Raynaud Fenomeni Nedir? Nedenleri, Semptomları, Tedavi Yöntemleri
Raynaud fenomeni, soğuk havanın etkisiyle kişinin el ve ayak parmaklarının ve burun, kulak bölgelerinde yani vücudun kan dolaşımının zayıf olduğu bölgelerde meydana gelen morarma ve solukluk oluşması durumudur. Bu belirtilerin meydana gelmesinin sebebi, soğuk havanın etkisiyle kan damarlarının kasılmasıdır. Bu kasılma sonucunda dokulara doğru giden kan akışı bir süreliğine azalır ya da durur. Raynaud fenomeni, kan akışının uzun süre azalması ya da durması durumunda dokuda hasar meydana gelmesine sebep olur.
Bir hastalık olmayan Raynaud fenomeninin, romatolojik hastaların etki etmesiyle sekonder Raynaud sendromu; patolojik bir duruma rastlanmadığı klinik durumlarda ise primer Raynaud fenomeni olarak adlandırılır.
Kadınlarda görülme oranı erkeklere görülme olasılığından daha fazla olan bu fenomenin, primer Raynaud türü 30 yaşından küçük olan yetişkinlerde daha sık görülür. Romatolojik rahatsızlığa bağlı olarak gelişen sekonder Raynaud fenomeni ise, 30 yaşından sonraki bireylerde daha sık görülür.
Raynaud Fenomeni Nedenleri
Bireyde var olan patolojim durum ve stres faktörünün de etkilediği dış etmenler ve çevre koşulları gibi durumlar, Raynaud fenomeninin gelişimini etkiler. Raynaud fenomeninin oluşmasını etkileyen bazı sağlık sorunları vardır.
Bunlardan bir tanesi donma durumudur. Ortam sıcaklığının düşük olması, kasılan damarların kan akışını engellenmesine sebep olur. Bu durum da Raynaud fenomeninin gelişmesini etkiler.
Bu fenomenin gelişmesini etkiler bir diğer faktör, sklerodermadadır. Sklerodermada rahatsızlığında, ciltte bazı semptomların belirmesiyle ve bireyin el parmaklarında meydana gelen deformasyon sebebiyle kan damarı yapısında bozulmalar meydana gelir.
El ve ayak parmağındaki eklemler iltihaplanarak kan akışını bozar ve bunun sonucunda meydana gelen Artrit sorunu Raynaud fenomeninin gelişimini etkiler.
Çok fazla sigara tüketmek, oksijenin dokulara ulaşmasını zorlaştırarak el parmaklarında dış etkenlere karşı hassasiyet artar. Bu durum da Raynaud fenomeninin gelişimini etkiler.
El parmaklarında kan dolaşımı bozukluğuna sebep olup Raynaud sendromu gelişimini etkiler bir diğer faktör, bireyin çalıştığı iş sektörüdür. Titreşimli alet kullanımına işi gereği sık maruz kalan bireylerde ( inşaat işi ile uğraşan kişiler vb.) Raynaud fenomenine sık rastlanılabilir.
Bir diğer faktör ise, yoğun olarak duygusal stres yaşayan bireylerde Raynaud fenomeninin yatkınlığıdır. Kan damarları, bireyin yaşadığı duygusal stresin yoğunluğuna bağlı olarak kasılır.
Bireyin kullandığı bazı ilaçların örneğin amfetamin gibi ilaçlar yan etki ederek kan damarlarının büzülmesine ve Raynaud fenomeninin gelişmesine yol açar.
Raynaud Fenomeni Semptomları Nelerdir?
Raynaud semptomlarından biri, bireyin el parmağı, ayak parmağı, burun ya da kulağı geçirdiği atakla birlikte vücudunda etkilenen bu bölgelerin morarması ya da soluklaşması şeklinde görülebilir.
Bir diğer semptom, bireyin vücudunda etkilenen bölgede yaşadığı uyuşukluk, karıncalanma ya da dokunma hissiyatında meydana gelen azalmadır.
Bu fenomeni yaşayan birey, şiddetli ağrılar yaşamaz. Ancak, sekonder Raynaud tipinde birey, sahip olduğu semptomlara ağrıların da eşliği olabilir. Bundan dolayı meydana gelen doku hasarından ötürü de ağrılar şiddeti artabilir.
Tüm bu semptomlar soğuk havanın etkisiyle artış gösterirken, sıcak bir ortama geçerek ve dokuların ısıtılması sağlanarak semptomların şiddeti azaltılabilir.
Raynaud Fenomeni Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavide amaç, bireyin bu sendromun altında yatan patolojiyi tespit etmektir. Tedavi sürecinde uzman doktor, Raynaud fenomeni yaşayan bireyden hastalığı hakkında bilgi alır, detaylı şekilde muayene eder ve ihtiyaç dahilinde tetkikler ister. Raynaud fenomeninin primer ya da sekonder tipi olduğunu öğrenmek için kapilleroskopi tetkikleri yapılır.
Raynaud fenomeni tedavi yöntemlerinin biri, bireyin yaşadığı atakların gelişmesini yavaşlatarak önlemeyi amaçlar. Bu sebeple birey, yaşadığı hayat tarzında bazı değişiklikler yapmalıdır.
Dış ortam koşulları, bu fenomenin gelişimini etkilediğinden dolayı, bireyin soğuk havadan uzak kalması, kalamaması dahilinde soğuk hava ortamından korunması gerekir.
Sigara kullanımı ve çay, kahve gibi kafein içerikli içeceklerden uzak durulmalı ve azaltılmalıdır.
Dokulara kan akışının olmaksını sağlamak ve bireyin vücudunu sıcak tutmak için destek olarak egzersiz yapmasının büyük yararı vardır.
Yapılacak bu desteklerin yanında uzman doktor kontrolünde ilaç tedavisi de bulunur. İlaç tedavisi bireyin yaşadığı atakların gelişmesini önlemeye yardımcı olur.
Atak meydana geldiğinde sonlandırılması için ortam koşulundan etkilenen vücut bölgesi ısıtılmalıdır. Atak geçişini kolaylaştırmak için birey sıcak ortama geçmeli, vücudun etkilenen bölgesine ılık su uygulaması ya da bir kıyafet giydirilmesi gibi yöntemler uygulanabilir.
İlginizi çekebilir: Sağlık Psikolojisi Nedir?
YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin
