Stevia Bitkisi Nedir? Nasıl Kullanılır?
Tatlandırıcı olarak bilinen stevia bitkisi nedir, nasıl kullanılır birlikte ele alacağız. Stevia bitkisi çay ve kahvede ayrıca tatlılarda tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.
Bu bitki tatlandırıcı olarak kullanılan doğal bir bitkidir. Stevia bitkisi Güney Amerika kökenlidir ve tatlandırma özelliği ile çok eski zamanlardan beri kullanılmaktadır.
Stevia bitkisinin yaprakları tatlandırıcı olarak kullanılır. Stevia yapraklarının tatlı bir tadı vardır. Bunun nedeni doğal bir bileşik olan steviol glikozitleri içermesidir. Bu bileşikler, şekerin yaklaşık 200-300 katı kadar tatlandırıcı etkiye sahiptirler.
Stevia, tatlandırma için kullanıldığında genellikle toz formunda bulunur. Toz şekli ile çay, kahve, smoothie ve tatlıların yanı sıra diğer yiyecek ve içeceklerde de kullanılabilir.
Stevia (şeker otu) bitkisi bazı sağlık yararlarına sahip olduğu düşünülen doğal bir tatlandırıcıdır. Örneğin, kalorisi olmadığı için diyabet hastaları için uygun bir tatlandırıcıdır. Stevia ayrıca kan şekerini düşürmeye ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Stevia Bitkisi Nerede Yetişir?
Güney Afrika kökenli bir bitki olmasına rağmen, günümüzde Paraguay, Brezilya, Kolombiya, Meksika, Peru, Japonya ve Güney Kore gibi birçok ülkede yetiştirilmektedir. Bu bitki, Chrysanthemum familyasına ait küçük bir çalı türüdür ve yaprakları tatlandırıcı olarak kullanılır.
Stevia bitkisi gerçekten Güney Amerika’da yetişen bir bitki türüdür ve 1887 yılında Paraguay’da bulunan bir botanikçi olan Antonia Bertoni tarafından keşfedilmiştir. Türkiye’de stevia bitkisi son yıllarda popüler hale gelmiştir ve ülkemizde yetiştirilmektedir. Ancak, yüksek kalitede stevia bitkisi üretmek için özel koşullar gereklidir ve doğru şekilde işlenmezse tatlandırıcının kalitesi olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle, stevia bitkisi yetiştiriciliği, özellikle Türkiye’de, uzmanlık gerektiren bir alandır.
Şeker otu ve şeker bitkisi olarak da bilinen bu bitki, doğal bir alternatif olarak şeker yerine kullanılabilmektedir. Doğal tatlandırıcı olan stevia (şeker otu) bitkisi şeker hastalığı sorununu çözebilecek bir bitki olarak görülmektedir.
Stevia bitkisi, hiçbir şeker içermemesine rağmen tatlı bir bitkidir ve kalorisi sıfırdır. Avrupa ve Amerika’da uzun yıllardır doğal bir tatlandırıcı olarak kullanılan bu bitkinin adı, ülkemizde yeni yeni duyulmaya başlamıştır. Stevia, sağlıklı bir diyet için doğal bir tatlandırıcı seçeneği olarak değerlendirilebilir ve dünya genelinde giderek popüler hale gelmektedir.
Stevia Bitkisi Ne İçin Kullanılır?
Paraguay ve Brezilya’da şeker hastalarına 40 yılı aşkın bir süredir kullanılan doğal bir tatlandırıcıdır. Stevia bitkisinin tüketilmesi durumunda, hazım aşamasında vücutta insülin salgılanması gerekmez. Bu nedenle, şeker hastaları için çok önemli bir alternatif olarak kabul edilir. Stevia bitkisinin tüketimi, vücutta insülin seviyelerinin artmasına neden olmaz, ancak tat alma reseptörlerini uyararak beyne şekerli yiyeceklerin tüketildiği sinyalini iletebilir.
Bu özellikleri sayesinde, stevia bitkisi birçok insan için mucizevi bir bitki olarak kabul edilir. Bununla birlikte, suni tatlandırıcılar veya kristalize edilmiş şekerlerin tüketimi durumunda vücutta insülin salgılanması gerekir. Bu nedenle, stevia bitkisi doğal bir tatlandırıcı olarak tercih edilir. Stevia bitkisi aynı zamanda düşük kalorili ve diyet yapanlar için de uygun bir seçenektir.
Yani bu bitki doğal bir tatlandırıcı olarak kabul edilir ve birçok insan için mucizevi bir bitki olarak görülür. Tüketilmesi durumunda vücutta insülin salgılanması gerekmez ve şeker hastaları için önemli bir alternatif olarak kabul edilir. Ayrıca düşük kalorili ve diyet yapanlar için de uygun bir seçenektir.
Stevia Bitkisi Nasıl Elde Edilir?
Şeker otu bitkisi tropikal ve subtropikal bölgelerde yetişen bir bitkidir ve genellikle Güney Amerika, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Arjantin, Japonya ve Çin gibi ülkelerde yetiştirilir. Stevia bitkisi yaprakları, özellikle steviosid ve rebaudiosid A gibi doğal tatlandırıcılar içeren glikozitler içerir. Bu glikozit maddesi, steviol glikozitleri olarak bilinir ve doğal bir tatlandırıcı olarak kullanılır. Geleneksel olarak Paraguay ve Brezilya’da kullanılırken, günümüzde dünya genelinde doğal bir tatlandırıcı olarak popüler hale gelmiştir.
Stevia Bitkisinin Faydaları Nelerdir?
- Bu bitkiden öz su elde edilir. Bu suyun kan şekerini düzenleme özelliği vardır.
- Stevia (şeker otu) bitkisi, tatlandırma amacıyla kullanılan doğal bir tatlandırıcıdır. Bitkinin yapraklarındaki steviosid adı verilen bileşik, normal şekerin yaklaşık 300 katı kadar tatlıdır. Bu nedenle, sadece bir tutam stevia bitkisi ile bir litre çay veya kahve tatlandırılabilir.
- Bitkinin dişlerdeki plak oluşumunu azaltma ve çürüğü önleme özelliği vardır.
- Kalsiyumun vücut tarafından daha fazla emilmesini sağlar.
- Bitki hipertansiyonun önüne geçer.
- Bu bitkin içinde bulunan vitamin ve mineraller çok faydalıdır. Sağlığa faydalıdır.
- Kilo aldırmaz, kalorisi çok düşüktür. Bu nedenle obeziteyle mücadele konusunda çok etkilidir, zayıflamaya yardımcı olur.
- Bu bitkinin çok güzel bir yanı da nikotin isteğini azaltmasıdır. Bu nedenle sigarayı bırakmak isteyenler tüketebilir.
- Stevia bitkisinin bir güzel yanı da tatlandırıcı olmasına rağmen hiç şeker içermemesidir. Stevia bitkisinde bulunan steviosid bileşiği dildeki tat alma hücrelerine temas ettiğinde tatlı bir his yaratır. Bu nedenle şeker hastaları güvenle kullanılabilir.
- Cilde faydalı bir bitkidir. Bu nedenle cildi besler, sıkılaştırır ve kırışıklıkları giderir. Cilt maskesi olarak da kullanılabilir.
- Stevia bitkisinin cilde faydası olduğu için sivilceleri azaltır ve yeni sivilce oluşumunu en aza indirir.
- Bağırsak sağlığını korumaya yardımcı olur.
- Mide florasını koruyarak vücudun asit ve alkali dengesini korumaya yardımcı olur.
- Bu bitki kabızlık, depresyon ve asabiyete karşı olumlu etkileri vardır.
Stevia Bitkisi Nasıl Kullanılır? Stevia Bitkisi Nasıl Tüketilir?
Şeker ve tansiyon hastaları tarafından tercih edilen doğal bir tatlandırıcı olmasına rağmen, herkesin sağlıklı bir beslenme alışkanlığı için kullanabileceği oldukça faydalı bir bitkidir. Stevia bitkisinin ısıya karşı dayanıklı olduğu ve ağızda acı veya buruk bir tat bırakmadığı bilinmektedir. Bu özellikleri nedeniyle, çayınızı ve kahvenizi tatlandırmak için stevia (şeker otu) bitkisi kullanabilirsiniz. Ayrıca, normal şeker kullanmak istemediğiniz tatlılarınızı, pasta, komposto, reçel, baklava, dondurma, muhallebi, kek ve kurabiyelerinizi de stevia bitkisi ile tatlandırabilirsiniz.
Bu bitki çiğ olarak tüketilebileceği gibi yaprakları kurutularak da tüketilebilir. Kurutulmuş yaprakları ezerek toz haline getirebilir ve içeceklerinizde ya da tatlılarınıza ilave edebilirsiniz. Ayrıca, çiğ olarak tüketmek isterseniz, yaprakları ıhlamur gibi demleyerek tüketebilirsiniz. Bu bitki, sağlıklı bir yaşam tarzı için ideal bir seçenektir ve düşük kalorili ve düşük karbonhidrat içeriği nedeniyle sağlıklı bir diyeti destekler.
Bu bitki, ısıya karşı oldukça dayanıklıdır ve bu özelliği onu çay ve kahve gibi sıcak içecekler için ideal bir tatlandırıcı yapar. Ayrıca, diğer tatlandırıcılar gibi ağızda acı veya buruk bir tat bırakmadığından, tatlılarınızı da rahatlıkla tatlandırmak için kullanabilirsiniz. Ancak, stevia (şeker otu) bitkisiyle tatlandırma işlemi, normal şeker kullanımı ile tatlandırmadan biraz farklı olabilir. Bu nedenle, ilk kez stevia kullanırken, miktarını deneme yanılma yöntemiyle ayarlamak en iyisidir.
- İlginizi Çekebilir: Zambak Yağının Faydaları
Stevia Bitkisinin Zararları Nelerdir?
Stevia bitkisinin sağlık üzerindeki yapılan araştırmalar yeterli değildir. Bazı kaynaklar stevia bitkisi tüketiminde herhangi bir yan etki görülmediğini belirtirken, diğer kaynaklar ise bazı olası yan etkilerden bahseder. Stevia bitkisinin olası yan etkileri arasında sindirim sistemi problemleri, düşük tansiyon, kasılma, baş ağrısı, bulantı ve kısırlık gibi durumlar vardır.
Ancak, yine de herhangi bir ilaç ya da bitki tüketiminde olduğu gibi, stevia bitkisi tüketimi de kişiden kişiye göre değişebilir olumsuz sonuçlara neden olabilir. Bazı insanlarda stevia bitkisine karşı alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir. Bu bitki ile etkileşime giren başka bir ilaç kullanıyor olabilirler. Bu nedenle, stevia bitkisi tüketmeden önce bir doktora yada diyetisyene danışmak en sağlıklısıdır.
Aslında, bu bitki genellikle güvenli olarak kabul edilir ve dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak, herhangi bir diyabet ilacı veya hipoglisemi (düşük kan şekeri) ilacı kullanan kişiler, hamile veya emziren kadınlar, ciddi bir sağlık sorunu olanlar ve cerrahi işlem geçirecek olanlar gibi belirli durumlarda, stevia kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmalıdırlar. Ayrıca, stevia bitkisiyle tatlandırılan hazır gıdaların etiketlerini okumak da önemlidir, çünkü bazı ürünlerin diğer tatlandırıcılar veya katkı maddeleri içerdiği bilinmektedir.
Çocuklar, Stevia Bitkisini Tüketebilir mi?
Bu bitki üzerinde yapılan çalışmaların çoğu, yetişkinler üzerinde yapılmıştır ve çocuk sağlığı üzerindeki etkilerine dair sınırlı bilgi vardır. Bu nedenle, stevia bitkisinin çocuklar üzerindeki etkilerine yönelik bilimsel araştırmaların yapılması gerekmektedir.
Stevia Bitkisi Yetiştiriciliği
Tropikal iklimlerde yetişen bir bitkidir ve yüksek sıcaklık ve nem oranı gerektirir. Bitkinin yetiştirilmesi için uygun bir iklim ve toprak koşulları sağlamak gerekmektedir.
Stevia (şeker otu) bitkisi tohumla veya çelikle üretilebilir. Tohumlar, çimlenme sürecinde ışığa ihtiyaç duydukları için doğrudan toprağa ekilmezler. Bunun yerine, önceden hazırlanmış tohum yataklarına ekilerek, tohumların çimlenmesi beklenir. Daha sonra, çimlenen bitkiler tek tek seçilerek uygun bir aralıkla bahçeye dikilir.
Bu bitkinin yetiştirilmesi için ideal toprak, killi-kumlu, humuslu ve iyi drene olan bir topraktır. Ayrıca bitki, güneş ışığı almalı ve düzenli olarak sulanmalıdır. Bitkinin yaprakları hasat edildikten sonra kurutulur ve daha sonra kullanılmak üzere işlenir.
Bu bitki, doğal bir tatlandırıcı olarak giderek daha popüler hale gelmektedir. Bu nedenle, stevia yetiştiriciliği de dünya genelinde artmaktadır. Ancak, yetiştiricilik işlemi zahmetli olabildiği gibi, bitkinin hasat edilmesi ve işlenmesi de bir dizi adımı içerir.
Stevia bitkisinin yetiştirilmesi için uygun toprak nem oranı %70-80 arasındadır. Toprak pH değeri ise 6.5-7 arasında olmalıdır. İlk haftalarda bitkinin sık sık sulanması gerekir, ancak sulama işlemi sonraki haftalarda azaltılmalıdır. Stevia bitkisi güneşli ve sıcak iklimleri tercih ettiğinden, yaz aylarında saksısını dışarıda tutabilirsiniz. Ancak kış aylarında donmaya karşı korumalı bir ortamda tutulması gereklidir.
Bu bitki çiçek açtığında, çiçekleri budanmalıdır. Böylece bitki yapraklarını daha çok büyütebilir. Bitki yaprakları yaklaşık 3-4 ay sonra hasat edilebilir. Hasat edilen yapraklar kurutularak saklanabilir veya direkt olarak kullanılabilir.
Stevia bitkisinin yetiştirilmesi sırasında kullanılan gübreler doğal kaynaklı olmalıdır. Kimyasal gübrelerin kullanımı bitkinin kalitesini düşürebilir. Ayrıca, zararlı haşere ve hastalıkların önlenmesi için organik yöntemler kullanılmalıdır.
Stevia Bitkisi Nerede Satılır?
Şeker otu olarak biline stevia bitkisi genellikle fide ya da tohum olarak satılmaktadır. Ayrıca hazır şekilde toz ya da tablet formunda tatlandırıcılar da bulunabilir. Tohum ya da fide satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar arasında satın alınacak ürünün güvenilir bir satıcıdan alınması, bitkinin yetiştirileceği bölge ve koşulların dikkate alınması, tohumların taze ve kaliteli olması gibi hususlar bulunmaktadır. Hazır tatlandırıcılar satın alırken ise ürünün içeriğinin kontrol edilmesi ve kaliteli markalardan alışveriş yapılması önerilmektedir.