Topuk dikeni genelde sabahları kalktığınızda ya da oturduğunuz yerden kalkmanız ile başlayan ağrıların sebep olduğu bir rahatsızlıktır. Topuk dikeni olan hastalar genelde ayağının üstüne basma sorunu yaşarlar.
Topuk dikenine sebebiyet veren durumlar genelde yanlış ayakkabı kullanımı, uzun süre ayakta durmanız gerek işlerde çalışmanız, kontrolsüz kilo alımı ya da ayak tabanına aniden yük binmesi sebebi ile topuk kemiğine bağlı fasya adındaki liflerin kopması ya da yırtılması sonucu oluşan komplikasyonlardır.
Bu komplikasyonların oluştuğu bölgelerde kireçlenmeye benzer sert dokular birikir ve sıklıkla sabahları ilk adımlarınız sırasında hissedilen ve sonrasında gün içerisinde azalan ama bazen gün içinde de tekrar eden acı durumları oluşur.
Topuk dikeni tedavi sürecinde ayak egzersizleri önerilmektedir. Bu tedavi sürecince egzersizlerin süresi ve şeklini doğru yapamayacak olan ya da zorlanabilecek kişilerde ise alternatif yöntemlerden birisi olan podo-taping uygulaması alternatif yöntem olarak kullanılabilir. Bantlama yöntemi ile uygulanan bu alternatif yöntemde ayak tabanlarına yerleştirilen bantlar sayesinde mini egzersizler yapılması sağlanır.
Alternatif bu tedavi yönteminde kullanılan bantlar, ortalama 1 haftaya kadar ve suya dayanıklı, anında kişiyi rahatlatan, kasların güçlenmesini sağlamaktadır. Topuk Dikeni Nedir? Topuk Dikenine ne iyi gelir ve belirtileri nelerdir gelin birlikte inceleyelim.
Topuk Dikeni Nedenleri Nelerdir?
Topuk dikeni sebepleri içinde uzun süreli kas ve bağ dokusunda meydana gelen zedelenmeler, vücuda aşırı yük binmesi ya da zorlanma gibi durumlardır. Aşırı zorlanma, topuk kemiğinin baskılanmasına ve topuk dikeni rahatsızlığının baş göstermesine yol açar.
Topuk dikeni birden belirti vermeyebilir, yani zaman içinde gelişen bir rahatsızlıktır. Spor yaptığınız ya da yürüyüş yaptığınız için olmaz. Topuk dikeni rahatsızlığından mustarip kişilerin genelde erken aşamada hissettikleri şey basit bir topuk ağrısı olmuyor. Göz ardı edilen topuk dikeni belirtileri aksi halde daha büyük ağrılara sebebiyet verebilir. Dolayısı ile belirtilerin olduğu dönemlerde mutlaka kısa zaman içinde bir hekime danışmakta fayda vardır.
Topuk dikeni genel olarak sert yüzeylerde yürümek, desteksiz ayakkabılar giymek, koşmak, zıplama veya atlamadan kaynaklanabilir. Ayrıca topuk dikeni bazı hastalıklara bağlı olarak da gelişebilir. Bunlar;
- Artrit
- Obezite
- Ortopedik olmayan ayakkabılar
- Yürüme sorunları
- Parmak arası terlik
Topuk dikeni hastalığı olan çoğu kişide plantar fasiit de vardır. Plantar Fasiit ise topuk ya da ayak parmaklarının arasındaki sert ve lifli dokunun yürürken acı vermesi durumudur. Bu rahatsızlık isetopuk dikeni rahatsızlığının gelişmesine ortam hazırlar.
- İlginizi Çekebilir: Topuk Çatlağı Neden Olur?
Topuk Dikeni Neden Olur?
En çok sorulardan biriside topuk dikeni neden olur sorusudur. Topuk dikeni riskinizi artırabilecek bazı faktörler vardır. Bunları sıralamamız gerekirse,
- Sportif aktiviteler: Koşma ve zıplama
- Sert yüzeyler: Sert yüzeylerde yürümek veya sert tabanlı ayakkabıları tercih etmek
- Travma: Topuğu çarpma, sert vurma gibi travmalar
- Yaşlanmak: İlerleyen yaşla birlikte topuk dikeni de gelişebilmektedir
- Fazla kilo: Fazla kilo sonucunda topukta oluşan baskı
- Uygun olmayan ayakkabılar: sert tabanlı, topuklu veya ortopedik olmayan ayakkabıları tercih etmek
Topuk dikeni oluşumuna ise bazı hastalıklar da sebebiyet verebilir. Bu hastalıklar ise,
- Reiter hastalığı
- Omurga ya da bel romatizması
- Yaygın idiyopatik iskelet hiperostozu
- Plantar fasiit
Topuk Dikeni Belirtileri
Topuk dikeni genelde gün içinde atılan ilk adım ile beraber ağrısını başlatır. Gün içinde bu ağrılar azalsa da günün sonuna doğru arılar artarak devam eder.
Topuk dikeni ileri yaşlarda daha sık ortaya çıkar. Genelde spor yapmaya elverişli olmayan ayakkabılar ya da sert tabanlı ayakkabılar ile uzun süreli yürüyüşlerde, kronik travmalar, romatizmal hastalıklar, gebelik, obezite gibi durumlarda ortaya çıkar. Topuk dikeninin sıklıkla görülen belirtileri ise aşağıda listelenmiştir.
- Sabah yataktan çıkarken atılan ilk adımda topukta bıçak gibi keskin ağrı
- Gün içinde kesik kesik ağrı
- Topuk iltihabı veya topuk şişmesi
- Topuk altında kemik benzeri çıkıntı
- Topukta yürümeyi zorlaştıran bir hassasiyet hissi gibi durumlar gözlemlenebilir.
Topuk dikeni olması durumunda yukarıdaki belirtilerin dışında kişilerde hiçbir belirti de olmayabilir.
Topuk Dikeni Tanı Yöntemleri Nedir?
Topuk dikeni hastalığına sahip olan kişilerin en önemli şikayetlerinden biri, sabah yataktan kalktıktan sonra hemen atılan birkaç adımda ağrıların ortaya çıkmasıdır. Bu ağrıların belirgin özelliklerinde bir diğeri de ağrının bir süre sonra kaybolmasıdır. Ancak günün belli saatlerinde yine belirebilir. Bazı durumlarda ise hasta uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkması sırasında ağrı ya da kesik kesin sancılar belirebilir.
Topuk dikeninin en önemli etmenlerinden birisi de gergin olan tendomdur ve bu tümgün devam eder. Uyuma sırasında bu gerilim ayağın ön tarafa gitmesi ile belirli bir kısalılğa gelmektedir. Bu durum topuk dikeni olmayan kişilerde bir sorun oluşturmazken topuk dikeni olan kişilerde ise acıya sebebiyet verebilir. Bu hastaların genelde birkaç adım atması ile bazen aşil tendomlarında yırtılmalar oluşabilir buda hastaya ağrıya da kesik kesik acı verebilir.
Topuk Dikeni Tedavi Yöntemleri
Topuk dikeni nasıl geçer ve tedavi yöntemleri nelerdir? Topuk dikeni tedavisinde kullanılan yöntemlerin dışında bazı yeni deneysel yöntemler de kullanılmaktadır. Bunların içerisinde podotaping yani bantlama yöntemi gece atelleri, parmak arası makaraları ve ayak egzersizleri gibi ya hastalar tarafından hiç yapılmayan ya da genelde hastanın sosyal hayatını sıkıntıya sokan durumlar dışında kalan en iyi alternatiflerden birisidir.
1970’lerin orta döneminde Japon Kiropraksi ve Akapunktur uzmanı doktor Kenzo Kase’nin geliştirdiği bantlama yöntemi ile ağrılarla mücadelede herhangi bir ilaç kullanmanıza gerek kalmıyor. Bu yöntemin asıl can alıcı noktası cilt üzerindeki reseptörlerin kullanılmasıdır. Cildin çeşitli katmanlarında bulunan bu reseptörler bantlama yöntemi ile uyarılır ve harekete geçirilir. Bu bantlar ağrı hissedilen noktalarda hemen rahatlatma özelliği bulunur. Bu bantlar 1 hafta dayanıklılığı bulunan, suya dayanıklı ve eklemlerde rahatlama sağlayan, kemik çıkıntılarının ilerlemesini engelleyen özelliği de vardır.
Topuk Dikeni Tabanlığı
Topuk dikeni tedavisinde özel tabanlıkların kullanılması ile tedavide olumlu geri dönüşler alınabilmektedir. Topuk dikeni tabanlığı hastanın ayak tabanına uygun olarak özel tasarlanır ve yapılır. Tabanın ayağı darbelere karşı koruma özelliğinin yanı sıra yürümeyi kolaylaştırıcı ve ayaktaki baskı hissini azaltan özelliği bulunmaktadır. Ortez olarak isimlendirilen topuk dikeni tabanlığı topuktaki baskıyı azaltmak için de yerleştirilir.
Topuk Dikeni Ameliyatı
Topuk dikeni ameliyatı ile sadece topuk bölgesinin değil topuk bölgesinin üst kısmındaki alanda yer alan sinir uçları ve kasların gevşetilmesi işlemini de barındırır. Hastalar ameliyat sonrasında ortalama 6 haftalık bir iyileşme sürecine girer. Hasta bu iyileşme sürecinde kullanılan özel bir aparat ile ayağının üzerine basmadan buz tedavisi de uygulanarak süreci tamamlar.
Hastanın ameliyat ve iyileşme süresi sonrasında dikişlerinin alınması akabinde gerekli egzersiz ve fizik tedavi programları uygulanarak sürece devam edilir. 6 hafta sonrasında hastanın yavaş yavaş yürümesi 8 haftanın sonunda da hastanın artık normal hayatına dönmesi beklenir.
Topuk Dikeni Egzersizleri
Topuk dikeni egzersizleri yapmaktaki asıl amaç ayak altındaki kasların uzaması ve güçlenmesidir. Topuk dikeni egzersizlerinin mutlaka kişiye özel tabanlık kullanılmış ayakkabılar ile yapılması gerekmektedir. Bu ayakkabıların kullanılması topuk dikeni egzersizleri açısından oldukça önemlidir.
Topuk dikeni egzersizlerini yaparken bir havlu ya da uzun bir bez parçasından yararlanabilirsiniz. Bez ya da havluyu kendinize doğru çekmek için ayaklarınızın altına yerleştirin ve çekin. Çektikten sonra 5 saniye kadar sayarak bekleyin ve bırakın. Bu şekilde birkaç tekrar yaparak egzersizi tekrarlayın.
Topuk dikeni için yapılabilecek egzersizlerden bir diğeri de ayağınızın altına merdane, top ya da kırılmayacak cam bir şişe koyarak çok bastırmadan tabanınıza masaj yapmanız olabilir. Bu şekilde ayağınızın altındaki cismi 3 dakika boyunca ileri ve geri yuvarlayarak rahatlayabilirsiniz.
Son egzersizimiz ise bacağınızı diğer bacağınızın üstüne atarak oturur pozisyonda alınarak yapılacak bir egzersiz. Bu şekilde bir eliniz ile ayak parmağınızdan diğer eliniz ile topuğunuzdan tutarak esneme hareketi yapabilirsiniz. Bu hareketler size rahatlama sağlayacaktır.
Topuk Dikeni Nedir, topuk dikeni belirtileri ve tedavi yöntemlerini anlattık. Bu konuda sormak istediğiniz soruları aşağıdaki yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bizi Youtube’de takip edin: https://www.youtube.com/c/begonyakadin
