Hemoglobin üretimi de dahil olmak üzere, gerekli olan folik asit sayesinde antikanser özelliklere sahip farklı asitlerin varlığı ile bilinen ve kan dolaşımına dışarıdan faydalı olduğu düşünülen olağanüstü antioksidan özelliklere sahip bir meyvedir. Bu özellikler ile idrar yolu iltihaplanmasına ve enfeksiyonlara karşı sizi korur.
Kızılcık Ne Kadar Tüketilmeli?
Genel olarak uzmanlar, günde yaklaşık 150-200 gr kızılcık tüketilmesini öneriyor. Kuru kızılcık tüketmek istiyorsak günde 50 gr kurutulmuş kızılcık yeterlidir.
Kızılcık Nasıl Tüketilir?
Kızılcık, tek başına veya daha zengin meyve salatalarında, meyve suları ve reçellerin hazırlanmasında taze olarak yenilmeye uygundur.
Kızılcık (taze veya kurutulmuş) sabahları kahvaltıda, örneğin yoğurt ile yenebilir. Ayrıca, bu meyve dondurularak da taze olarak bulunmadığı aylarda bile kullanılabilir.
Ayrıca kurutulmuş kızılcık ile çok iyi bir bitki çayı yapmak mümkündür. Bunu yapmak için, bir kaşık dolusu kuru meyveyi yaklaşık 250 ml suda (bir bardak) 4 veya 5 dakika kaynatın ve içmeden önce 6 veya 7 dakika daha dinlenmeye bırakın.
Kızılcığın Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Kızılcık ile pıhtılaşma önleyici bir ilaç olan warfarin veya coumadin kullanımı arasında bir etkileşim olmaktadır. Aslında, bu meyvenin uzun süre yüksek miktarda tüketilmesi ilacın etkisine müdahale edebilir. Günlük yukarıda belirttiğimiz dozları almak yan etki sağlamaz. Ancak ilaç kullanıyorsanız kızılcık kullanmadan önce doktorunuzun tavsiyesine başvurmanız tavsiye edilir.
Kızılcık faydaları bakımından, bitkisel tıpta ağırlıklı olarak idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır. Bu amaçla, genellikle bir aktardan veya eczaneden satın alınabilecek taze meyve suyu veya kızılcık özünün paket üzerindeki talimatlara göre kullanılması tavsiye edilir.
İlginizi çekebilir: Liçi Meyvesi Faydaları
Youtube kanalımıza abone olarak bize destek olabilirsiniz.
