Narsist kişilik bozukluğu (NKB), insanın kendini üstün ve önemli gördüğü bir kişilik bozukluğudur. Bu kişiler, başkalarının beğenisine ve ilgisine yoğun bir şekilde ihtiyaç duyarlar. NKB sorunu olan insanlar, hak ettiklerine inandıkları övgü ve özel ilgiyi görmediklerinde genellikle mutsuz olurlar ve hayal kırıklığına uğrarlar. İnsanlar, NKB’li kişileri züppe ve kendini beğenmiş olarak tanımlarlar ve onların yanında olmaktan hoşlanmazlar. NKB, iş, okul ve ikili ilişkilerde büyük sorunlara neden olur. Narsist kişilik bozukluğunu kontrol altında tutabilmek için konuşma terapisi (psikoterapi) ve bazı yaşam tarzı iyileştirmeleri gerekir.
Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Nasıl Mutlu Olunur?”
Narsist kişilik bozukluğu nedir?
NKB’li kişiler genellikle aşağıdaki gibi tanımlanır:
- Kibirli
- Benmerkezci
- Talepkar
- Empatiden yoksun
NKB’li kişiler genellikle yüksek özgüvene sahiptirler ve diğer insanlara kıyasla üstün veya özel olduklarına inanırlar. Bununla birlikte, aşırı övgü ve hayranlığa ihtiyaç duyarlar. Ancak bu aşırı özgüven maskesinin arkasında, en ufak bir eleştiriye karşı savunmasız olan kırılgan bir benlik saygısı yatar.
Narsistler ayrıca başkalarının yeteneklerini küçümserken, kendi yetenek ve başarılarını abartma eğilimindedirler. Genellikle güç, başarı ve kendilerini beğenmekle meşgul olurlar. NKB’nin bazı özellikleri özgüvene benzer. Ancak, sağlıklı özgüven ve NKB aynı şey değildir.
Sağlıklı benlik saygısına sahip insanlar genellikle alçakgönüllüyken, NKB’li insanlar hiç alçakgönüllü değildir. Kendilerini bir kaide üzerine koyma eğilimindedirler ve kendilerini herkesten daha iyi olarak görürler.
Narsist kişilik bozukluğu belirtileri
NKB belirtileri ve semptomları değişiklik gösterir. NKB sorunu olan kişiler aşağıda belirttiğimiz davranışları sergilerler.
- Abartılı bir öz önem duygusuna sahip olurlar.
- Sürekli kendilerine hayranlık duyulmasını isterler.
- Hiçbir konuda başarılı olmasalar bile üstün olarak görülmek isterler.
- Yeteneklerini ve başarılarını abartılar.
- Zeka, başarı, güç ve güzellik konularını takıntı haline getirirler ve bunlara odaklanırlar.
- Üstün olduklarına ve yalnızca eşit derecede özel insanlarla ilişki kurabileceklerine inanırlar.
- Çevrelerindeki insanları küçümserler.
- İsteklerine ve beklentilerine sorgusuz sualsiz bir şekilde uyulmasını isterler.
- İstedikleri şeyleri elde etmek için başkalarından yararlanırlar.
- Çevrelerindeki insanları kıskanırlar ve başkalarının kendilerini kıskandığını düşünürler.
- Çok kibirli davranışlar sergilerler.
- Her şeyin en iyisine sahip olmaları gerektiğini düşünürler.
NKB’li olduğunuzu düşünüyorsanız, bir doktorla veya ruh sağlığı uzmanı ile görüşebilirsiniz. Uzmanlar, bu kişilik bozukluğuna sahip olup olmadığınızı belirleyebilir ve semptomları yönetmeye yardımcı olacak tedaviler önerebilirler.
NKB’nin nedenleri
NKB’nin kesin nedeni bilinmemektedir. Bu kişilik bozukluğu, aşağıdakileri içeren faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanabilir:
- Çocukluk travması (fiziksel, cinsel ve sözlü taciz gibi şeyler)
- Aşırı şımartılmış bir şekilde büyütülmek
- Genetik (aile öyküsü)
- Çocuklukta dokulara, gürültüye veya ışığa karşı aşırı duyarlılık
- Kişilik ve mizaç
- Kültürel etkiler
- Ebeveynlerin gerçekçi olmayan beklentileri
Narsist kişilik bozukluğu tedavisi
Narsistik kişilik bozukluğu tedavisi öncelikle psikoterapi olarak da bilinen konuşma terapisiyle başlar. NKB semptomları depresyon veya başka bir akıl sağlığı durumuyla birlikte ortaya çıkarsa, diğer bozukluğu tedavi etmek için uygun ilaçlar kullanılabilir. Ancak NKB’yi tedavi edecek hiçbir ilaç yoktur.
Konuşma terapisi, başkalarıyla nasıl daha iyi ilişki kuracağınızı öğrenmenize yardımcı olabilir, böylece daha keyifli ve samimi ilişkiler kurabilirsiniz. Diğer insanlarla olumlu etkileşimler kurmak, hayatınızın çeşitli alanlarını büyük ölçüde iyileştirebilir. Konuşma terapisi size şunları nasıl yapacağınızı da gösterebilir:
- İş arkadaşlarınız ve meslektaşlarınızla işbirliği yapmak
- Kişisel ilişkilerinizi iyileştirmek ve sürdürülebilir hale getirmek.
- Güçlü yönlerinizi ve potansiyelinizi tanımanızı sağlamak. Böylece eleştirilere veya başarısızlıklara tahammül edebilirsiniz.
- Duygularınızı anlamanızı ve yönetmenizi sağlamak.
- Herhangi bir özgüven sorunuyla başa çıkmak.
- Kendinize gerçekçi hedefler belirlemek.
Kişilik özelliklerinizi değiştirmek zor olabileceği için iyileşme süreciniz birkaç yıl sürebilir. Bu süre zarfında, terapiyi zaman kaybı olarak görmeye başlayabilir ve bırakmak isteyebilirsiniz. Fakat tedaviye bağlı kalmak önemlidir. Tüm terapi seanslarınıza katılmaya ve belirtilen ilaçları almaya özen gösterin. Zamanla kendinizde ve başkalarıyla olan ilişkilerinizde bir fark görmeye başlayacaksınız. Terapi süreciniz boyunca aşağıda belirttiğimiz şeyleri yaparsanız, bu iyileşme sürecinden daha iyi verim alabilirsiniz.
- Alkol, uyuşturucu ve olumsuz davranışları tetikleyen diğer maddelerden kaçının.
- Ruh halinizi iyileştirmeye yardımcı olmak için haftada en az üç kez egzersiz yapın.
- Stres ve kaygıyı azaltmak için yoga ve meditasyon gibi rahatlama tekniklerini yapmayı deneyin.
Narsist kişilik bozukluğundan kurtulmak zaman alır. Bu nedenle, iyileşme hedeflerinizi aklınızda tutarak ve bu iyileşme süreci bitince daha iyi ilişkiler kurabileceğinizi bilerek motive olmaya çalışın.
Kaynak: 1
