Kurdeşen Nedir?

Reklamlar

Ürtiker olarak geçen hastalığın halk arasındaki ismi kurdeşendir. Peki kurdeşen nedir, belirtileri ve tedavisi nedir? Bu hastalık deride kızarıklık, kaşıntı ve kabartılara yol açan bir tür cilt reaksiyonudur. Kurdeşen çoğunlukla alerjik bir neden bağlı olarak ortaya çıksa da başka belirtileri de olabilir. Akut ve kronik olabilir. 6 haftadan uzun süren türü kronik ürtiker, 6 haftadan kısa süren ürtiker akut ürtikerdir. Anjiyoödem genel olarak yüzde ve dudakların çevresinde görülür ama vücudun herhangi bir yerinde de ortaya çıkabilir.

Akut ürtiker çoğunlukla kısa sürelidir. Ve altından herhangi bir hastalık yoktur. Ama kişinin hayatını etkilediği için tedavi edilmesi gerekir. Kişinin hayat kalitesini etkiler, uykuya dalmasını zorlaştırır, kaşınma ve yanma meydana gelir. Eğer bu durum kronik hale gelirse hastaların şikayetleri daha uzun sürer, ne zaman sonlanacağı konusunda endişeleri olur. Böyle bir durum olursa altında yatan nedenler araştırılmalıdır. Hastanın uzun süredir kurdeşen sorunu varsa ve aniden kurdeşen çıktıysa tedavi olmalıdır.

Kurdeşen Nedir?

Belli bir nedeni olmayan bir anda meydana gelen ciltte kaşında ve kızarıklığa yol açan kabartılardır. Toplumun yüzde 20si hayatında en az bir kere bu hastalık ile karşılaşmaktadır. Kaşıntılar sonucunda kabartılar oluşabilir. Kabartılar birkaç mm ya da birkaç cm olabilir. Birden ortaya çıkar ve hızlıca söner. Kurdeşen rahatsızlığı sürekli tekrarlarsa kronik hale gelirse klasik tedavilere dirençli olmuş olur. Bu durumda ileri araştırmalara ve daha ileri tedavilere ihtiyaç duyulabilir.

Çocuklarda Kurdeşen

Kurdeşen bebeklerde çocuklarda her yaştan insan da görülebilir. Çocuklukta sık enfeksiyon geçirilirse, bağırsak parazitleri varsa, farklı ilaç kullanımında ve atopik (allerjik zemin) kurdeşen meydana gelebilir. Şiddetli şekilde görülen kurdeşen de şişlik de varsa kesinlikle sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.

Yetişkinlerde Kurdeşen

Yetişkinlerde kurdeşen tek başına görülebildiği gibi anjiyoödem (şişlik) ile birlikte de görülebilmektedir. Çok yaygın olan bir durumdur. Ve kadınlarda erkeklerden iki kat fazla görülmektedir. Toplumun yüzde 20 lik kısmı hayatının herhangi bir döneminde bu şikayet ile karşılaşmaktadır. Büyük bir kısmı da akut ürtikerdir ve klasik antihistaminik tedavisiyle gerilemektedir. Alerji testleri yapılarak ürtikeri tetikleyen nedenler tespit edilir. Bunlardan uzak kalmaya çalışmak, yetişkinlerde ürtiker sorununun azaltılmasında etkili olabilir.

Kurdeşen Belirtileri Nelerdir?

Kurdeşen belirtileri bir anda başlayan kaşıntı ve kabartılardır. Bir anda fark edilebilecek belirtilere yol açmaktadır. Ve kurdeşenin en büyük belirtileri şunlardır;

• Hafif veya şiddetli kaşıntı, yanma ve batma görülür.
• Ciltte meydana gelen farklı boyutlardaki kabartılar. Boyutları 1 cm den 8 cm’ye kadar olabilir.
• Ciltte kızarıklık
• Anjiyoödem (şişlik)

Antiyoödem olarak bilinen şişlikler kurdeşen ile birlikte meydana gelebilir. Bundan dolayı kurdeşenden farklı olarak cildin daha derin katmanlarında ortaya çıkan reaksiyonlardır. Eğer akut kurdeşen yani ürtiker varsa belirtiler birkaç saat içinde kaybolacaktır. Bazen de bu belirtiler birkaç gün sürebilmektedir. Eğer kronik kurdeşen yani ürtiker varsa belirtiler çeşitli dönemlerde alevlenebilir ve yıllarca devam edebilir.

Kurdeşen Neden Olur?

Kurdeşen vücudun farklı sebepler ile cildin altında histamin ve bazı diğer kimyasalları üretmesi ile ortaya çıkmaktadır. Bu üretilen maddeler ile cildin altında sıvı birikimi ve kabartılar da oluşabilir. Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir.  Kurdeşene neden olan sebep bir alerji olabileceği gibi alerjik olmaya da bilir. Çoğunlukla kurdeşenin neden meydana geldiği bilinmese de enfeksiyonlar, ilaçlar ve yiyecekler tetikleyebilirler. Kurdeşen oluşumuna neden olabilecek etkenler şu şekildedir;

• Enfeksiyon hastalıklar
• Tüketilen bazı besinler (Özellikle yer fıstığı, kabuklu deniz ürünleri, kuru yemişler, kereviz, yumurta, çilek, süt-süt ürünleri gibi besinler)
• Antibiyotikler, antiinflamatuar ilaçlar ve kullanılan bazı diğer ilaçlar
• Yüksek ateş
• Aşırı sıcak bir ortamda bulunmak ve ortam sıcaklığındaki ani değişimler
• Polenler
• Hayvan tüyleri ve salgıları
• Ev tozu ve akarlar
• Lateks
• Böcek atıkları ve böcek sokması
• Krem, parfüm, temizlik maddesi gibi bazı kimyasallar
• Yoğun egzersizler
• Su, gözyaşı, ter gibi sıvılarla temas
• Güneş ışınları
• Bağırsak parazitleri
• Tiroid hastalığı veya sistemik lupus eritematozus gibi bağışıklık sistemi hastalıkları

Ürtiker sorunu olan kişilerin büyük bir kısmında hastalığın neden meydana geldiği ve neyin tetiklediği tam olarak bilinmemektedir. Mesela böcek sokması ya da farklı bir besinin tüketilmesi ve ilacın kullanılmasından da kurdeşen meydana gelebilir. Alerji testleri yapılarak bir miktar alerjen tarandığı için kurdeşene neden olan faktör tam olarak bulunamayabilir. Eğer vücudunuz otoimmün yanıt olarak kurdeşeni meydana getirdiyse kurdeşende etken ne olursa olsun tedavi protokolü genel hatlarıyla benzerdir.

Kurdeşen Türleri Nelerdir?

Ürtiker hastalığının iki farklı çeşidi vardır. Birincisi akut ürtiker; akut ürtiker rahatsızlığında belirtiler 6 haftadan kısa sürer, çok uzun sürmeden iz bırakmadan geriler ve yenileri çıkabilen, irili ufaklı kabartılar oluşabilir. İkincisi kronik ürtikerdir. Burada belli bir tetikleyici vardır. Mesela sıcak, soğuk, deriye sürtünme, egzersiz vb gibi durumlar ya da farklı etkileşimlerin sonucunda kurdeşen meydana gelir. Kurdeşen belirtileri soğukla daha çok artıyorsa, soğuk ürtikeri, egzersiz ve vücut ısısında artışla tetikleniyorsa kolinerjik ürtiker adını almaktadır. Hepsine neden olan faktörler birbirinden farklı olduğu için ürtiker tipleri farklıdır. Fakat bir hastada birkaç ürtiker tipi de aynı anda bulunabilmektedir. Kronik ürtiker türleri şu şekildedir;

Semptomatik Dermografizm

Bu tür ürtikerde cilt iğne, kalem ucu, tırnak ucu gibi sivri bir cisimle çizilmesinden sonra oluşan çizgisel kabarıklıklar şeklinde görülmektedir. Şikayetler özellikle akşam saatlerinde artmaktadır. Ve belirtiler bir saat sonrasında kaybolacaktır. Bu hastalığın atopi (alerjik yapı), yiyecek alerjisi gibi etkenler ile ilişkisi yoktur.

Gecikmiş Basınç Ürtikeri

Vücuttaki bir bölgedeki baskıdan dolayı kaşıntı, ağrı ve kabarıklar meydana gelebilir. Gecikmiş basınç ürtikeri hayat kalitesini çok etkiler ve tedaviye karşı dirençlidir. Vücutta meydana gelen basınç geçtikten yarım saat ya da 12 saat sonrasında belirtiler kendini gösterir. Mesela bel bölgesini sıkan kıyafetler, sıkan çorapların giyilmesi, el ile yapılan işler, sıkı ayakkabılar ve yürüyüş, tırmanış gibi egzersizlerden sonra ayak tabanında görülebilir. Ağır bir sırt çantasının kullanılması sonrasında ürtikerler meydana gelebilir.

Kolinerjik Ürtiker

Banyo yapmak için ılık su kullanılmalıdır. Sıcak su ile duş almak, sıcak içecekler, baharatlı ve sıcak gıdalar tüketmek, heyecan, stres gibi nedenler sonucunda kolinerjik ürtikerler meydana gelecektir. Vücudun ısısındaki artış arttıkça meydana gelmektedir.

Soğuk ve Sıcak Kontakt Ürtiker

Ürtikerin soğuk ve sıcak olmak üzere türleri vardır. Farklı sıcaklıktaki maddelere dokunduktan sonra meydana gelebilir. Kontrakt ürtiker sıcak su, güneş ışığı ya da cisimlerle temastan sonra meydana gelirse sıcak kontakt, soğuk ürtiker de soğuk su, buz, soğuk hava gibi etkenlere bağlı olarak meydana gelir.

Akuajenik Ürtiker

Sıcak ya da soğuğa bağlı olmadan su ile temas sonrasında meydana gelen kurdeşen türüdür. Sadece su değil gözyaşı, ter gibi sıvılarla temas olması durumunda da meydana gelebilir.

Egzersize Bağlı Ürtiker

Egzersiz vücudumuz için çok faydalıdır. Ama yoğun tempolu egzersizler yapılırsa bir süre sonra egzersize bağlı ürtiker meydana gelebilir.

Vibratuar Ürtiker

Bazı ürtikerlerde titreşimlerden sonra da meydana gelebilir. Titreşim oluşturan mikser, mutfak robotu gibi cihazların kullanımı veya bisiklete binme gibi eylemler sonucunda oluşabilmektedir.

Solar Ürtiker

Güneş ışınlarının belli bir boyutta gelmesi sonucunda vücutta solar ürtiker meydana gelebilir. Buna güneş ürtikeri de denmektedir.

Kurdeşen Nasıl Geçer?

Kurdeşen rahatsızlığı meydana gelince çok sayıda cilt hastalığı ve ciltte belirtiler meydana gelebilir.  Bu belirtiler bazen başka hastalıklar ile de karıştırılabilmektedir. Kurdeşen olması durumunda doktora başvurarak muayene olmaktır. Bazen ürtiker sorunu ile karşılaşan kişiler doktora başvurup fiziksel muayeden geçmelidir. Bazen ürtiker sorunu yaşayan kişiler önceden yaşadıkları için kızarıklık ve kaşıntıların kurdeşen olduğunu kolaylıkla algılayabilir.

Kronik ürtiker hastalarının alerji ilaçları kullanması gerekebilir. Tabi ki bu ilaçlar doktorun önerisi ile alınmalıdır. Akut kurdeşen bir madde temastan sonra meydana geldiyse yani kimyasal veya alerjen maddeyle temas sonucunda oluştuysa maddeleri kullanmamalısınız. Vücuttaki belirtiler bir iki günde geçmezse doktora danışmalısınız. Eğer dilde dudaklarda şişme, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı gibi belirtiler varsa vakit kaybetmeden iyileşme beklenmeden hemen hastanenin acil bölümüne başvurulmalıdır.

Kurdeşen Önlenebilir mi?

Hastanın alerjisi olduğunu bildiği bir etkenden dolayı da kurdeşen meydana gelebilir. Bu durumda alerji yaratan etkenden uzak durmak kurdeşen oluşumunun önüne geçecektir. Ürtiker yani kurdeşen belirtileri yaşayan kişilere alerji testleri yapılabilmektedir. Besin alerjisi varsa alerjiniz olan besini tüketmemelisiniz.

Bebeklerde de annelerinin yediği besinlerden ve ilaçlardan dolayı kurdeşen tetiklenebilmektedir. Bunan dolayı da bebekte kurdeşen varsa annenin tükettiği besinlere dikkat etmesi gerekmektedir. Alerjen besinlerden uzak durulmalıdır. Bu aşamada da hangi besine karşı alerji olduğu tespit edilmelidir. Doktorun yazdığı ilaçlar belirtiler ortaya çıktıktan sonra hemen kullanılmaya başlanırsa kurdeşenin şiddetlenmesinin önüne geçilmiş olacaktır.

Kurdeşen Hangi Branş Tarafından Kontrol Edilir?

Kurdeşen belirtileri yaşayan kişilerin hastaneye cildiye bölümüne gitmeleri gerekmektedir. Doktorun yapacağı muayeneye ve hastanın belirtilerine göre semptomların kurdeşen yani ürtikere bağlık olup olmadığı tespit edilir. Bunun yanında kan tahlili de istenebilir. Eğer döküntüler bir günden daha uzun sürüyorsa alerjiden kaynaklanabilir. Bu durumda alerjinin neyden kaynaklandığı araştırılmalıdır. Alerji ve alerjiye neden olan sebep araştırılmadan önce bu tür hastalık olasılıklarının ekarte edilmesi gerekmektedir.

Kurdeşen Tedavisi

Ürtiker yani kurdeşenin birden fazla tedavisi vardır. Ama kesin bir tedaviden bahsetmek mümkün değildir. Ürtiker tedavisine hastalık devam ettiği sürece uygulama devam edilmelidir. Tedavinin ilk basamağında antihistaminik ilaçlar vardır. Sedatif olmayan antihistaminik ilaçların kullanılması ile ürtiker olgularının büyük bir kısmında olumlu sonuçlar alınır. Eğer hasta iki ile dört hafta içinde iyileşmezse ilaç dozu hekim kontrolünde arttırılabilir. Sedatif olmayan antihistaminik ilaç kullanan hastalarda iyileşme olmuyorsa maksimum doz kullanımından sonra da iğne yani enjeksiyon tedavisi uygulanır. Enjeksiyon ayda bir kere yapılır.

Tedavisi devam eden hastaların ilaçlarını doktorlarının tavsiye ettiği şekilde kullanmaları gerekmektedir. Ve sağlık kontrolleri devamlı yapılarak tedavinin etkileri araştırılmalıdır. Böcek sokmasına karşı alerji, ilaç alerjileri tespit edilirse hastaya anlatılarak önlem alması tavsiye edilmelidir. Eğer hastanın bir ilaca karşı alerjisi varsa tüm tedavilerde bu durumu belirtmelidir. Alerjisi olan kişilerde alerjisi olan maddeyle temas sonrasında ciddi alerjik şokların gelişme ihtimali yüksek olduğundan vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.

Siz de belirtileriniz sonucunda kurdeşen olduğunuzu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden cildiye uzmanına danışmalısınız. Eğer bir alerjenden kaynaklanıyorsa alerji testlerinizi yaptırıp alerjiniz olan maddeden uzak durmaya çalışmalısınız. Ve doktorunuzun verdiği ilaçları da düzenli şekilde kullanmalısınız.

Yazımızda sizler için kurdeşen nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir konularını ele aldık. Siz de benzer belirtileri yaşarsanız doktora gitmeyi ihmal etmeyiniz. Bu yazımızı beğendiyseniz şeker yüklemesi nasıl yapılır? isimli yazımıza da göz atabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.