Safra Kesesinde Taş Olanlar Ne Yememeli, Ne Yemeli? Safra Kesesi Taşı Diyeti Nasıl Yapılır?
Safra kesesinde taş olan kişilerin yediklerine dikkat etmesi gerekir. Safra kesesinde taş olanlar ne yememeli, ne yemeli? Safra kesesi taşı diyeti nasıl yapılır merak ettiğiniz soruların cevabını yazımızda bulabilirsiniz.
Safra kesesi karaciğerin hemen altında karnımızın sağ üst tarafında yer almaktadır. Şekli armuda benzer. Safra kesesinin önemi yiyecekleri sindirme konusunda ortaya çıkar. Safra kesesi taşları da safra kesesinin içinde safra adı verilen sindirim sıvısından oluşan sertleşmiş tortulardır. Safra kesesinde neden taş oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Ama taş oluşumunun nedeninin safra bileşimindeki kimyasal dengesizlik olduğu düşünülmektedir. Safra kesesinde taş olan kişiler beslenmesine çok dikkat etmeli, yağlı, kızarmış yiyeceklerden, gazlı içeceklerden, konserve gıdalardan uzak durmalıdır. Safra kesesi taşı olanlar ne yemeli, ne yemeli listeledik. Yazımızı okumaya devam ediniz.
Safra Kesesi Nedir, Safra Kesesi Nerede Bulunur?
Safra kesesi vücudumuzda karnımızın sağ üst bölgesinde karaciğerin biraz altındadır. Şekli bir armudu hatırlatır. Safra kesesinin görevi bağırsaklara sarı-yeşil renkte safra salgılamak ve vücudun sindirim işlevlerine katkıda bulunmaktır.
Safra Kesesi Taşı Nedir?
Safra kesesinde taş oluşmasına kolelitiazis ismi verilir. Bu sorun genellikle gelişmiş ülkelerde ortaya çıksa da dünyanın her kesiminde tespit edilebilen bir problemdir. Safra kesesi taşının görülme ihtimali yaş arttıkça artmaktadır.
Safra kesesi taşları, sindirime yardımcı safranın içeriğinde çok yüksek düzeyde kolesterol bulunması sonucu katılaşarak çökelti oluşturması ile meydana gelir. Taşların boyu ve sayısı da herkeste farklıdır.
Safra Kesesi Taşı Nedenleri Nelerdir?
Safra kesesi taşı nedenleri arasında 3 çeşit oluşum yolu ön plana çıkar:
Safrada Aşırı Kolesterol Varlığı
Normal şartlarda safra kesesinde yer alan safranın kimyasal içeriği karaciğerden atılan kolesterolün çözünmesi için yeterlidir. Bazı durumlarda karaciğer safranın içinde çözülebilecek miktardan fazla kolesterol atılırsa bu aşırı kolesterol kristalleşerek zamanla taş oluşumuna neden olabilir.
Safrada Aşırı Bilirubin Varlığı
Kırmızı kan hücrelerinin görevi solunum gazlarının taşınmasıdır. Bu görevi içinde bulunan hemoglobin molekülü ile gerçekleştirir. Ömrünü tamamlayan ve yeni hücrelerin üretilmesi amacıyla parçalanan hücrelerde hemoglobin çeşitli biyokimyasal süreçlerden geçer ve bilirubin maddesi oluşur.
Eğer hastada karaciğer sirozu, safra kanalı enfeksiyonları ve bir takım kan hastalıkları varsa bu durumda vücutta çok fazla miktarda bilirubin ortaya çıkar. Böylece bu aşırı bilirubin safra kesesinde birikerek taş oluşumuna neden olabilir.
İlginizi Çekebilir: Kan Grubu Dİyeti Nasıl Yapılır?
Safra Kesesinin Tam Olarak Boşalamaması
Safra kesesinin çalışması olumsuz olarak etkileyen bazı durumlarda kesenin içerisindeki sıvı oldukça yoğun bir hal alarak taş oluşumuna neden olabilir.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri Nelerdir?
Safta kesesi taşı oluşmaya başladıktan sonra genellikle belirti vermez. Sonra taşların sayısı ve büyüklüğü artar. Genellikle belirti vermemeye devam eder. Büyük bir kısmı sessiz olarak seyreden safra kesesi taşları, acil haller dışında bazı tetkikler yapılırken ya da kimi ameliyatlarda tesadüfen fark edilirler.
Safra kesesinde yer alan taşlar eğer hareket ederse, safra kesesinin çıkışını tıkar. Böylece olağan boşalmasını engelledi zaman çeşitli belirtileri oluşturmaya başlar. Safra taşı hastalığı sırasında eğer taş safra kanalına düşerse bu durumunda çok daha sorunlu bir sürece girilir. Taşın safra kanalına düşmesi tıkanma sarılığı olarak adlandırılır. Bu süreçte hastada karın ağrısı, sarılık, idrar renginin kırmızı veya kahverengi olması, bulantı, kusma ve bazen de ateş gibi belirtiler görülebilir.
Safra kanalı tıkandıktan birkaç saat sonra bu bölgede iltihap oluşabilir. Bu duruma kolesistit denmektedir. İltihap ile birlikte aynı anda enfeksiyon da görülürse hayatı tehdit edecek çok ciddi problemlere neden olabileceği için dikkatli olunmalıdır. Bu hastalığa ise kolanjit adı verilir. Kolanjit dışında safra kanalına düşen herhangi bir taş da pankreasın iltihaplanmasına neden olabilir. Pankreas iltihaplanması da pankreatite olarak bilinmektedir. Ciddi bir hastalıktır hayati bir duruma neden olabilir.
Taşın safra kanalını tıkaması ile ortaya çıkan safra kesesi hastalığının belirtileri şu şekilde özetlenebilir:
- Ani ve hızlı ağırlaşan karnın sağ üst bölgesinde ağrı hissi
- Sırt ağrısı
- Sağ omuzda ağrı
- Bulantı, kusma
- İdrar renginde koyulaşma
- Açık renkli dışkı
- Aşırı gaz ve diğer sindirim problemleri
- İshal
Safra Kesesi Taşları Başka Hastalıklara Neden Olabilir mi?
Safra kesesinde oluşan taşlar nedeniyle safra kesesinin iltihaplanması, safra kanalına taşın düşmesiyle gelişen tıkanma sarılığı, tüm safra kanallarının ve pankreasın iltihaplanması gibi ciddi hastalıklara neden olabilir.
Safra kesesinde taş olan hastaların bu tür sıkıntıları olursa yaşadıkları şikayetler genellikle karın sağ üst kısmında ağrı, bu ağrının sağa doğru yayılması ve sırtta sağ tarafta da hissedilmesi, bulantı ve bazen kusma ataklarıdır. Eğer iltihaplanma varsa ateş de görülür. Ve ağrılı olan bu şikayetler çoğunlukla yağlı ağır bir yemek yedikten sonra başlar. 1 ile 5 saat arasında sürer.
Safra kesesi taşları az görülse de burada bulunan büyük bir taşın safra kesesinin duvarını uzun bir süre içinde delerek, bağırsağa geçebilir ve ince bağırsağın dar bir yerinde mekanik tıkanmaya neden olabilir. Eğer safra taşları kendi haline bırakıldığında hızla büyüyor ve sayıları artıyorsa bu durumda safra kesesinin içini tahriş eder. Bunun sonucunda kronik bir iltihap şeklindeki tablo ilerleyerek kansere dönüşme riski de artar. Bu nedenle özellikle 2–3 cm’den boyutları daha büyük taşlar bu risk yüksek olarak kabul edilir.
Safra Kesesi Taşı Risk Faktörleri Nelerdir?
Safra kesesi taşlarına kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanılır. Taşların oluşumunda risk faktörü olarak kabul edilen birçok farklı durum mevcuttur:
- Cinsiyet
- 40 yaş ve üzerinde olmak
- Aşırı kiloluluk ya da obezite
- Sedanter (hareketsiz) yaşam
- Gebelik
- Yağ içeriği zengin ürünler ile beslenme
- Yüksek kolesterollü gıdaları tüketme
- Liften fakir diyet
- Safra kesesi taşına dair aile öyküsünün bulunması
- Şeker hastalığı
- Orak hücreli anemi ve lösemi gibi kan hastalıkları
- Hızlı kilo verme
- Östrojen içeren oral kontraseptif (doğum kontrol ilaçları) kullanmak ya da hormon tedavisi görüyor olmak
- Karaciğer hastalıkları
Hamilelik döneminde vücutta ve hormonlarda değişiklik olur. Bu nedenle hamilelikte vücut safra kesesi taşı oluşumuna daha yatkındır. Bunun nedeni de hamilelik süreci boyunca progesteron hormonunun çok salgılanmasıdır. Progesteron hormonu safra kesesinin kasılmalarını yavaşlatır ve akış hızının kesilmesine sebep olur. Ayrıca safra kesesi taşının oluşmasına neden olan diğer sebepler uzamış açlıklar, bariatrik cerrahi operasyonlar ve crohn hastalığıdır.
Safra kesesi taşları çoğunlukla safra akışının ve kesenin boşalmasının yavaşladığı durumlarda oluşma eğilimindedir. Taş oluşumdaki en sık neden kolesterol içeriği yüksek safrada kolesterolün yoğunlaşmasıdır.
En çok oluşan diğer taşlar ise pigmente taşlardır. Kolesterol taşları genellikle sarı renklidir ve çözünmemiş kolesterolden meydana gelir. Pigment taşları ise koyu kahverengi ya da siyah renktedir. Pigment taşları safra içeriğindeki aşırı bilirubinden kaynaklanır.
Safra kesesinde birçok maddenin bir araya gelmesi ile mix tipte taşlarda oluşabilir. Mix tipte taşlar tespit sıklığında 3. sırada yer almaktadır. Bu taşların yapısında kalsiyum karbonat, kalsiyum fosfat, kolesterol ve safra bulunabilir.
Safra kesesinde meydana gelen taşlardan 4. Tip taşlar da kalsiyum taşlarıdır. Bu taşlar kan dolaşımında yüksek kalsiyum bulunan kişilerde oluşur. Ve bu kişilerde genellikle hem safra kesesi taşı hem de böbrek taşı bir arada görülebilir.
Safra Kesesinde Taş Olanlar Ne Yememeli?
- Hamur işleri ve kızartmalar
- Asitli içecekler
- Yağlı gıdalar
- Beyaz ekmek, beyaz pirinç
- Kırmızı et
- Alkol
- Tam yağlı süt, tam yağlı yoğurt, krem peynir, süzme peynir
- Sporcu içecekleri
- İşlenmiş gıdalar
- Makarna
- Soslar
- Şekerli besinler
- Fındık, siyah çay, yeşil yapraklı sebzeler, soya ve çikolata gibi oksalat içeren gıdalar
- Kremalı ve yağlı sos türleri
- Baharatlı yiyecekler
- İşlenmiş et ve hazır besinler
- Pasta, puding, kek, bisküvi, meyveli jöle, reçel, mayonez, dondurma,bitter çikolata, Hindistan cevizli çikolatalar
- Kırmızı toz biber
- Kafeinli içecekler
- Karides, istakoz, yengeç
- Yumurta sarısı
- Sosis, kuzu, hindi, jambon, kaz, tavşan eti
- Hamsi, Sardalya, Uskumru, Morina, Ringa balıkları
- Ciğer, böbrek, göğüs eti
- Doymamış yağlar
- Krema
- Tereyağı, Hindistan cevizi yağı
- Kaju fıstığı, yer fıstığı
- Sigara
- Çok tuzlu ve şekerli yiyecekler
- Kahve ve çay çok fazla tüketilmemeli.
- Konserve, kurutulmuş ve paketlenmiş meyveler
- Öğünler arası uzun süre aç kalmayın.
Safra taşı olan kişiler kilo vermek için şok diyetlerden faydalanmamalıdır. Düşük kalorili diyetler ani kilo kaybına neden olursa, bunun sonucunda semptomları kötüleşebilir ve daha fazla safra taşı oluşumunu tetikleyebilir.
Safra Kesesinde Taş Olanlar Neler Yiyebilir?
Safra taşlarının olumsuz yanı safra kesesinde safra akışını engelleyebilmesi ve ciddi semptomlara neden olabilmesidir. Safra kesesi taşının yarattığı sıkıntıları en aza indirgemek için yüksek lifli gıdalar, meyveler, sebzeler, yağsız proteinler ve az yağlı süt ürünleri tüketmek safra taşlarının geri tekrar oluşma riskini azaltabilir.
Safra taşlarının tedavisi pek yapılmamakta genelde ameliyat ile taş alınmaktadır. Ancak daha hafif vakalarda diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilebilir. Bu değişiklikler safra taşlarının tekrar oluşma olasılığını da azaltabilir.
Yapılan araştırmalara göre sağlıklı bir diyet uygulayan kişilerde safra taşı veya safra kesesi hastalığı riski daha azdır. Bu nedenle hangi yiyecekleri yiyebileceğinizi, hangi yiyeceklerden uzak durmanız gerektiğini bilmeniz semptomların önüne geçmeye yardımcı olacaktır. Safra kesesinde taş olanların kahvaltı dahil her öğünde tüketebilecekleri besinler şöyledir:
- Tam buğday ekmeği, yulaf lapası, kinoa, kahverengi pirinç gibi tahıllar
- Sebze ve meyve tüketimini artırın.
- Bol su için.
- Az yağlı süt ürünleri tüketilebilir.
- Yumurta akı, haşlanmış yumurta
- Ev yapımı çorbalar
- Elma sirkesi
- Limon
- Balık yağı, zeytinyağı
- Yağsız et, derisi çıkarılmış tavuk, ton balığı, somon gibi et ürünleri
- Kuru yemişler size iyi gelecektir.
- Lif alımını artırmak için beslenmenize kepekli tahıllar, mercimek ve bakliyat gibi besinleri ekleyin.
- Meyve suyu değil, meyveleri bütün olarak tüketin
Safra Kesesi Taşını Yok Eden Bitkisel Tedavi Yöntemleri
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’ndan İğde Kürü
İğde ile safra kesesi taşlarını yok edebileceğinizi biliyor muydunuz? Bu kürü uygulamak için ihtiyacınız olan 5-6 adet iğdedir. Kürü hazırlamak için 5-6 adet iğdeyi kabuklarını biraz ayırarak kabuklarıyla beraber 1 su bardağı suda 5 dakika kaynatmaktır. Hazırladığınız bu kürü sabahları aç karnını içiniz.
Kırkkilit Otu Kürü
Safra kesesi taşından kurtulmak için kırkkilit otu deneyebilirsiniz. Yapmanız gereken bir tutam kırkkilit otunu 1 su bardağı suda 5 dakika kaynatmaktır. Elde ettiğiniz bu kürü akşamları aç karnına içebilirsiniz. Fakat burada dikkat etmeniz gereken bu kür en az 15 gün veya 30 gün uygulanması gerekiyor.
Video içeriklerimiz için Begonya Kadın youtube kanalımızı açtık. Sizde video içeriklerimizden haberdar olmak için kanalımıza abone olabilir, bize destek olabilirsiniz.
