Sedanter Yaşam Nedir, Zararları Nelerdir?
Monoton yaşamın içinde hareketsiz sedanter bir yaşam sürüldüğü sık sık görülür. Peki sedanter yaşam nedir, zararları nelerdir birlikte ele alalım. Sedanter yaşam, düşük fiziksel aktivite düzeyine sahip bir yaşam tarzını ifade eder. Bu yaşam tarzı, genellikle fiziksel olarak hareketli olmak yerine daha çok oturarak veya yatarak geçirilen bir yaşam biçimini kapsar. Örneğin, ofis işlerinde çalışan bir kişi, bir bilgisayar başında uzun süre oturarak çalışırken sedanter bir yaşam sürdürüyor olabilir.
Sedanter yaşam tarzı, günümüz modern toplumlarında oldukça yaygındır ve birçok insanın sağlığına olumsuz etkileri vardır. Bu yaşam tarzı, obezite, kalp hastalığı, diyabet, yüksek tansiyon ve bazı kanser türleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, düzenli egzersiz yapmak, aktif bir yaşam sürdürmek ve sağlıklı bir diyet uygulamak, sedanter yaşamın sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Büyük bir kesim bilerek ya da bilmeyerek sedanter bir yaşam sürmektedir. Özellikle teknolojik gelişmeler bu yaşam şeklini tetiklemektedir. Bu yaşam şekli sağlık için tehlikelidir. Fiziksel aktivitelerin, egzersizlerin ön planda olduğu bir hayatımız olması en sağlıklısıdır. Bunlardan uzak yaşayan insanlar hayatlarında değişikliğe yer vermeme eğilimindedir. Yani bu durumdan kurtulmak için pek de çaba sarf etmezler. Hareketsiz yaşam kolay ve güzel gelebilir ancak çok sağlıksızdır.
Sedanter hayat tarzını yaşayanların çoğunluğu; gençler ve masa başı çalışanlardır. Aynı zamanda okullarda teneffüslerde arkadaşlarıyla oynamak yerine tablet ve telefon ile vakit geçiren çocuklarda vardır. Bunun yanında bütün gün bilgisayar başında çalışan birinin akşam eve gelince de yürüyüş yapıp kendine vakit ayırması yerine bilgisayarla geçirmesi son derece sağlıksızdır.
Sedanter misiniz?
Sedanter yaşam; yani hareketsiz yaşam daha çok gelişmekte olan veya gelişmiş ülkelerde görülmektedir. Bunun ilk nedeni de teknolojidir. Çünkü insanlar teknolojinin hayatı kolaylaştırması ve sosyal medya gibi uzun zaman geçirmeye neden olan uygulamalar yüzünden telefonda ve bilgisayarda uzun zaman geçiriyor. Mesela dışarıya çıkıp alışveriş yapmak yerine internet siparişini tercih ediyor yürüyüşü ve hareketi en aza indiriyor. Özellikle son zamanlarda elimizden düşmeyen tablet ve telefonlar insanları bu yaşam şekline teşvik ediyor. Bu nedenle iş dışındaki diğer zamanlarda da genel olarak ekran başında oturarak vakit geçiriliyor. Yani sedanter yaşam şekliyle teknoloji arasında doğrudan bir bağlantı vardır.
Günümüzün büyük bir kısmını işyerlerinde geçiririz. Buralarda makine veya bilgisayar başında uzun zaman geçirmek sedanter yaşamın örneklerinden birisidir. Artık çoğu işin bilgisayar ve makineler ile yapılması sedanter olan kişilerin sayısını arttırıyor. Çalışma hayatınız dışında kalan boş zamanlarda egzersiz ve yürüyüş yapmak yerine televizyon izliyor, bilgisayar oyunu oynuyor veya hiçbir şey yapmadan vakit geçiriyorsanız, kitap okuyorsanız yani hareketsizseniz potansiyel bir sedantersiniz.
Sedanter Yaşamın Sağlığa Etkileri ve Zararları
Sedanter yaşam, sağlığımıza çeşitli şekillerde zarar verebilir. Oturarak veya yatarak geçirilen uzun saatler, fiziksel aktivite düzeyinin düşük olmasına ve vücudun yeterli miktarda hareket etmemesine neden olabilir. Bu da, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Aşağıda, sedanter yaşamın sağlığa olumsuz etkileri hakkında daha detaylı bilgi verilmiştir.
Sedanter Yaşamın 7 Farklı Zararı
1- Obezite
Düşük fiziksel aktivite düzeyi, fazla kilo alımına ve obeziteye neden olabilir.
2- Kardiyovasküler hastalıklar
Sedanter yaşam tarzı, yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol ve kalp hastalığı riskini artırabilir.
3- Diyabet
Sedanter yaşam tarzı, insülin direncini artırabilir ve tip 2 diyabet riskini artırabilir.
4- Dolaşım sistemi problemleri
Düzenli olarak hareket etmemek, bacaklarda şişlik, varis, bacaklarda ağrı ve hatta tromboz riskini artırabilir.
5- Kanser
Sedanter yaşam tarzı, bazı kanser türleri, özellikle kolon, meme ve prostat kanseri riskini artırabilir.
6- Duygusal ve zihinsel sağlık
Sedanter yaşam, depresyon, anksiyete ve stres düzeyini artırabilir.
7- Kas kaybı ve kemik yoğunluğunda azalma
Sedanter yaşam, kas kaybına ve kemik yoğunluğunda azalmaya neden olabilir.
Bu nedenle, fiziksel aktivitenin artırılması ve düzenli egzersiz yapılması, sedanter yaşamın sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini önlemeye yardımcı olabilir.
Sedanter yaşamın sebep olduğu veya tetiklediği bazı hastalıklar şunlardır;
- Genç ve yetişkinlerde ölüm riski
- Rektum kanseri
- Bel fıtığı
- Sırt ağrıları
- Varis
- Hemoroit
- Osteoporoz
- Obezite
- Halsizlik
- Umutsuzluk
- Depresyon
- Kaygı- korku – endişe
- Uyku bozuklukları
- Kalp ve damar hastalıkları
- Tansiyon sorunları
- Lipid metabolizma bozuklukları ve kolesterol
- Kolon kanseri
- Meme kanseri
- Rektum kanseri
- Sindirim sistemi sorunları
- Akciğer kanseri
- Diyabet
- Kemik erimesi
- Kireçlenme
- Ruhsal ve psikolojik sorunlar…
Sedanter Yaşam Nasıl Terk Edilir?
Sedanter yaşamdan kurtulmak ve daha aktif bir yaşam sürdürmek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:
Düzenli egzersiz yapın
Günlük olarak egzersiz yapmak, fiziksel aktivite düzeyinizi artırmak ve sedanter yaşam tarzından kurtulmak için önemlidir. Egzersiz yapmaya başlamak için herhangi bir spora başlayabilirsiniz veya yürüyüş, koşu veya bisiklet sürmek gibi basit aktivitelerle başlayabilirsiniz. Düzenli olarak egzersiz yapmak, vücudunuzun daha sağlıklı ve fit olmasına yardımcı olacaktır.
Aktif olun
Günlük hayatınızda daha fazla aktiviteye yer vermek, sedanter yaşamdan kurtulmanıza yardımcı olabilir. Örneğin, yürümek yerine arabayı kullanmak yerine yürüyerek gitmek, asansör yerine merdivenleri kullanmak, arkadaşlarınızla yürüyüşe çıkmak veya bahçe işleri yapmak gibi aktivitelerle daha fazla hareket edebilirsiniz.
Oturma süresini azaltın
Uzun süre oturmaktan kaçının ve her saat başında kalkıp hareket edin. Ofiste çalışıyorsanız, örneğin masa başında otururken, her saat başında 5-10 dakika arası hareket edin.
Kendinize hedefler koyun
Kendinize egzersiz veya aktivite hedefleri koymak, sizi daha motive edecektir. Günlük olarak belirli bir adımda yürüme hedefi, haftalık olarak belirli bir sürede egzersiz yapma hedefi gibi hedefler belirleyebilirsiniz.
Düzenli olarak esneme yapın
Esneme egzersizleri, sedanter yaşamın yol açtığı sırt, boyun ve bel ağrısını azaltmak için yararlıdır. Düzenli olarak esneme egzersizleri yapmak, vücudunuzu daha esnek ve hareketli hale getirecektir.
Sağlıklı bir diyet uygulayın
Sağlıklı bir diyet, sedanter yaşamın neden olduğu sağlık sorunlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Dengeli bir diyet, enerjinizi artırabilir ve sağlıklı bir vücut ağırlığını korumanıza yardımcı olabilir.
Sedanter yaşamdan kurtulmak, başlangıçta zor olabilir, ancak yukarıdaki önerileri uygulayarak adım adım aktif bir yaşam tarzına geçiş yapabilirsiniz.
- İlginizi Çekebilir: Karaciğer Yağlanması Nedir?
Sedanter Yaşam Hakkında Bunları Biliyor musunuz?
- Sedanter sınıfında olan kişiler günde 1 saat egzersiz yapmayan ve günde yaklaşık 10 bin adım atmayan kişilerdir.
- Sedanter yaşam şeklinden kurtulup daha aktif olmak ve sağlıklı olmak istiyorsanız, günde 2 ila 3 kilometre yürümek ve 10 ila 20 dakika ip atlamak oldukça etkilidir.
- Fazla kilolu erkeklerin yani obez sınıfında olan erkeklerin hareketli yaşama geçip zayıfladıktan sonra cinsel fonksiyonlarında olumlu gelişmeler yaşandığı tespit edilmiştir.
- Az gelişmiş ülkelerde sedanter sayısı daha az iken, gelişmiş ve sanayisi daha fazla ülkelerde sedanter kişi sayısı daha fazladır.
- Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünya üzerindeki insanların yüzde 60ı düzenli olarak egzersiz yapmıyor ve aktiviteden uzak yaşıyor.
- ABD’de yapılan bir anket sonucuna göre yetişkin insanların yaklaşık yüzde 40’ının fiziksel aktiviteden uzak olduğu sonucuna varılmıştır.
- Sedanter yaşam şekli, dünyanın büyük bir kısmında ölüm nedenleri arasında 4. sıradadır.
- Dünya genelindeki kalp hastalıklarının yüzde 5-10’una sedanter yaşam tarzı sebep olmaktadır.
- Gün içinde 5-6 saatten fazla oturan kişiler hareketli kişilere oranla yüzde 90 daha fazla depresyona yakalanmaktadır.
- Çoğu işin makine ve bilgisayar ile yapılmasından dolayı fiziksel aktivite gerektiren işlerde çalışan insanların oranı yüzde 20’ye kadar düşmüştür.
Çoğu insanın fark etmeden uzun sürelerdir yaşadığı yaşam şekli sedanter yaşamdır. Bu durumdan kurtulmak için ilk olarak içinde bulunduğumuz durumun farkında olmalıyız. İşe giderken ve işten eve dönerken normal ineceğiniz duraktan bir durak önce inip biraz yürüyerek başlayabilirsiniz. Ayrıca boş zamanlarınızda egzersiz ve yürüyüş yaparak hareketli ve daha sağlıklı bir yaşama sahip olabilirsiniz.
Bizi İnstagramda Takip Edebilirsiniz: https://www.instagram.com/begonyakadin/
