Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?
Öfke kontrol bozukluğu nedir, neden olur? Öfke, tehditlere ve hoşnut olmadığımız durumlara karşı doğal, içgüdüsel olarak verdiğimiz bir tepkidir. Günlük yaşamımızda karşılaştığımız bazı olaylar öfkelenmemize sebep olabilir. Örneğin trafikte karşılaşabileceğimiz kurallara uymayan yayalar veya sürücüler, aynı görevde yer aldığımız arkadaşımızın işini yapmaması, kardeşimizin eşyalarımızı izinsiz alması gibi olaylara verilen tepkiler oldukça sağlıklıdır. Bu tür olaylarda kimi insan tepkisini direkt gösterirken kimi insan tepkisini içine atarak biriktirir.
Öfkeli olduğumuz zamanlarda, öfkeyi bastırarak yok saymaya çalışmak olayların birikerek bir anda çıkış yapmasına sebep olabilir. Öfke patlaması yaşayan birçok insan, birikmiş öfkelerinin dışavurumunu yaşarlar. Öfke, onu kontrol etmekte güçlük çektiğimizde bir sorun haline gelir. Pişman olacağımız şeyler söylememize ya da yapmamıza neden olabilir. Kontrolsüz öfke, fiziksel ve zihinsel sağlığımız için kötüdür. Ayrıca sözlü veya fiziksel şiddete dönüşerek bize ve çevremizdekilere zarar verebilir.
Öfke Kontrol Bozukluğunda Ortaya Çıkan Tepkiler
- Kan basıncının artması ve kalp atışlarında hızlanma
- Baş ağrısı
- Ellerde ve ayaklarda titreme
- Düzensiz nefes alıp verme
- Aşırı stres veya gerginlik
- Tartışma esnasında karşıdaki kişiye veya herhangi bir nesneye yönelik uygulanabilecek şiddet
Öfke Kontrol Bozukluğu Sebepleri
Öfke kontrol bozukluğu çocukluk dönemlerinde başlar. Öfke kontrol bozukluğu sebepleri arasında kötü çocukluk dönemi yaşantıları ve yanlış tutumlar vardır. Bir çocuğun baskı, şiddet ve yargılayıcı bir tutumla büyümesi, duygularını ifade edememesinden dolayı öfkesini de sağlıklı bir şekilde yaşayamamasına sebep olur.
Öfke kontrolü, beynin ön bölgesinin bir işlevidir. Öfke kontrol bozukluğu sebeplerinden bir diğeri de mutluluk hormonu adıyla bilinen serotonin hormonunun çalışmasındaki sıkıntıdır. Serotoninin yeterli düzeyde salgılanmaması, duyguları kontrol altına almayı zorlaştırır ve öfkeye neden olabilir.
Epileptik Karakter
Öfke kontrol bozukluğuna, epilepsi gibi hastalıklar sebep olabilir. Epilepsi türlerinin bazılarında bayılmalar yerine öfke patlamaları meydana gelebilir.
Psikiyatride “Epileptik Karakter” tiplemesine sahip kişiler, bazı durumlarda kendilerini kaybedebilir ve öfke kontrolsüzlüğü yaşayarak şiddete başvurduktan sonra pişman olabilirler.
Çocukta öfke kontrol bozukluğu sebeplerinden biri okuldaki veya çevresindeki arkadaşları tarafından dışlanmasıdır. Arkadaşları tarafından dışlanan veya lakap takılan çocuk, öfke davranışı geliştirerek arkadaşlarına karşı şiddet davranışı gösterebilir. Ailesi tarafından şiddet gören çocuklar, bir sorun çözme yöntemi olarak saldırganlığı öğrenir.
Çocuğun ailesi ya da öğretmenleri tarafından önemsenmemesi, çocuğun dikkat çekmek için öfkesinin ve agresif davranışlarının daha fazla artmasına sebebiyet verebilir.
Çocuklukta ve Ergenlikte Yaşanan Fiziksel veya Cinsel Tacizler
Öfke kontrol bozukluğuna sebep olan travmatik olaylardan biri, çocuğun ebeveyni tarafından fiziksel şiddet görmesidir. Böylece çocuk, sorunları çözme yöntemi olarak saldırgan ve öfkeli davranışlar sergilemeye başlar. Bu durum çocuğun öfke kontrol mekanizmasının bozulmasına sebebiyet verir.
Diğer bir sebep kişinin cinsel tacize maruz kalmasıdır. Bu durum kişide öfke birikmesine ve sonrasında öfke kontrolünde yaşadığı zorluğa sebep olmaktadır.
Öfke Kontrol Bozukluğunun Sebep Olduğu Hastalıklar
- Kalp Hastalıkları: Kişinin öfkesinin birikmesi, kalp hızının artmasına, kalp damarlarında daralmaya ve krize sebep olabilir.
- Hipertansiyon: Öfke, kişinin damar elastikiyetini bozarak kalıcı hipertansiyon oluşmasına sebep olabilir.
- Şeker Hastalığı: Öfke kontrolsüzlüğü metabolizmayı bozarak şekerin yükselmesine sebep olabilir.
- Psikolojik Rahatsızlıklar: Kişinin öfkesinin birikmesi depresyon, anksiyete, panik atak gibi psikolojik rahatsızlıklara neden olabilir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavisi
Öfkelendiğiniz durumlarda kendinizi kaybederek kendinize ya da başkalarına zarar veriyorsanız öfke kontrol tedavisi almanızda fayda vardır. Öfke kontrol bozukluğu tedavisinde, bazı durumlarda psikoterapi yeterli olurken bazı durumlarda psikoterapi yanında ilaç tedavisi kullanılır.
Tedaviden fayda sağlamak için terapiye gelirken istekli olmak ve terapiyi aksatmamak, ilaç verildiyse ilaçları düzenli kullanmak oldukça önemlidir. Öfke kontrol bozukluğu tedavisinde amaç, öfkenin kontrol edilebilecek bir düzeye gelmesini sağlamaktır.
İlginizi çekebilir: Renklerin Psikolojisi
YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin
